Ο Γκάρι Κασπάροφ μιλά αποκλειστικά στο iefimerida για τον υβριδικό πόλεμο, την ρωσική διαφθορά στη δύση, τις αυταπάτες της Ευρώπης αλλά και τον ρόλο του Θεόδωρου Ρουσόπουλου ο οποίος δίνει βήμα στη ρωσική αντιπολίτευση στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ). Ο Γκάρι Κασπάροφ δεν είναι απλώς ένας διάσημος αντιφρονών του Κρεμλίνου. Είναι ο 13ος Παγκόσμιος Πρωταθλητής Σκακιού, ένας από τους κορυφαίους παίκτες στην ιστορία του αθλήματος, ο άνθρωπος που κυριάρχησε στο παγκόσμιο σκάκι από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έως το 2000 και μετέτρεψε τη στρατηγική σκέψη σε πολιτική ανάλυση. Τα τελευταία χρόνια, όμως, είναι κάτι ακόμη: ένας από τους πιο σταθερούς, ανοιχτούς και αδιάλλακτους πολέμιους του Βλαντίμιρ Πούτιν. Σε αποκλειστική συνέντευξη στο iefimerida.gr, ο Κασπάροφ μιλά χωρίς περιστροφές για τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη φύση του καθεστώτος Πούτιν, τη στάση της Δύσης – και τον ρόλο που, κατά την άποψή του, οφείλει να έχει ένας πραγματικός Ρώσος πατριώτης. Η θέση του είναι σαφής και προκλητική: η Ρωσία πρέπει να χάσει αυτόν τον πόλεμο. Όχι μόνο για το καλό της Ουκρανίας ή της Ευρώπης, αλλά για το ίδιο το μέλλον της Ρωσίας. Όπως λέει, ο πόλεμος δεν είναι ένα «λάθος» του καθεστώτος, αλλά το θεμέλιό του. «Ο πόλεμος είναι το οξυγόνο του καθεστώτος Πούτιν», υποστηρίζει, εξηγώντας ότι ολόκληρη η ρωσική εξουσία –από την κορυφή μέχρι την καθημερινότητα– έχει οργανωθεί γύρω από τη διαρκή σύγκρουση. Γι’ αυτό και κάθε προσωρινή εκεχειρία ή «πάγωμα» της σύγκρουσης δεν οδηγεί στην ειρήνη, αλλά απλώς μεταφέρει τη βία αλλού. Για τον Κασπάροφ, η ιστορία της Ρωσίας είναι αμείλικτη: ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις δεν έγιναν ποτέ στη Ρωσία χωρίς στρατιωτική ή γεωπολιτική ήττα. Από τον 19ο αιώνα έως τον Ψυχρό Πόλεμο, η ήττα λειτουργούσε ως καταλύτης αλλαγής. Το ίδιο, λέει, ισχύει και σήμερα. Ιδιαίτερα αιχμηρός είναι και για τη σχέση Ρωσίας - Δύσης. Αντί η Μόσχα να «εισάγει δημοκρατία», όπως πίστεψαν πολλοί μετά το 1991, εξήγαγε διαφθορά. Ο Πούτιν, κατά τον Κασπάροφ, είναι πεπεισμένος ότι «στη Δύση αγοράζονται τα πάντα και όλοι» – και, δυστυχώς, συχνά επιβεβαιώνεται. Στη συνέντευξη αναφέρεται και στις εξελίξεις στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ), όπου δημιουργείται πλατφόρμα διαλόγου με ρωσικές δημοκρατικές δυνάμεις στην εξορία. Ο Κασπάροφ σημειώνει ότι, σε μεγάλο βαθμό, η συγκεκριμένη πρωτοβουλία είναι αποτέλεσμα ενεργειών και αποφασιστικότητας του Προέδρου της ΚΣΣΕ, Θεόδωρου Ρουσόπουλου, γεγονός που δίνει και μια ξεχωριστή ελληνική διάσταση στη συζήτηση. Η συνέντευξη που ακολουθεί δεν είναι απλώς μια πολιτική ανάλυση. Είναι μια ωμή αποτύπωση του πώς ένας Ρώσος αντιφρονών βλέπει το παρόν – και το μέλλον. Προτείνω να ξεκινήσουμε με τις διαπραγματεύσεις γύρω από το λεγόμενο ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ. Πώς πιστεύετε ότι θα ολοκληρωθούν αυτές οι συζητήσεις; Οι διαπραγματεύσεις αυτές έχουν πολύ ασυνήθιστο χαρακτήρα. Παραδοσιακά, υπάρχουν οι εμπόλεμες πλευρές και οι μεσολαβητές. Εδώ, όμως, έχουμε να κάνουμε με έναν συγκεκριμένο μεσολαβητή, ο οποίος έχει δικά του συμφέροντα. Αυτά τα συμφέροντα δεν είναι τα ίδια με τα ρωσικά, αλλά πλησιάζουν πολύ. Ο Τραμπ είναι αρκετά απλός και ευθύς στις ενέργειές του.