راه‌حل فقط گفتگو است

تنش‌ چندساله میان پلتفرم‌های سلامت دیجیتال و وزارت بهداشت، امروز به یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های رگولاتوری کشور تبدیل شده است؛ پلتفرم‌ها می‌گویند در روند قانون‌گذاری دیده نمی‌شوند، مقررات شفاف نیست و نهادهای دولتی بدون حضور ذی‌نفعان تصمیم می‌گیرند؛ در مقابل، وزارت بهداشت تأکید دارد که دستورالعمل‌ها با مشارکت همه طرف‌ها و مطابق اسناد بالادستی تدوین می‌شود. تنش‌ چندساله میان پلتفرم‌های سلامت دیجیتال و وزارت بهداشت، امروز به یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های رگولاتوری کشور تبدیل شده است؛ پلتفرم‌ها می‌گویند در روند قانون‌گذاری دیده نمی‌شوند، مقررات شفاف نیست و نهادهای دولتی بدون حضور ذی‌نفعان تصمیم می‌گیرند؛ در مقابل، وزارت بهداشت تأکید دارد که دستورالعمل‌ها با مشارکت همه طرف‌ها و مطابق اسناد بالادستی تدوین می‌شود. این شکاف عمیق در حالی پابرجاست که به گفته احمد طاهر‌خانی، رئیس کمیسیون سلامت دیجیتال انجمن تجارت‌الکترونیک، مشکل اصلی نه مخالفت بخش خصوصی با قانون، بلکه «ابهام در قوانین، چندپارگی نهادهای قانون‌گذار و تدوین مقررات بدون مشارکت واقعی فعالان صنعت» است. او می‌گوید سال‌هاست پلتفرم‌ها خواستار شفاف‌شدن قواعد بازی‌اند، اما «ضوابط اجرایی یا دیر ابلاغ می‌شود یا اصلا مشخص نیست چه قانونی قرار است مبنای عمل باشد» و همین موضوع زمینه بسیاری از برخوردهای پرتنش اخیر را ایجاد کرده است. به باور او، در پرونده‌های اخیر (از منع همکاری داروخانه‌ها تا فیلتر برخی پلتفرم‌ها) مشکلات نه از «تخلف گسترده پلتفرم‌ها»، بلکه از برداشت‌های اشتباه، بزرگ‌نمایی موارد محدود و اقداماتی خارج از سازوکار قانونی ناشی می‌شود. او در گفت‌وگو با «فن‌زی» تأکید می‌کند که پلتفرم‌ها «فروشنده دارو نیستند» و نقش آنها صرفا تسهیل‌گری است؛ بنابراین تعمیم چند خطا به کل اکوسیستم، «نه منصفانه است و نه کمکی به توسعه سلامت دیجیتال می‌کند». او راه‌حل را در یک مسیر می‌داند: گفت‌وگو در فضایی بدون پیش‌داوری. به گفته او، اگر نگاه واقع‌بینانه‌ای به نقش پلتفرم‌ها شکل بگیرد و ذی‌نفعان دولتی همان‌قدر که بخش خصوصی فعال است، پای میز مذاکره حاضر شوند، «می‌توان امیدوار بود طی ماه‌های آینده بخش مهمی از سوءتفاهم‌ها و تضادها برطرف شود و مسیر قانون‌گذاری به تعادل برسد.» انتقاد‌ها از سوی وزارت بهداشت و پلتفرم‌ها بر سر مقررات‌گذاری در حوزه سلامت دیجیتال بسیار بالاست. از یک طرف پلتفرم‌ها اعلام می‌کنند تنظیم‌گری در این حوزه شفاف نیست و از بخش خصوصی برای تدوین دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌ها نظرخواهی نمی‌شود و از سوی دیگر وزارت بهداشت می‌گوید این مقررات‌گذاری شفاف و با نظرخواهی بخش خصوصی است. این تفاوت دیدگاه بین پلتفرم‌های سلامت دیجیتال و وزارت بهداشت از کجا نشئت می‌گیرد، چرا تا این حد کشمکش بین این دو بخش بالاست؟