Τα μυστικά του ισχύοντος εκλογικού νόμου σε σχέση το μπόνους των εδρών αλλά και τους συνασπισμούς κομμάτων, εξηγεί στο iefimerida.gr o κ. Θεόδωρος Χατζηπαντελής, καθηγητής Εφαρμοσμένης Στατιστικής, διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Πολιτικής Έρευνας. Ενάμιση χρόνο πριν την συνταγματική προθεσμία των εκλογών, η συζήτηση έχει ξεκινήσει ήδη καθώς τα κόμματα μετρούν και ξαναμετρούν τις δυνάμεις τους. Με βάση τα δημοσκοπικά ευρήματα, χαράσσουν και τις στρατηγικές τους. Η Νέα Δημοκρατία επενδύει στην μεγάλη διαφορά από τα άλλα κόμματα και την πρωτοκαθεδρία του Κυριάκου Μητσοτάκη, που κρατά από τότε που ανέλαβε την ηγεσία του κόμματος, πριν καν γίνει πρωθυπουργός. Παρά την κυβερνητική φθορά όλες οι μετρήσεις δείχνουν τη ΝΔ πρώτο κόμμα και τον Μητσοτάκη μακράν καταλληλότερο πρωθυπουργό. Δεν μπορεί το ΠΑΣΟΚ να πάρει μπόνους Στον χώρο της κεντροαριστεράς, το ΠΑΣΟΚ μιλά για αυτόνομη πορεία, αλλά υπολείπεται πάνω από 11 μονάδες της πρώτης ΝΔ. Ωστόσο, μια άγνωστη λεπτομέρεια είναι ότι το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ σήμερα, ακόμη και αν πετύχει τον στόχο και πάρει πάνω από το 25% που είναι το όριο για να δοθεί το μπόνους, δεν μπορεί να το λάβει, διότι είναι συνασπισμός κομμάτων. Ενιαίο ψηφοδέλτιο, Τσίπρας και ΣΥΡΙΖΑ Ο καθημαγμένος ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει κάθοδο στις εκλογές με κοινό ψηφοδέλτιο, μαζί με ΠΑΣΟΚ-Νέα Αριστερά και (ασφαλώς) κόμμα Τσίπρα, χωρίς Πλεύση και ΜέΡΑ25. Ο Αλέξης Τσίπρας σχεδιάζει επαναφορά με ένα νέο κόμμα με ενιαίο ψηφοδέλτιο «εξωκοινοβουλευτικών» προφανώς με αρχηγό τον ίδιο, χωρίς να είναι γνωστά ακόμη η δομή και τα πρόσωπα που θα το συναποτελούν. Ο κ. Χατζηπαντελής εξηγεί όλο το εκλογικό σύστημα, τι ισχύει με το μπόνους εδρών, τι θα γίνει με τους συνασπισμούς κομμάτων και καταλήγει με μια διαπίστωση σε σχέση με την (ανύπαρκτη) κουλτούρα συνεργασιών στη χώρα μας: «Είμαστε σαν κομματικό σύστημα μακριά από την αναζήτηση συναινέσεων. Άλλωστε ο καθένας και η καθεμία Έλληνας και Ελληνίδα κατέχει την απόλυτη αλήθεια! Τα κόμματα θα το αμφισβητούν για τον εαυτό τους;». Με τον νόμο που θα γίνουν οι επόμενες εκλογές (αν δεν αλλάξει με 200 ψήφους και πάνω στην Βουλή) θα μοιραστούν 285 έδρες στις 59 εκλογικές περιφέρειες και 15 στην Επικράτεια. Συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών όσοι συνδυασμοί και κόμματα συγκεντρώσουν ποσοστό τουλάχιστον 3% των εγκύρων ψήφων στην επικράτεια. Φυσικά με βάση το σχετικό ποσοστό του. Πχ στις προηγούμενες εκλογές όσοι συνδυασμοί πέρασαν το 3% συγκέντρωσαν 90% των εγκύρων! Πώς κατανέμεται το μπόνους εδρών Μια σημαντική ρύθμιση είναι ότι εάν το πρώτο κόμμα λάβει 25% το μπόνους είναι 20 έδρες, ενώ οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά ανάμεσα στα κόμματα και συνδυασμούς που μπήκαν στη Βουλή. Για κάθε επιπλέον 0,5% το μπόνους αυξάνεται κατά μία έδρα (και ανάλογα μειώνονται οι έδρες των άλλων κομμάτων), με ανώτατο όριο τις 30 έδρες. ‘Άρα, το ανώτατο όριο των 50 εδρών μπόνους εξασφαλίζει το πρώτο κόμμα με ποσοστό 40%, όπως έλαβε η ΝΔ στις εκλογές του Ιουνίου 2023. Μπόνους παίρνει ο συνδυασμός που είναι ενός μόνο κόμματος! Η ρύθμιση αναφέρεται στο απόλυτο ποσοστό. Ένα κόμμα που παίρνει 25% παίρνει 20 επιπλέον έδρες και μετά για κάθε μισή μονάδα μία μέχρι άλλες 30 το πολύ. Δηλαδή με 40% (απόλυτο ποσοστό) παίρνει επιπλέον 50. Αν πάρει το 1 ο κόμμα 30% θα έχει 30 επιπλέον, αν πάρει 35% θα έχει 40. Πόσο χρειάζεται; Με 38% θα πάρει 46 και 105! Με 