Τον ενδιαφέρει το προσωπικό όφελος, υλικό όφελος και η προσωπική δόξα. Όλα τα άλλα τον απασχολούν λίγο. Θυμόμαστε, μία από τις προεκλογικές του υποσχέσεις ήταν να τερματίσει τον πόλεμο σε 24 ώρες. Πέρασε ένας χρόνος, αλλά η κατάσταση απέχει πολύ από την επίλυση. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια αυτού του έτους, ο Πούτιν ενέτεινε τις επιθέσεις, ενώ η Αμερική σταμάτησε να παρέχει στην Ουκρανία πόρους και όπλα στον βαθμό που γινόταν επί Μπάιντεν, που, παρεμπιπτόντως, δεν ήταν αρκετά. Και είναι ενδιαφέρον ότι ο Τραμπ έκανε σχεδόν τα πάντα για να δώσει στον Πούτιν την ευκαιρία να βελτιώσει τη διαπραγματευτική του θέση. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι κάτι περισσότερο από διαπραγματεύσεις για το μέλλον της Ουκρανίας. Στην ουσία, ο Τραμπ με τις ενέργειές του αναγνώρισε ότι πρόκειται για αναδιαμόρφωση του κόσμου. Έχει ειπωθεί άλλωστε ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι το μέτωπο του πολέμου μεταξύ των δυνάμεων της τυραννίας και της ελευθερίας. Ο Τραμπ όμως δεν το βλέπει έτσι. Στην πραγματικότητα, αυτό που προτείνει είναι η ουσιαστική κατάργηση όλης της αρχιτεκτονικής ασφάλειας που δημιουργήθηκε από το 1945. Πρέπει να παραδεχτούμε ότι το ΝΑΤΟ σήμερα δεν αποτελεί πλέον τον ανασταλτικό παράγοντα που ήταν στο παρελθόν. Ο Τραμπ απλώς το επισημαίνει. Σαν μπουλντόζα, καταστρέφει τα πάντα, χωρίς να προτείνει μια σαφή ιδέα για το τι θα μπορούσε να κάνει η Αμερική στη συνέχεια. Η κοσμοθεωρία του Τραμπ είναι πολύ απλή: η Αμερική είναι το δυτικό ημισφαίριο, o Πούτιν ας κάνει ό,τι θέλει στην Ευρώπη, η Κίνα θα κυριαρχεί στην Ασία. Και για αυτόν, φυσικά, οι «τριμερείς» διαπραγματεύσεις – με τον Σι και τον Πούτιν – είναι προτιμότερες από τις μακρές δημοκρατικές διαδικασίες, τις συζητήσεις και τους συμβιβασμούς. Τώρα στο Βερολίνο, μου φαίνεται, βρίσκεται η τελική φάση αυτής της διαδικασίας. Παρά όλη τη δύναμη της Αμερικής και την ικανότητα του Τραμπ να «σπάει» τα γραφειοκρατικά εμπόδια, υπάρχει μια αντικειμενική πραγματικότητα. Ναι, η Ευρώπη είναι αδύναμη, την έχω επικρίνει πολύ. Μπορούμε να καταρτίσουμε μια λίστα ζητημάτων όπως το ότι δεν υπάρχει ηγεσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γραφειοκρατική κ.ο.κ., η λίστα είναι μεγάλη. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη δεν ήταν έτοιμη ούτε πολιτικά ούτε στρατιωτικά για κάτι τέτοιο. Ωστόσο, παραμένει ένας τεράστιος ηπειρωτικός χώρος και έχει τεράστιους πόρους. Και το πιο σημαντικό - ακόμη και για τους Ευρωπαίους που δεν βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο (όπως πχ οι Βαλτικοί, οι Φινλανδοί ή οι Πολωνοί), γίνεται προφανές ότι αυτή η σύγκρουση δεν αφορά μόνο την Ουκρανία. Είναι ο πόλεμος του Πούτιν με τον υπόλοιπο ελεύθερο κόσμο, κάτι που, παρεμπιπτόντως, ο Πούτιν αναφέρει τακτικά. Ποτέ δεν έκρυψε ότι αυτός ο πόλεμος είναι μέρος της εκστρατείας για την αναδιανομή του κόσμου. Ο Δυτικός κόσμος απλά δεν ήθελε να ακούσει. Επομένως, αυτό που συμβαίνει στο Βερολίνο είναι, στην ουσία, η κατάρρευση της προσπάθειας του Τραμπ να επιβάλει μια νέα όψη του κόσμου, όπου η Αμερική θα είναι η ωφελούμενη, αρνούμενη ταυτόχρονα να αναλάβει άμεσες υποχρεώσεις. Και το ίδιο το γεγονός ότι οι διαπραγματεύσεις διεξάγονται στο Βερολίνο -υπό την ηγεσία του Μερτζ- δείχνει ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να αγνοηθεί. Η ιδέα του Τραμπ ότι είναι δυνατόν να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις «μεταξύ Μαϊάμι και Μόσχας» απέτυχε. Ωστόσο, η σκληρή πραγματικότητα παραμένει: η αμερικανική βοήθεια είναι πολύ σημαντική. Δεν μπορώ να εκτιμήσω με ακρίβεια πόσο καθοριστικός παράγοντας είναι. Ο Ζελένσκι έχει αρκετούς ηθικούς πόρους - για αυτό δεν ανησυχώ. Αλλά αν θα έχει αρκετούς πολιτικούς και, κυρίως, στρατιωτικούς και οικονομικούς πόρους για να αντισταθεί - αυτό είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Ωστόσο υπάρχει η αίσθηση ότι η Ευρώπη αρχίζει να καταλαβαίνει ότι όλο αυτό ξεπερνά τα όρια του ουκρανικού πολέμου. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν μπορεί να τελειώσει με την υπογραφή κάποιου εγγράφου. Είναι μέρος της εκστρατείας του Πούτιν για την αναδιαμόρφωση του κόσμου. Όσο ο Πούτιν έχει πόρους για να πολεμήσει, θα πολεμά. Μια προσωρινή ανάπαυλα, η κατάπαυση του πυρός σημαίνει μόνο ένα πράγμα: ο στρατός του Πούτιν θα πάει αλλού. Ή εσείς πιστεύετε ότι όλοι αυτοί θα γυρίσουν σπίτια τους; Το καθεστώς του Πούτιν δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς πόλεμο - είναι ο οξυγόνο του.Όλος ο αλγόριθμος της εξουσίας είναι χτισμένος πάνω στον πόλεμο, από την ηγεσία μέχρι τους παιδικούς σταθμούς. Ο πόλεμος έχει γίνει ο πυρήνας της ρωσικής κοινωνίας. Και κάτι ακόμα, η στρατιωτική κατάσταση τις τελευταίες ημέρες φαίνεται διαφορετική. Τα νέα από το μέτωπο είναι πιο ενθαρρυντικά για εμάς και ανησυχητικά για τον Πούτιν. Αποδεικνύεται ότι πολλές από τις «επιτυχίες» που περιέγραψε με ενθουσιασμό στον Τραμπ ήταν φουσκωμένες. Κατά τη διάρκεια αυτής της πολυδιαφημισμένης επίθεσης των Ρώσων ο Τραμπ μείωσε τη βοήθεια στο ελάχιστο (και τώρα την έχει σταματήσει εντελώς) και έδωσε στον Πούτιν την δυνατότητα να ολοκληρώσει την επιχείρηση στο Ντονμπάς και μετά να εξαναγκάσει την Ουκρανία να αποδεχθεί την ειρήνη με όρους συνθηκολόγησης. Και παρόλα αυτά, ο ουκρανικός στρατός -με τον ηρωισμό των Ουκρανών, τον επαγγελματισμό τους και η βοήθεια της Ευρώπης- κατάφερε να κρατήσει τις γραμμές του. Οι θέσεις του Πούτιν δεν φαίνονται πλέον τόσο πειστικές όσο πριν από τρεις εβδομάδες. Έχετε επανειλημμένα δηλώσει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία αφορά το μέλλον ολόκληρης της Ευρώπης. Ωστόσο, πολλοί στην Ευρώπη αναρωτιούνται το γιατί. Εκ πρώτης όψεως, πρόκειται για σύγκρουση μεταξύ δύο χωρών. Η Ευρώπη ζούσε καλά - και, παρεμπιπτόντως, σε μεγάλο βαθμό εξακολουθεί να ζει καλά - χάρη στο σύστημα διεθνών συνθηκών, το οποίο της επέτρεψε να επικεντρωθεί σε κοινωνικά ζητήματα. Η Ευρώπη μείωνε σταδιακά τις στρατιωτικές δαπάνες και ουσιαστικά παραιτήθηκε από τους μεγάλους επαγγελματικούς στρατούς. Το ΝΑΤΟ εξαρτιόταν συνολικά από τους Αμερικανούς. Η αμερικανική στρατιωτική παρουσία ήταν η ασπίδα που προστάτευε τους Ευρωπαίους από εξωτερικές απειλές. Έτσι είχε διαμορφωθεί ιστορικά η κατάσταση όταν δημιουργήθηκε το ΝΑΤΟ, όταν η Ευρώπη δεν μπορούσε μόνη της να αντισταθεί στη σοβιετική επιθετικότητα. Αλλά ήδη στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου η Ευρώπη διέθετε δυνάμεις. Η Bundeswehr -αν θυμάμαι καλά- είχε 16 μεραρχίες. Σήμερα έχουν απομείνει τρεις. Η Ευρώπη ήταν ο άμεσος δικαιούχος της μεταψυχροπολεμικής τάξης. