Belgrado krijgt toch geen Trump Tower op de plaats waar de NAVO in 1999 een gebouw van de Joegoslavische legertop bombardeerde. Donald Trumps schoonzoon Jared Kushner, die het project zou ontwikkelen, trekt zich terug. De komst van het luxecomplex was vanaf het begin zeer omstreden. President Aleksandar Vucic was warm pleitbezorger, maar duizenden Serviërs gingen de afgelopen tijd de straat op om ertegen te protesteren. "Omdat belangrijke projecten moeten verbinden in plaats van verdelen, en uit respect voor de inwoners van Servië en Belgrado, trekken we onze aanvraag in en zetten we een stap opzij", verklaarde een woordvoerder van Kushners investeringsmaatschappij Affinity Partners. Daarmee geeft Kushner toe dat de massale weerstand op zijn minst een van de redenen is dat hij zijn biezen pakt. Vorig jaar tekende hij voor de bouw van de toren van dertig verdiepingen met daarin winkels, een luxehotel van 175 kamers en 1.500 woningen in het hoge segment. Macaber aandenken De gevoeligheid komt vooral door de status die de ruïne nu geniet als gedenkteken. Veel Serviërs zien het verwoeste gebouw, midden in het centrum van hun hoofdstad, als macaber aandenken aan wat zij noemen "NAVO-agressie". Maandenlange bombardementen dwongen president Milosevic in 1999 zijn troepen terug te trekken uit de provincie Kosovo en zijn geweldscampagne daar te staken. Drie keer gooiden NAVO-straaljagers hun bommen op het gebouw van de legertop. Een groot onrecht, vinden veel Serviërs van links tot rechts. De ruïne, die nooit is gerenoveerd, moet daar met zijn verwoeste verdiepingen en gapende gaten volgens hen aan blijven herinneren. Dat uitgerekend Amerikanen met het gebouw aan de haal gingen en de naam van de president van de grootste en belangrijkste NAVO-lidstaat prominent op de toren zou komen te staan, schoot hen in het verkeerde keelgat. Ze dreigden de overblijfselen van het gebouw te bezetten zodra de bulldozers zouden arriveren - een weinig aanlokkelijk vooruitzicht voor Kushner. Documenten vervalst Dat was niet zijn enige probleem: ook juridisch blijkt er nogal wat te rammelen. In november verhief het parlement, waar de regerende Servische Progressieve Partij van president Aleksandar Vucic de meerderheid heeft, de bouw tot een project van nationaal belang. De bijbehorende noodwet maakte het mogelijk bouwregels te omzeilen en vergunningen makkelijker af te geven. Ongrondwettig, was de kritiek. Gisteren spande de openbaar aanklager die zich bezighoudt met georganiseerde misdaad ook nog eens een zaak aan tegen minister Nikola Selakovic van cultuur. Hij zou documenten hebben vervalst om het gebombardeerde gebouw van zijn status als cultureel erfgoed te kunnen ontdoen. Met zoveel tegenstand en onzekerheid kiest Kushner nu eieren voor zijn geld. En dat is een hard gelag voor president Vucic. Die ziet een investering van 500 miljoen dollar aan zijn neus voorbij gaan. De schade wordt mogelijk nog groter doordat Kushner ook nog met een schadeclaim kan komen. "Serviërs zijn de meesters van gemiste kansen", fulmineerde Vucic op een persconferentie. Hij verweet zijn tegenstanders Servië te willen vernietigen terwijl hij juist aan vooruitgang werkt. Hij zwoer iedereen die Kushners project heeft tegengewerkt, te zullen aanklagen. Vucic maakte er eerder geen geheim van met de Trump Tower in het gevlij te willen komen bij de Amerikaanse president. Kushners besluit komt op het moment dat het Servische staatsoliebedrijf NIS gebukt gaat onder sancties uit Washington, omdat het bedrijf grotendeels in Russische handen is. Corruptie Het is de tweede keer in korte tijd dat belangrijke buitenlandse investeerders in Servië afhaken. Vorige maand maakte Rio Tinto bekend de voorbereiding voor de winning van lithium, bestemd voor vooral de Duitse auto-industrie, voorlopig stil te leggen vanwege onvoldoende voortgang. Ook dat project leidt tot grote weerstand bij de bevolking, onder meer vanwege zorgen over het milieu en de leefomgeving Vucic' tegenstanders vrezen vooral dat de opbrengsten van dit soort grote projecten in de zakken verdwijnen van de president en degenen die loyaal aan hem zijn. Voor degenen die al meer dan een jaar lang de straat op gaan om te protesteren tegen corruptie en vriendjespolitiek onder Vucic, is Kushners beslissing dan ook een grote opsteker.