در بسیاری از مباحث علمی تعیین علیت پدیده‌ها کار دشواری است و مثال معروف که مرغ اول بوده یا تخم‌مرغ، مصداقی از این پیچیدگی است. درباره ارتباط میان تورم و نرخ ارز مطالعات بسیاری از سوی پژوهشگران مسائل اقتصادی انجام شده است. در ایران نیز در ارتباط با تأثیر متقابل تورم و نرخ ارز مقالات بسیاری منتشر شده است. در بسیاری از مباحث علمی تعیین علیت پدیده‌ها کار دشواری است و مثال معروف که مرغ اول بوده یا تخم‌مرغ، مصداقی از این پیچیدگی است. درباره ارتباط میان تورم و نرخ ارز مطالعات بسیاری از سوی پژوهشگران مسائل اقتصادی انجام شده است. در ایران نیز در ارتباط با تأثیر متقابل تورم و نرخ ارز مقالات بسیاری منتشر شده است. گروهی از اقتصاددانان ایرانی معتقدند که از دهه 1360 تاکنون نرخ ارز با وقفه‌ای کوتاه نسبت به تورم تعدیل شده و با وجود رشد چشمگیر قیمت ارزهای خارجی معتبر مانند دلار و یورو، قیمت واقعی آنها، (پس از تورم‌زدایی) کمابیش ثابت است. گروهی دیگر معتقدند که نرخ ارز تحت تأثیر شوک‌های منفی مانند کاهش قیمت جهانی نفت، تحریم‌های شدید بین‌المللی، قرارگرفتن ایران در لیست سیاه FATF، گسترده‌شدن سایه جنگ بر سر کشور، به‌کارافتادن مکانیسم ماشه و... افزایش پیدا می‌کند و با وقفه کوتاهی قیمت کالاهای وارداتی و صادراتی و به دنبال آن سطح عمومی قیمت‌ها بالا می‌رود. برخی نیز بر این باورند که تأثیر متقابلی میان نرخ تورم و نرخ ارز وجود دارد. با بالارفتن سطح عمومی قیمت‌ها، به ویژه در شرایطی که کشور با محدودیت درآمدهای ارزی مواجه است، مردم انتظار دارند که قیمت ارزهای معتبر مانند دیگر کالاها روند افزایشی داشته باشد. داده‌های منتشره از سوی بانک مرکزی ایران به وضوح نشان می‌دهد که از زمان خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌ها در سال 1397، افزایش نرخ ارز بسیار شدیدتر از نرخ تورم بوده و ارزش پول ملی ایران (ریال) به صورت واقعی به شدت تنزل کرده است. بی‌تردید تأثیر تحریم‌های اخیر بر نرخ ارز و تورم بسیار منفی‌تر از تحریم‌های اعمال‌شده در سال 1391 بوده است که یکی از علل اصلی آن شکل‌گرفتن انتظارات منفی نسبت به آینده اقتصاد ایران است. تحولات نرخ ارز اسمی و واقعی