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν είναι απλώς μια εδαφική σύγκρουση. Εξάλλου, μετάτο 1991, η ρωσική κυβέρνηση δεν προέβαλε εδαφικές αξιώσεις στην Ουκρανία, δεν έχει υπάρξει καμία απαίτηση σε διπλωματικό επίπεδο. Ο Γέλτσιν, ο Πούτιν, ο Μεντβέντεφ και τα κοινοβούλια υπέγραφαν και επικύρωναν συμφωνίες με την Ουκρανία. Μέχρι το 2014 δεν υπήρχε καμία απαίτηση. Και αυτό σημαίνει ένα απλό πράγμα: μια ισχυρότερη χώρα μπορεί έτσι απλά να επιτεθεί σε μια άλλη - και η αρχή της μη αλλαγής των συνόρων καταργείται. Αυτό αλλάζει όλη την κατάσταση στην Ευρώπη. Η Ευρώπη ζει με μια κοινή αγορά, με κοινούς κανόνες. Και ξαφνικά αποκαλύπτεται ότι υπάρχει ένας καταστροφέας που επιτέθηκε στο γειτονικό σπίτι, αλλά τι τον εμποδίζει να επιτεθεί στο δικό σας; Μπορείτε να πείτε: «Ζω στην Ισπανία, δεν με νοιάζει τι θα συμβεί στην Εσθονία». Αλλά τότε καταρρέει η ίδια η ιδέα της Ευρώπης, πάνω στην οποία έχει βασιστεί όλο αυτό το οικοδόμημα οικονομικά, πολιτικά κ.ο.κ. Γι' αυτό είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι σαν καρκινικός όγκος - αν δεν τον αφαιρέσουμε, θα εξαπλωθεί. Δεν πρόκειται μόνο για το τι θα συμβεί στη συνέχεια στην Ευρώπη. Αν και είναι κατανοητό ότι απειλείται η Μολδαβία, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί με τη Ρουμανία, οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία, τουλάχιστον. Ακούσαμε και δηλώσεις των Ρώσων ότι η Φινλανδία και η Σουηδία «πρέπει να αποχωρήσουν από το ΝΑΤΟ». Είναι προφανές ότι δεν θα έχουμε τέλος της σύγκρουσης. Το αποτέλεσμα των εξελίξεων στην Ουκρανία θα επηρεάσει τόσο την Ταϊβάν όσο και τη Βενεζουέλα. Από τη Λευκορωσία μέχρι τη Ζιμπάμπουε το αποτέλεσμα του πολέμου στην Ουκρανία θα επηρεάσει τις ισορροπίες των πολιτικών δυνάμεων. Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι πρόκειται για «εσωτερική υπόθεση της Ρωσίας και της Ουκρανίας». Πρόκειται για μια προσπάθεια πλήρους αναθεώρησης του παγκόσμιου συστήματος σχέσεων. Η Ευρώπη είναι ο κύριος δικαιούχος του συστήματος των συνθηκών, των κανόνων, των συμβιβασμών: πολλή γραφειοκρατία, αλλά λίγο αίμα, για την ακρίβεια, καθόλου αίμα. Ο Πούτιν προτείνει έναν άλλο δρόμο: το δίκαιο του ισχυρού. Επιστρέφουμε σχεδόν στον 19ο αιώνα, όταν οι ηγετικές δυνάμεις καθορίζουν τα πάντα. Αν αυτό τους αρέσει τότε δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι αλλά υπάρχει η αίσθηση ότι οι χώρες της Ευρώπης, ακόμα και πιο απομακρυσμένες, καταλαβαίνουν την ανάγκη διατήρησης της δομής του ευρωπαϊκού κόσμου. Είναι κατανοητό ότι ανατολικές χώρες, όπως η Πολωνία, οι Βαλτικές χώρες είχαν μια συγκεκριμένη στάση, αλλά βλέπουμε ότι έχει αλλάξει η κατάσταση στη Γερμανία, ο Μερτς άρχισε να συμπεριφέρεται αποφασιστικά. Δεν μπορεί πλέον κανείς να αρνηθεί ότι τι είναι πανευρωπαϊκό πρόβλημα. Βέβαια άλλο η κατανόηση και άλλο η ετοιμότητα να λυθεί αυτό το θέμα. Βλέπουμε για παράδειγμα το Βέλγιο, όπου δεν φαίνεται να υπάρχει η διάθεση υποχώρησης από τα εθνικά συμφέροντα έναντι των γενικών αρχών. Οι αρχές των ευρωπαϊκών κρατών δείχνουν να έχουν αρχίσει να αντιμετωπίζουν πιο σοβαρά την απειλή της Ρωσίας, όπως λέτε. Ωστόσο, δεν βλέπω αλλαγές όσον αφορά τη ρωσική προπαγάνδα. Στην Ελλάδα - για παράδειγμα- η ρωσική προπαγάνδα δεν είναι απλώς έντονη, αλλά κυριαρχεί και στην πολιτική και στα ΜΜΕ. Γιατί συμβαίνει αυτό και τι μέτρα πρέπει να ληφθούν; Είναι θέμα προτεραιοτήτων. Η ρωσική προπαγάνδα κυριαρχεί, επειδή ο Πούτιν επενδύει χρήματα σε αυτήν. Είναι ένα θέμα εξίσου σημαντικό με το στρατό. Και, κατά τη γνώμη μου, ακόμη πιο σημαντικό. Οι δαπάνες για την προπαγάνδα αυξάνονται συνεχώς. Αν κοιτάξουμε τα χρήματα που διαθέτει το καθεστώς Πούτιν για προπαγάνδα εντός και εκτός της χώρας θα δούμε ότι η Ρωσία είναι πρωταθλήτρια σε αυτό. Νομίζω ότι ούτε καν η Κίνα δεν μπορεί να την φτάσει. Τύπος, διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης - όλα αυτά είναι μέρος του υβριδικού πολέμου που ο Πούτιν ξεκίνησε εδώ και καιρό. Σήμερα είναι δύσκολο να βρεις μια ευρωπαϊκή χώρα όπου δεν υπάρχει πολιτική δύναμη και μέσα ενημέρωσης που να υποστηρίζουν τη Ρωσία με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αυτό είναι αποτέλεσμα των ενεργών (σ.σ.: κατασκοπευτικών) δράσεων της Ρωσίας και της απόλυτης αδράνειας της Ευρώπης. Η προπαγάνδα είναι μια πολυετής δουλειά και πρέπει να παραδεχτούμε ότι η KGB πέτυχε σε αυτό. Ο Πούτιν πέτυχε περισσότερα από ό,τι η Κομιντέρν στη δεκαετία του 1930. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η προπαγάνδα του Πούτιν κινείται προς διάφορες κατευθύνσεις ενώ η σοβιετική προπαγάνδα βασιζόταν κυρίως στην αριστερά. Ο Πούτιν είναι έτοιμος να συνεργαστεί τόσο με την ακροδεξιά όσο και με την ακροαριστερά. Τον ενδιαφέρει κάθε δύναμη που αντιτίθεται στο κέντρο και δημιουργεί πολιτική αστάθεια. Και σήμερα έχει ακόμη περισσότερους συμμάχους στη δεξιά πτέρυγα. Tι είπε για τον Θοδωρή Ρουσόπουλο Όσον αφορά την Ελλάδα, πολλά εξαρτώνται από τους ανθρώπους και από τον προσωπικό παράγοντα. Αυτή τη στιγμή συνεργαζόμαστε με την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΚΣΣΕ). Και σε μεγάλο βαθμό η εμφάνιση της ρωσικής πλατφόρμας εκεί είναι αποτέλεσμα ενεργειών του Θεόδωρου Ρουσόπουλου. Πίεσε για την ιδέα, κατανοώντας τον κίνδυνο. Και, το σημαντικό, έκανε ελιγμούς και με τους Ουκρανούς, που ήταν κατηγορηματικά αντίθετοι, και οργάνωσε τα πάντα σωστά. Άρα μπορούμε να πούμε ότι υπάρχουν και εκείνοι οι Έλληνες πολιτικοί, οι οποίοι δεν εντάσσονται στο πλαίσιο που περιγράψατε. Ναι, η ΚΣΣΕ δεν είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν έχει χρήματα και εξουσία, αλλά είναι μια διεθνής δομή. Η Ρωσία αποκλείστηκε πριν από σχεδόν τρία χρόνια - τον Μάρτιο του 2022. Και τώρα, τον Ιανουάριο, θα εμφανιστεί μια δομή στην οποία θα συμμετέχουν Ρώσοι πολιτικοί της αντιπολίτευσης. Τον Ιανουάριο θα εμφανιστεί η πρώτη επίσημη αντιπροσωπεία της αντιπουτινικής Ρωσίας σε μια διεθνή οργάνωση. Πείτε μου περισσότερα για αυτό. Εσείς και η ομάδα σας θα συμμετέχετε σε αυτή την επιτροπή; Και αν ναι, ποιες θα είναι οι προτεραιότητές σας; Ποια θα είναι τα πρώτα σας βήματα; Μέχρι τώρα η οργάνωσή μας - Φόρουμ της Ελεύθερης Ρωσίας- συμμετείχε μαζί με το Ίδρυμα Ελεύθερη Ρωσία και με την Αντιπολεμική Επιτροπή του Χοντορκόφσκι - τρεις οργανώσεις που ασχολήθηκαν ενεργά με αυτό. Το FBK (σ.