37% θα πάρει 44 και 103. Με 37,5% θα πάρει 45 και 104. Πάντα λέγοντας ότι θα μείνει 8% αχρησιμοποίητο. Τι γίνεται δηλαδή; Απλά παίρνει από ένα σύνολο εδρών επιπλέον έδρες. Γενικά, δεν ακριβολογούμε. Δεν παίρνει επιπλέον 50 έδρες αν πάρει 40%. Με 40% παίρνει με βάση την αναλογική των 300 130 έδρες και με βάση τον νόμο 108+50. Δηλαδή 28 επιπλέον έδρες (που είναι το μέγιστο που μπορεί να πάρει). Έτσι, το λεγόμενο μπόνους είναι το πολύ 30 και όχι 50 . Οι συνδυασμοί Στις εκλογές συμμετέχουν συνδυασμοί που μπορεί να είναι είτε συνδυασμοί ενός μόνο κόμματος, είτε συνδυασμοί συνασπισμού περισσοτέρων συνεργαζομένων κομμάτων, είτε συνδυασμοί ανεξαρτήτων. Η δήλωση, με την οποία καταρτίζεται ο συνδυασμός, επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή στον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου ή κατατίθεται με απόδειξη στο γραφείο του το αργότερο δώδεκα (12) ημέρες μετά την έναρξη της προεκλογικής περιόδου. Ο συνδυασμός καταρτίζεται με δήλωση που γίνεται, αν πρόκειται για συνδυασμό ενός μόνο κόμματος, από το αρμόδιο κατά το καταστατικό όργανο του κόμματος και, αν δεν υπάρχει τέτοιο όργανο ή δεν ορίζεται, από τον αρχηγό του κόμματος ή από εκείνον που διορίστηκε αντιπρόσωπος του κόμματος. Αν πρόκειται για συνδυασμό συνασπισμού κομμάτων, από το αρμόδιο κοινό όργανο του συνασπισμού ή από τα αρμόδια, κατά το καταστατικό όργανα των κομμάτων, αν δεν υπάρχουν αυτά ή δεν ορίζονται, από τους αρχηγούς των κομμάτων ή από εκείνον που διορίσθηκε αντιπρόσωπος του συνασπισμού και, αν πρόκειται για συνδυασμό ανεξαρτήτων, από τους υποψηφίους που αποτελούν το συνδυασμό. Η δήλωση αν πρόκειται για συνδυασμό ενός μόνο κόμματος, πρέπει να περιέχει το όνομα του κόμματος και τα ονόματα των υποψηφίων που αποτελούν το συνδυασμό. Αν πρόκειται για συνδυασμό συνασπισμού κομμάτων, πρέπει να περιέχει την προσωνυμία του συνασπισμού, τα ονόματα των κομμάτων που αποτελούν το συνασπισμό και τα ονόματα των υποψηφίων και, αν πρόκειται για συνδυασμό ανεξαρτήτων, την προσωνυμία του συνδυασμού και τα ονόματα των συνεργαζομένων ανεξαρτήτων υποψηφίων. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δεν μπορεί να πάρει το μπόνους Δηλαδή: από τα υπάρχοντα κόμματα και συνδυασμούς το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ (αν δεν υπάρξει καταστατική αλλαγή) δεν θα μπορεί να χρησιμοποιήσει το μπόνους αν είναι πρώτο και πάρει 25% και πάνω! Αντίστοιχα αν εμφανιστούν συνδυασμοί συνεργασιών και αυτοί δεν θα μπορούν. Πχ μια συζήτηση περί σχήματος ομπρέλας (όπως ο ΣΥΡΙΖΑ του 2004, που έγινε ενιαίο κόμμα το 2013) που θα ηγηθεί ο τέως πρωθυπουργός Α. Τσίπρας αν έρθει πρώτο με πάνω από 25% δεν θα δικαιούται μπόνους. Στην διάχυτη σεναριολογία των ημερών υπάρχουν σενάρια και για άλλα σχήματα με άλλους επικεφαλής. Θα δούμε λοιπόν όταν πλησιάζουν οι εκλογές αν θα κατέβουν και με ποιο σχήμα. Φυσικά η πολιτική λειτουργία και συγκρότηση ενός συνασπισμού κομμάτων είναι διαφορετική (ή πρέπει να είναι) από ένα ενιαίο κόμμα. Υποτίθεται ότι ένα κοινό ψηφοδέλτιο κομμάτων δεσμεύει για την εφαρμογή πολιτικών εκ των προτέρων και όχι όπως σε άλλες περιπτώσεις (πχ ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ) εκ των υστέρων για την συγκρότηση κυβερνητικής πλειοψηφίας. Είμαστε σαν κομματικό σύστημα μακριά από την αναζήτηση συναινέσεων. Άλλωστε ο καθένας και η καθεμία Έλληνας και Ελληνίδα κατέχει την απόλυτη αλήθεια! Τα κόμματα θα το αμφισβητούν για τον εαυτό τους; Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr