Ses kısıklığı, kışın sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonlarının en yaygın belirtilerinden biridir. Ses nasıl oluşur ve neden kısılır? Ses telleri, gırtlak (larinks) içinde yer alan ve konuşurken titreşerek sesi oluşturan hassas yapılardır. Normalde nemli, esnek ve serbestçe titreşebilir durumdadırlar. Enfeksiyonlar sırasında: ■ İltihaplanma gelişir ■ Ödem (şişlik) oluşur ■ Mukus artışı olur Bu üçlü birleştiğinde ses tellerinin titreşimi bozulur ve ses kısılır, çatallaşır ya da tamamen kaybolabilir. 1.Soğuk algınlığı (Üst solunum yolu enfeksiyonu) Kış aylarının en sık görülen enfeksiyonudur. Rinovirüsler başta olmak üzere pek çok virüs sorumludur. Ses kısıklığı neden olur? ■ Burun akıntısının genize akması ■ Boğaz mukozasında irritasyon ■ Larenks tutulumu Eşlik eden belirtiler: ■ Burun tıkanıklığı ■ Hapşırma ■ Boğazda yanma ■ Hafif öksürük Tedavi yaklaşımı: ■ İstirahat ■ Bol sıvı tüketimi ■ Ilık içecekler ■ Gerekirse burun açıcı spreyler (kısa süreli) Antibiyotik gerekmez, çünkü etken virüstür. 2.Larenjit (Gırtlak İltihabı) Ses kısıklığı denince akla ilk gelmesi gereken hastalık larenjittir. Özellikle öğretmenler, çağrı merkezi çalışanları ve sesi yoğun kullanan kişilerde daha sık görülür. Akut larenjit: ■ Genellikle viral kökenlidir ■ Ani ses kısıklığı hatta ses kaybı yapabilir Kronik larenjit: ■ Sigara ■ Reflü ■ Sürekli ses zorlanması ile ilişkilidir Belirtiler: ■ Kısık, boğuk ses ■ Boğazda gıcık hissi ■ Kuru öksürük Tedavi: ■ Ses istirahati (fısıltı bile zararlıdır) ■ Sigara dumanından uzak durma ■ Ilık buhar inhalasyonu ■ Reflü varsa diyet düzenlemesi 3.Grip (İnfluenza) Grip, soğuk algınlığından daha ağır seyreden bir enfeksiyondur. Sebep İnfluenza A veya B virüsü olabilir. Ses kısıklığı neden olur? ■ Yaygın mukozal inflamasyon ■ Şiddetli öksürüğün ses tellerini zorlaması Belirtiler: ■ Yüksek ateş ■ Kas ve eklem ağrıları ■ Halsizlik ■ Kuru öksürük Tedavi: ■ Yatak istirahati ■ Bol sıvı ■ Ateş düşürücü ve ağrı kesiciler ■ Riskli gruplarda antiviral tedavi 4.Sinüzit ve postnazal akıntı Sinüslerin iltihaplanması doğrudan sesi etkilemez gibi görünse de genze akan yoğun akıntı ses tellerini sürekli tahriş eder. Sabahları belirgin ses kısıklığı ve sürekli boğaz temizleme ihtiyacı olur. Tedavi: ■ Burun yıkama ■ Gerekirse antibiyotik (bakteriyel sinüzitte) ■ Alerji kontrolü Evde uygulanabilecek destekleyici önlemler ■ Odanın havasını nemlendirmek ■ Çok sıcak ya da çok soğuk içeceklerden kaçınmak ■ Kafein ve alkolü sınırlamak ■ Bal ve ıhlamur gibi boğaz yumuşatıcıları tüketmek ■ Uzun süreli konuşmalardan kaçınmak Ne zaman doktora başvurmalı? ■ Ses kısıklığı 23 haftadan uzun sürüyorsa ■ Yutma güçlüğü veya nefes darlığı eşlik ediyorsa ■ Kanlı balgam varsa ■ Sigara içen bir bireyde kalıcı ses değişikliği geliştiyse