σ. οργάνωση του Ναβάλνι) αποσύρθηκε αμέσως, επειδή βασική προυπόθεση ήταν η υποστήριξη της Ουκρανίας. Η κατάσταση περιπλέχθηκε: το Ίδρυμα Ελεύθερη Ρωσία - ο Καρά-Μουρζά και όσοι συνεργάζονται μαζί του - αρνούνται να υπογράψουν τη Διακήρυξη του Βερολίνου. Πρόκειται για ένα έγγραφο του Μαΐου 2023, το οποίο επρόκειτο να ενώσει τη ρωσική αντιπολίτευση σε βασικά ζητήματα: την υποστήριξη της Ουκρανίας και αυτό που αποκαλούν διαδικασία απο-αυτοκρατορισμού της Ρωσίας, δηλαδή την αποκήρυξη της αυτοκρατορικής πολιτικής. Αστευόμενος το περιγράφω με το λεγόμενο “τεστ πέντε δευτερολέπτων”: Να πεις χωρίς δισταγμό «ο πόλεμος είναι εγκληματικός, το καθεστώς είναι παράνομο, η Κριμαία είναι ουκρανική». Αλλά σήμερα ένα μεγάλο τμήμα της αντιπολίτευσης με επικεφαλής τον Βλαντιμίρ Καρά-Μουρζά αρνείται να υπογράψει αυτό το έγγραφο. Παράλληλα, σύμφωνα με τους κανόνες διαμόρφωσης της πλατφόρμας, πρέπει να υπάρχουν και εκπρόσωποι των αυτοχθόνων λαών της Ρωσίας για να δείξουν τη στάση τους απέναντι στον αυτοκρατορικό χαρακτήρα της Ρωσίας. Τώρα περιμένουμε το τι θα αποφασίσει η ΚΣΣΕ. Υποβάλλαμε αίτηση και ελπίζουμε να συμπεριληφθούμε στη σύνθεση της αντιπροσωπείας. Κάπου εκεί βρισκόμαστε. Όσον αφορά τις προτεραιότητες, υπάρχουν αρκετές. Η πρώτη είναι να καθορίσουμε με σαφήνεια το ποιον εκπροσωπούμε: δεν εκπροσωπούμε τη Ρωσία του Πούτιν και γενικά δεν εκπροσωπούμε τη Ρωσία ως κράτος. Εκπροσωπούμε τους πολίτες της Ρωσίας που έχουν έρθει σε ρήξη με την πουτινική Ρωσία. Οι υπογράφοντες της Διακήρυξης του Βερολίνου θεωρούνται αυτόματα «εγκληματίες» στη σημερινή Ρωσία. Η δεύτερη προτεραιότητα είναι αυτό που αποκαλώ μεταξύ σοβαρού και αστείου ως «ρωσική Ταϊβάν», δηλαδή η δημιουργία μιας βάσης της ρωσικής κρατικής υπόστασης εκτός Ρωσίας. Πρέπει να βοηθήσουμε τους πολίτες της Ρωσίας που θέλουν να φύγουν και να σταματήσουν να είναι μέρος του πολέμου του Πούτιν. Έχουμε γράψει αρκετά πράγματα στις ευρωπαϊκές αρχές: ο Πούτιν έχει μεγάλο αριθμό στρατιωτών, αλλά λίγους έξυπνους ανθρώπους. Αν δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα μετεγκατάστασης ειδικών όπως μηχανικοί, ειδικοί πληροφορικής, αυτό θα αποδυναμώσει σημαντικά τον Πούτιν. Δεν πρόκειται για Σύρους ή Αφγανούς πρόσφυγες αλλά πρόκειται για ανθρώπους που θα εργαστούν και θα κερδίζουν χρήματα στην Ευρώπη. Και δεν θα εργάζονται για τη σημερινή Ρωσία. Η τρίτη προτεραιότητα είναι να προετοιμαστούν εκλογές μεταξύ των υπογραφόντων της Διακήρυξης του Βερολίνου, ώστε η επόμενη σύνθεση να διαμορφωθεί όχι με διορισμό από την ΚΣΣΕ, αλλά με εκλογική διαδικασία. Και, φυσικά, η συνεχής υποστήριξη της Ουκρανίας. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει το σύνδρομο της «εθνικής υπερηφάνειας». Ότι δηλαδή δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε την Ουκρανία, επειδή αυτό σημαίνει ήττα της Ρωσίας. Ναι, η Ρωσία πρέπει να χάσει τον πόλεμο. Τα τελευταία 200 χρόνια δεν υπήρξαν αλλαγές χωρίς χαμένο πόλεμο. Ο χαμένος πόλεμος είναι η κινητήρια δύναμη της ρωσικής πολιτικής προόδου. Ο Κριμαϊκός, ο Ρωσο-Ιαπωνικός, ο Πρώτος Παγκόσμιος, ο Ψυχρός. Η Ρωσία χρειάζεται μια στρατιωτική, γεωπολιτική ήττα στην Ουκρανία, για να ξεκινήσει η διαδικασία των μεταρρυθμίσεων. Σε μια από τις συνομιλίες μου με τον Μιχαήλ Σαακασβίλι, ο οποίος σήμερα είναι έγκλειστος σε φυλακή της Γεωργίας, μου είπε: «Η διαφθορά είναι το όπλο του Κρεμλίνου». Συμφωνείτε; Και αν ναι, πώς προωθεί το Κρεμλίνο τη διαφθορά στις δυτικές δημοκρατίες; Ήδη από το 2007 έχω πει την φράση: «Στη Ρωσία η διαφθορά δεν είναι πρόβλημα, είναι σύστημα». Στη συνέχεια, την επανέλαβε ο Μπόρις Νεμτσόφ. Ο Δυτικός κόσμος πίστευε ότι το εμπόριο και οι ανοιχτές σχέσεις θα επέτρεπαν την εξαγωγή της δημοκρατίας, της νομιμότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Ρωσία. Το αποτέλεσμα ήταν το αντίθετο: το εμπόριο