Ukrayna-Rusya savaşı, 2022’deki başlangıcından bu yana giderek daha karmaşık ve öngörülemez bir hal almıştır. Savaşın ilk aşamalarında NATO’nun pozisyonunu güçlendirmesi, Rusya’nın saldırılarını genişletme girişimleri ve Ukrayna’nın Batı desteğini arkasına alarak savunmasını pekiştirmesi, taraflar arasında bir denge arayışını yansıtmaktaydı. Ancak bu süreç, belirsizliğin hakim olduğu bir atmosfer yaratmış; savaşın süresi, sonuçları ve potansiyel yayılma riskleri konusunda yaygın bir kestirilemezlik oluşmuştu. Daha önce televizyon programlarında ve yazılarımda vurguladığım üzere, bu çatışma Avrupa için potansiyel olarak “üçüncü Otuz Yıl Savaşı” niteliğinde bir uzun soluklu kriz olarak değerlendirilebilir; zira jeopolitik, ekonomik ve güvenlik boyutlarında derin yapısal dönüşümlere yol açmaktadır. Günümüzde belirsizlik düzeyi daha da artmıştır. Batı dünyasının Rusya’ya uyguladığı kapsamlı yaptırımlar ve Ukrayna’ya sağlanan silah ile malzeme desteği, başlangıçta Rusya’nın ekonomik olarak yıpranmasını ve savaşın zamanla sürdürülemez hale gelmesini hedeflemekteydi. Ancak 2025 itibarıyla çatışma, yüksek yoğunluklu bir yıpratma savaşına evrilmiştir. Rus kuvvetleri günlük olarak yüzlerce insansız hava aracı (drone) ve füze saldırısı düzenlemekte; örneğin Aralık 2025’te bazı gecelerde 400-700 arası drone ve onlarca füze kullanıldığı rapor edilmiştir. Bu saldırılar, enerji altyapısını, limanları ve sivil hedefleri vurarak savaşın coğrafi kapsamını kısmen tarafların sınırları ötesine taşımaktadır. Savaşın yayılma riskleri de belirgindir. Karadeniz’de deniz ve hava drone’larının kullanımı, ticaret gemilerine, petrol platformlarına ve altyapıya yönelik saldırılar artmıştır. Benzer şekilde, drone ve füze kalıntılarının veya yanlış ateşlemelerin Polonya gibi NATO ülkelerine düşmesi, bölgesel gerilimi yükseltmektedir. Bu olaylar, çatışmanın istem dışı genişleme potansiyelini ortaya koymakta; NATO’nun doğu kanadında hava savunma sistemlerinin aktive edilmesi ve fighter jet’lerin devreye sokulması gibi önlemler alınmaktadır. Ekonomik boyut ise beklenmedik sonuçlar doğurmuştur. Yaptırımların başta Rusya’yı hedeflediği varsayımı altında, Almanya başta olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar ve tedarik zinciri kesintileri nedeniyle ekonomik zorluklar yaşamıştır. Küresel enerji piyasalarındaki risk algısı yükselmiş; Avrupa’nın Ukrayna yanında kalma kararlılığı sürerken, transatlantik ittifakta farklı yaklaşımlar ortaya çıkmıştır. 2025’te ABD’nin politika değişikliği, belirsizliği daha da karmaşıklaştırmaktadır. Trump yönetimi altında yürütülen barış görüşmeleri, Zelenski’ye yönelik baskıları artırmış; Ukrayna’dan NATO üyeliği talebinden vazgeçme, güvenlik garantileri karşılığında tavizler verme ve potansiyel toprak düzenlemeleri gibi unsurlar gündeme gelmiştir. Avrupa liderleri ise daha güçlü güvenlik garantileri ve toprak bütünlüğü vurgusu yaparak alternatif çerçeveler önermekte; bu durum, ABD-Avrupa arasında stratejik ayrılıklara işaret etmektedir. Görüşmeler Berlin ve diğer başkentlerde yoğunlaşırken, Rusya’nın talepleri (örneğin Donbas’ın tam kontrolü) ve devam eden saldırıları, kalıcı bir çözümün önündeki engelleri çoğaltmaktadır. Sonuç olarak, savaşın dinamikleri giderek daha öngörülemez bir hal almakta; askeri yıpratma, ekonomik maliyetler, diplomatik baskılar ve yayılma riskleri iç içe geçmektedir. Bu bağlamda, daha önce belirttiğim gibi, Avrupa’nın uzun vadeli güvenlik mimarisini yeniden düşünmesi ve bağımsız kapasitelerini güçlendirmesi elzemdir. Çatışmanın çözümü, tarafların uzlaşma iradesine ve uluslararası koordinasyona bağlı kalmaya devam etmektedir. *Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. Rusya UKRAYNA Savaş BELİRSİZLİK Gürsel Tokmakoğlu, Independent Türkçe için yazdı Gürsel Tokmakoğlu Salı, Aralık 16, 2025 - 09:45 Main image:

Fotoğraf: AA