Човекот што ја промени историјата на фудбалот сега живее од минимална пензија Филип Здравески 15.12.2025 / 17:24 Фудбал Оваа година се навршуваат 30 години од пресудата во случајот Жан-Марк Босман, најреволуционерната правна одлука во историјата на европскиот фудбал што засекогаш ги промени правилата за трансфери и статусот на фудбалерите во рамките на Европската Унија. Сè започна во 1990 година, кога 25-годишен белгиски играч од средниот ред одлучи да ги тужи Лиеж, Кралската белгиска фудбалска асоцијација и УЕФА откако му беше забрането да потпише за францускиот Дункерк иако договорот му беше истечен, а згора на тоа платата му беше намалена за 75%. Босман сакаше да ја продолжи кариерата во Франција, но неговиот клуб се обиде да го задржи со отштета од 12 милиони белгиски франци (денес околу 470.000 евра). Одлуката да се оди на суд го шокираше фудбалскиот свет и го промени статусот кво. Одлуката на Судот на правдата на ЕУ од 1995 година донесе револуционерни промени, така што фудбалерите од Европската Унија повеќе не ја заземаа позицијата „странски играч“ во клубовите на Унијата. На играчите им беше дадено право слободно да се движат и да работат во која било земја од ЕУ по истекот на нивните договори, а клубовите можеа да формираат тимови со 11 играчи од ЕУ, без ограничувања за странски играчи. Оваа одлука, позната како „пресудата на Босман“, имаше и долгорочно влијание врз играчите од други европски и африкански земји со договори за пристапување во ЕУ, придонесувајќи за универзализација на составите на тимовите. Но, одењето на суд ја уби кариерата на Босман. Додека се тужеше, наместо во Дункерк година дена играше за француските нисколигаши Сен-Дени и Сен-Кентан, а потоа во белгискиот третолигаш Олимпик Шарлроа. Иако неговиот придонес во европскиот фудбал е непроценлив, Босман сега е речиси невидлив во очите на јавноста. На 61 година живее од минимална пензија за социјално осигурување откако тужба ја заврши неговата играчка кариера и го остави финансиски банкротиран. Неговата пензија ја обезбедува Меѓународната федерација на професионални фудбалери (ФИФПро). Неговата кариера заврши во Висе на крајот од сезоната 1996/97, далеку од медиумското внимание и финансискиот просперитет што им го обезбеди на генерации фудбалери. Беше упатен апел до професионалните фудбалери да соберат средства во корист на Босман за да му помогнат да преживее, а само тројца, вклучувајќи го и Шпанецот Хуан Мата, кој играше за Манчестер Јунајтед и Валенсија во својата кариера, донираа пари за кампања за собирање средства насочена кон лицето кое ги ослободи своите колеги од систем во кој фудбалерите беа држени како заложници од нивните клубови, дури и по истекот на нивните договори. Адвокатот Хуан де Диос Креспо, специјалист за спортско право, го опиша Босман како „човек помлад од мене, кој изгледа како мојот дедо. Тој е скршен“, за време на состанок пред пет години. Да се ​​потсетиме дека Босман, со својот храбар чекор, ги ослободи фудбалерите од системот во кој беа држени како заложници од нивните клубови, дури и по истекот на договорот. Неговата одлука им овозможи на бројни генерации професионалци слободно да ги продолжат своите кариери во странство. Босман Автор/Извор Ф.З. Прикажи во метро On