επέτρεψε στη Ρωσία να εξάγει τη διαφθορά στον Δυτικό κόσμο. Πάντα έλεγα: το κύριο εξαγωγικό προϊόν της Ρωσίας δεν είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αλλά η διαφθορά. Πώς λειτουργεί αυτό; Δεν το κρύβουν ιδιαίτερα. Η ιστορία με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ είναι ενδεικτική. Ο Πούτιν είναι πεπεισμένος ότι στη Δύση αγοράζονται τα πάντα και όλοι – και, δυστυχώς, μέχρι ενός βαθμού, έχει δίκιο. Όλα εξαρτώνται από την τιμή. Και ο Πούτιν διαθέτει έναν πόρο που δεν έχει κανείς άλλος: στα καλύτερά του, έλεγχε περισσότερα από ένα τρισεκατομμύριο δολάρια - τον προϋπολογισμό, τα ταμεία, τους ολιγάρχες. Υπάρχει η άμεση διαφθορά - η εξαγορά πολιτικών. Υπάρχει το επίπεδο των κομμάτων: η χρηματοδότηση κομμάτων και κινημάτων - ο κατάλογος είναι μεγάλος, δεξιά και αριστερά. Υπάρχει επιρροή μέσω των εταιρειών. Και τελικά, συχνά δεν ξέρουμε καν ποιος είναι διεφθαρμένος καθώς σε διάφορα επίπεδα, ορισμένοι καταστέλλουν τις έρευνες ή τη δημοσιότητα, επειδή οι ίδιοι είναι εμπλεκόμενοι. Αντί να εισαγάγουμε τη δημοκρατία στη Ρωσία, εξάγαμε τη ρωσική διαφθορά στη Δύση. Η εισαγωγή της δημοκρατίας απέτυχε ωστόσο η διαφθορά αποδείχθηκε περιζήτητη. Ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι για το αν ο Πούτιν είναι ο πραγματικός επικεφαλής αυτού του συστήματος ή απλώς μια «βιτρίνα», εκπρόσωπος ομάδων συμφερόντων; Όχι, σίγουρα ο Πούτιν είναι ένας δικτάτορας που ελέγχει την κατάσταση. Άλλο θέμα το ότι ένας δικτάτορας που βρίσκεται στην εξουσία 25 χρόνια κάνει ελιγμούς, συνεργάζεται με ομάδες, αλλά είναι ο ίδιος είναι η ραχοκοκαλιά του συστήματος. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Ποιος είναι ο ρόλος της Κίνας σε αυτό; Πολλοί πιστεύουν ότι ο μόνος μεγάλος ωφελούμενος από τον πόλεμο είναι η Κίνα. Απολύτως. Η Κίνα είναι ο βασικός παίκτης πίσω από τα παρασκήνια. Ο Πούτιν εξαρτάται πλήρως από την Κίνα για να συνεχίσει τον πόλεμο. Αν η Κίνα δεν το ήθελε, ο πόλεμος δεν θα συνεχιζόταν. Ο πόλεμος είναι εξαιρετικά επωφελής για αυτήν οικονομικά, πολιτικά και, πιθανώς, ιδεολογικά. Οι πόροι της Δύσης ξοδεύονται στον πόλεμο, οι τριβές μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης αυξάνονται και έτσι η Κίνα αποκτά ευκαιρίες. Πολλά παράνομα εμπορικά προϊόντα διακινούνται μέσω χωρών που είναι προσανατολισμένες προς την Κίνα, όπως της Κεντρικής Ασίας. Η Κίνα το εκμεταλλεύεται αυτό και συμμετέχει, μεταξύ άλλων και τεχνολογικά, για παράδειγμα, σε εξαρτήματα για drones. Τεχνολογίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και σε ένα πιθανό αντίστοιχο σενάριο γύρω από την Ταϊβάν. Και υπάρχει και ένας άλλος λόγος, για τον οποίο μιλάμε λιγότερο: οι εδαφικές διεκδικήσεις της Κίνας - από ιστορικής άποψης - αφορούν κυρίως τη Ρωσία, καθώς οι τεράστιες εκτάσεις από το Βλαδιβοστόκ έως το Βαϊκάλη ήταν κάποτε κινέζικες. Πρόκειται για περιοχές με πολύ μεγαλύτερες προοπτικές απ΄ότι το πετρώδες νησί (σ.σ. της Ταϊβάν). Και αυτό το διάστημα γίνεται μια σιωπηλή αφομοίωση αυτών των περιοχών από την Κίνα. Και μ’αυτή την έννοια, ο πόλεμος του Πούτιν είναι πολύ επωφελής (σ.