شرایط خاص اقتصادی در چند سال گذشته، برنج وارداتی را به یکی از اقلام مهم کالاهای مصرفی خانوارهای کمتر‌ مرفه جامعه مبدل کرده‌ است. به‌ همین ‌دلیل غیب‌شدن این کالا از بازار در چند هفته گذشته، گروه بزرگی از جامعه مصرف‌کنندگان را نگران کرده؛ زیرا این غیبت به معنی عرضه با قیمت بالاتر در روزهای آینده است. شرایط خاص اقتصادی در چند سال گذشته، برنج وارداتی را به یکی از اقلام مهم کالاهای مصرفی خانوارهای کمتر‌ مرفه جامعه مبدل کرده‌ است. به‌ همین ‌دلیل غیب‌شدن این کالا از بازار در چند هفته گذشته، گروه بزرگی از جامعه مصرف‌کنندگان را نگران کرده؛ زیرا این غیبت به معنی عرضه با قیمت بالاتر در روزهای آینده است. چندی پیش وزیر جهاد کشاورزی به انتقاد از واردکنندگان کالاهای اساسی زبان گشود که هرچند کالا را با ارز ترجیحی وارد کرده‌اند، اما حاضر به پذیرش نظارت دولتی در مرحله توزیع نیستند. معنای این نپذیرفتن، این است که آنان می‌خواهند بخش بیشتری از کالای وارداتی را در بازار آزاد و به قیمت روز بفروشند. در مقابل، واردکنندگان مدعی هستند دولت هرچند تعهدات خود در امر تخصیص ارز ترجیحی را به‌خوبی انجام نمی‌دهد، اما با نظارت و مداخله خود کار را خراب می‌کند. از سوی دیگر، برخی آگاهان می‌گویند برنج پاکستانی با دلار ترجیحی 28هزارو 500 ‌‌تومانی زیر کیلویی 40 هزار تومان برای واردکنندگان تمام می‌شود، اما آنها انتظار دارند دولت اجازه فروش این محصول را با قیمت 200 هزار تومان صادر ‌کند! و در نهایت، جمعی دیگر ادعا می‌کنند که حاضرند این کالا را با ارز آزاد خریداری کرده و با قیمتی به‌مراتب کمتر از آنچه واردکنندگان با ارز ترجیحی مطالبه می‌کنند، در اختیار مصرف‌کنندگان بگذارند. به بیان دیگر واردات این کالا با ارز آزاد ارزان‌تر از واردات با ارز ترجیحی تمام می‌شود! جل‌الخالق! با کنار هم چیدن گزاره‌های بالا می‌توان تصویر روشنی از وضعیت موجود اقتصاد ملی و مناسبات حاکم بر آن تهیه کرد‌ که در زیر به بیان چند نکته مرتبط با آن می‌پردازم: 1- بازار کالاهای اساسی به‌ طرز محسوسی به سمت انحصاری‌شدن پیش رفته‌ است. بهترین شاهد این مدعا این است که واردکنندگان به‌ صورت هماهنگ از توزیع کالا خودداری می‌کنند. هدف آنان کسب سود بالاتر به‌ دور از نظارت و دخالت دولتی است. در بازار رقابتی این سطح از هماهنگی و هم‌گرایی به‌سختی یافت می‌شود.