UTULIVU wa shilingi ya Kenya mwaka huu umeleta afueni kwa wananchi na wafanyabiashara, lakini pia umeibua changamoto kimya kimya upande wa benki. Thamani hii iliyo tulivu imesababisha kupungua kwa mapato yanayotokana na biashara ya Forex, eneo ambalo kwa miaka mingi limekuwa chanzo cha faida kupitia tofauti za viwango vya ubadilishaji. Tangu mwanzo wa 2025, shilingi imekuwa ikisalia karibu Sh129 kwa dola ya Marekani bila mabadiliko makubwa. Mnamo Aprili 30, 2025, benki nyingi zilinukuu kiwango cha 129.05/55 — takwimu ambayo haikutofautiana sana na siku zilizotangulia. Hali hii ni tofauti na mwanzo wa 2024, wakati shilingi ilifika takribani Sh163 kwa dola kabla ya kuimarika upya kufuatia mpango wa eurobond uliosaidia kupunguza hofu ya kutolipa madeni ya nje. Kwa upande mmoja, utulivu wa sarafu umepunguza shinikizo la gharama za bidhaa zinazoingizwa nchini, umeimarisha uwezo wa kupanga bajeti, na umechangia kushuka kwa mfumuko wa bei. Lakini kwa benki, fursa za kupata faida kupitia makato ya ubadilishaji fedha zinakuwa finyu kila siku. Ripoti za Juni 2025 zinaonyesha kuwa benki kubwa zilipoteza takriban Sh9 bilioni katika mapato ya biashara ya sarafu ndani ya miezi mitatu hadi Machi, hasa kutokana na kutokuwepo kwa mabadiliko makubwa ya viwango. Taarifa nyingine za Agosti zilionyesha mapato ya Forex kushuka kwa karibu asilimia 40 kwa benki nane kwa kulinganisha na mwaka uliotangulia. Takwimu kutoka kwa benki binafsi zinaonyesha hali hiyo waziwazi. Stanbic Bank Kenya ilirekodi kushuka kwa faida ya robo ya kwanza ya 2025 kwa asilimia 16, huku mapato ya Forex yakipungua kutoka takriban Sh2.3 bilioni hadi Sh977 milioni ukilinganisha na mwaka uliopita, kulingana na taarifa ya Mei 12. Bank of Africa Kenya pia iliripoti kushuka kwa faida kwa asilimia 53.7 mnamo 26 Agosti 2025, ikitaja udhaifu wa biashara ya sarafu kama moja ya sababu kuu. Msingi wa utulivu huu unatokana na mambo kadhaa. Hifadhi ya fedha za kigeni ilipanda hadi takriban USD 9.3 bilioni mapema 2025, sawa na miezi 4.7 ya uagizaji — juu zaidi kuliko USD 7.2 bilioni mwaka uliotangulia. Hapo juu, diaspora iliongeza uhamisho wa pesa kwa takriban asilimia 18 mwaka 2024, na kuimarisha upatikanaji wa dola sokoni. Mpango wa uagizaji mafuta kutoka Ghuba ulioboreshwa Desemba 2024 pia umerahisisha malipo kwa kusambaza mahitaji ya dola kwa muda mrefu badala ya misukumo ya kila mwezi. Benki Kuu ya Kenya imeendelea kusisitiza kwamba thamani ya sarafu inaendeshwa na nguvu za soko, huku ikipunguza viwango vya riba taratibu ili kuhimiza ukuaji wa uchumi. Mfumuko wa bei umeshuka kutoka karibu 7.7% mwaka 2023 hadi wastani wa 5.1% mwaka 2024, na matarajio ya kubaki karibu na asilimia 5 mwaka 2025. Kwa Wakenya walio na bajeti ya bidhaa za msingi na gharama za mafuta, haya ni mafanikio yenye kupunguza mzigo. Kwa upande wa benki, taswira ni tofauti. Soko la Forex linahitaji hatua, sio utulivu. Kadri shilingi inavyobaki ndani ya kiwango kidogo cha mabadiliko, ndivyo mapato ya biashara ya sarafu yanavyoendelea kushuka. Benki nyingi sasa zinaelekeza nguvu kwenye huduma za kifedha, mikopo, na uwekezaji katika hazina za serikali ili kupunguza utegemezi wa biashara ya sarafu. Swali kubwa ni: je, utulivu huu utaendelea? Utafiti wa Reuters mwishoni mwa Novemba 2025 ulionyesha matarajio ya kudhoofika kwa kiasi kwa shilingi kutokana na kuongezeka kwa mahitaji ya dola, licha ya utulivu uliodumu mwaka mzima. Mabadiliko ya riba duniani, bei za mafuta, na mahitaji ya uagizaji vinaweza kuibua mtikisiko mpya. Kenya, basi, ipo katikati ya mizani. Utulivu wa shilingi unaimarisha maisha ya wananchi na mazingira ya biashara, lakini unapunguza chanzo cha faida kwa benki. Hata hivyo, shilingi yenye utulivu inaonekana kuwa chaguo linalofaa zaidi kuliko soko linalotikisa bei za bidhaa na kupandisha gharama za maisha. Kwa sasa, pengo la mapato liko upande wa benki — lakini utulivu uko upande wa wananchi.