سرگذشت دریاچه آرال در شوروی سابق می‌توانست برای جلوگیری از روند مخرب ایجادشده در دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گیرد. این‌طور نشد و 30 سال پس از آغاز تخریب دریاچه آرال (خوارزم)، دریاچه ارومیه هم عملا در همان مسیر قرار گرفت. سرگذشت دریاچه آرال در شوروی سابق می‌توانست برای جلوگیری از روند مخرب ایجادشده در دریاچه ارومیه مورد استفاده قرار گیرد. این‌طور نشد و 30 سال پس از آغاز تخریب دریاچه آرال (خوارزم)، دریاچه ارومیه هم عملا در همان مسیر قرار گرفت. دریاچه آرال که زمانی چهارمین دریاچه بزرگ داخلی جهان بود و به دلیل پروژه‌های کشاورزی در مقیاس بزرگ دوران شوروی، عمدتا برای کشت پنبه، تا حد زیادی خشک شد. اتحاد جماهیر شوروی برای کشاورزی پنبه و سیاست «طلای سفید» در اواسط قرن بیستم، به‌ویژه در دوران نیکیتا خروشچف در دهه 1950 برنامه‌ای را برای گسترش کشاورزی در منطقه خشک آسیای مرکزی آغاز کرد. برای حمایت از مزارع وسیع و پرآب پنبه و تا حد کمتری برنج در جمهوری‌های شوروی ازبکستان و قزاقستان، دو رودخانه اصلی که دریای آرال را تغذیه می‌کردند -آمودریا و سیردریا- به طور گسترده از طریق کانال‌های آبیاری و سدهای ساخته‌شده منحرف شدند. سالانه حدود ۲۰ تا ۶۰ کیلومتر مکعب آب منحرف می‌شد و بخش زیادی از آن به دلیل سامانه‌های آبیاری ناکارآمد و نشت در بیابان، از بین ‌رفت. این کاهش شدید موجب شد عملا برای چندین دهه هیچ آبی به دریا نرسد.