یک بار دیگر ‌اصطلاح «زیرمیزی» بر سر زبان‌ها افتاده و همه از آن صحبت می‌کنند. شاید بیرون‌آوردن این موضوع از سایه به روشنایی و نزدیک‌کردن ظاهر رسمی به واقعیت موجود، بتواند به حل برخی از مشکلات کلیدی سلامت کمک کند. هدف این یادداشت همین است. واقعا «زیرمیزی» به چه معناست؟ آیا اگر پزشکی که برای خدمات خود در سیستم خصوصی نرخی تعیین کند، زیرمیزى گرفته؟ یک بار دیگر ‌اصطلاح «زیرمیزی» بر سر زبان‌ها افتاده و همه از آن صحبت می‌کنند. شاید بیرون‌آوردن این موضوع از سایه به روشنایی و نزدیک‌کردن ظاهر رسمی به واقعیت موجود، بتواند به حل برخی از مشکلات کلیدی سلامت کمک کند. هدف این یادداشت همین است. واقعا «زیرمیزی» به چه معناست؟ آیا اگر پزشکی که برای خدمات خود در سیستم خصوصی نرخی تعیین کند، زیرمیزى گرفته؟ آیا عرصه عمومی و روشنفکران، تعرفه‌های دستوری فعلی، حتی برای بیمارستان و مطب خصوصی را کافی می‌دانند که این کار را زیرمیزی -یعنی نوعی خلاف- می‌نامند؟ دراین‌صورت وقتی هر رقمی بیش از تعرفه غیرواقعی مثلا تنها دو برابر سه میلیون تومان تعرفه دستوری آپاندیسیت در بخش خصوصی درخواست شود، با اینکه 10 برابر یا 20، 30 برابر آن درخواست شود، تفاوتی وجود ندارد؟ آیا خلاف را هم می‌توان طبقه‌بندی کرد؟ آیا عرصه عمومی واقعا تصور می‌کند سه میلیون تومان برای جراحی یک آپاندیسیت برای پزشکی که هیچ حقوق و تسهیلات دولتی ندارد و اندوخته خود را خرج خرید مطب یا سهام بیمارستانی کرده که هیچ سود سهام ندارد (و در هر سرمایه‌گذاری دیگری می‌توانست حداقل با تورم مقابله کند) عادلانه است؟ مبلغی که الان تنها برای یک ناهار دو‌نفره در یک رستوران نه‌چندان گران قیمت کفایت می‌کند. اگر طبیبی در سیستم دولتی هم مبلغی اضافه درخواست کند، نامش همان زیر‌میزی است؟ او براساس یک قرار‌داد استخدامی قرار بوده طبق تعرفه‌های دولتی کار کند. در آنجا البته طبیب در مواجهه با بیمارانی که انتخاب دیگری ندارند، مسئولیت اخلاقی بیشتری دارد و شاید «زیر‌میزی» معنای بیشتری پیدا کند اما در آنجا هم مسئله اصلی تعرفه‌های غیرواقعی و پرداخت‌نشدن حقوقی کافی است که باید بر مبنای تعرفه‌های واقعی محاسبه شوند. در فضای تیره‌ای که کلمه «زیر‌میزی» می‌آفریند، نه‌تنها این تفاوت‌ها، بلکه بسیاری نکات دیگر مخدوش و از نظرها محو می‌شوند، چگونه می‌توان دریافت که طبیب ضرورت عمل را به‌درستی ارزیابی کرده یا نه؟ آیا عمل با دقت و با کیفیت انجام شده؟ آیا طبیب صادقانه تمام توان خود را به کار گرفته؟