σ. για την Κίνα) διότι -μεταξύ άλλων- εξοντώνει τον ανδρικό πληθυσμό της Ρωσίας, ειδικά από τις υποβαθμισμένες περιοχές. Ενώ την ίδια ώρα η προσοχή είναι στραμμένη στο πόλεμο στην Ευρώπη. Πώς βλέπετε τον κόσμο σε 20 χρόνια; Ποιό είναι το καλύτερο και το χειρότερο σενάριο; Ο κόσμος σε 20 χρόνια θα καθοριστεί από το τι θα συμβεί τις επόμενες 20 εβδομάδες και 20 μήνες. Η ένταση των γεγονότων είναι πολύ υψηλή, επειδή αλλάζει η υποδομή της παγκόσμιας τάξης. Στην ιδανική περίπτωση, θα πρέπει να αναδιαμορφωθεί η παγκόσμια τάξη με βάση τις αξίες του ελεύθερου κόσμου. Αυτό σημαίνει μεταρρύθμιση του ΟΗΕ και δημιουργία ολοκληρωμένων συστημάτων δημοκρατικού κόσμου: η δημοκρατία δεν είναι μόνο η Ευρώπη, είναι και η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν, η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία. Χρειαζόμαστε σαφείς δομές του ελεύθερου κόσμου, όχι ασαφείς και παρωχημένες οργανώσεις όπως η G7. Ο ελεύθερος κόσμος είναι οικονομικά ισχυρότερος ωστόσο χρειάζονται σωστά κριτήρια και θεσμοί. Και βέβαια, πρέπει να λύσουμε το ζήτημα των επιθετικών πολέμων για αυτό υποθέτω ότι το μέλλον θα εξαρτηθεί και από το τι θα γίνει με τη Ρωσία. Αν ηττηθεί, κάτι που πιθανότατα θα αλλάξει και τη γεωγραφία της - κάποια τμήματα της Ρωσίας θα αποκοπούν- ώστε να γίνει κατανοητό ότι στον κόσμο η επιθετικότητα δεν επιβραβεύεται. Τα αρνητικά σενάρια είναι πολλά και όλα αρχίζουν από το αν ο κόσμος ολισθήσει προς το σχέδιο του Τραμπ. Αυτό θα οδηγήσει στη βίαιη κατάργηση του ευρωπαϊκού σχεδίου, στη διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε έναν κόσμο στον οποίο θα είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να ζει κανείς. Μπορείτε να δεσμευτείτε ότι, σε περίπτωση που έρθει η ώρα να αναλάβετε την εξουσία, θα δημοσιοποιήσετε όλα τα έγγραφα που αφορούν συνεργασία μεμονωμένων προσώπων από την Ελλάδα με το καθεστώς Πούτιν; Η θέση μου είναι γνωστή: η μόνη ευκαιρία για να έχει μέλλον η Ρωσία είναι η πλήρης αποκήρυξη του παρελθόντος. Αυτό σημαίνει τη δημοσιοποίηση όλων των εγγράφων για τις σχέσεις των μυστικών υπηρεσιών με την Ελλάδα, την Αμερική ή οποιαδήποτε άλλη χώρα. Όλα πρέπει να δημοσιοποιηθούν. Αν υπάρξει τέτοια δυνατότητα, εγγυώμαι ότι θα ανοίξω όλα τα αρχεία της KGB, ακόμα και αν αυτό έχει πολιτικές συνέπειες στη Δύση. Αυτό είναι δικό σας πρόβλημα. Η Ρωσία πρέπει να λύσει τα προβλήματά της. Υπάρχουν επίσης και τα αρχεία των φιλικών κρατών. Εγώ -για παράδειγμα- θέλω να δω τα αρχεία που σχετίζονται με την Άνγκελα Μέρκελ. Η διαφθορά στην πραγματικότητα είναι συνέπεια αυτών των κρυφών φαινομένων. Αν θέλουμε να καταπολεμήσουμε τη διαφθορά στη Ρωσία και τη διαφθορά που έφερε η Ρωσία στη δύση - θα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τις αιτίες. Γιατί στο κάτω κάτω, η διαφθορά είναι οι άνθρωποι που τη φέρουν και θα πρέπει να έχουμε την πληροφορία που θα μας επιτρέψει να τους εντοπίσουμε. Και για το τέλος: υπάρχει κάτι σημαντικό που δεν συζητήσαμε; Το πιο σημαντικό τώρα είναι ο πόλεμος. Και εγώ εκπροσωπώ μέχρι στιγμής τη μειοψηφία της ρωσικής αντιπολίτευσης, αν και η πτέρυγα μας μεγαλώνει. Πιστεύουμε ότι ένας αληθινός πατριώτης της Ρωσίας πρέπει να επιθυμεί τη νίκη της Ουκρανίας και την ήττα της Ρωσίας. Σύνθημα: «Η νίκη της Ουκρανίας — ευκαιρία για την ελευθερία της Ρωσίας», ακριβώς με αυτή τη σειρά. Αυτός ο πόλεμος δεν είναι εδαφικός, αλλά ιδεολογικός. Και ό,τι δεν επαναφέρει την κατάσταση στην αρχή του 2014, θα ευνοεί τον επιτιθέμενο — και τον μελλοντικό επιτιθέμενο. Τώρα το βασικότερο είναι ο πόλεμος. Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr