Στη βαθύτερη νύχτα του χρόνου, εκεί όπου το φως μοιάζει να υποχωρεί και ο ουρανός αποκτά ιδιαίτερη συμβολική βαρύτητα, η επιστήμη έρχεται να συναντήσει ένα από τα πιο επίμονα ερωτήματα της χριστιανικής παράδοσης. Tί ήταν τελικά το Άστρο της Βηθλεέμ που, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, οδήγησε τους τρεις Μάγους στη Βηθλεέμ; Στο ιστορικό τέμενος Χαμηδιέ, στο κάστρο της Χίου, η αστροφυσικός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και εθνική συντονίστρια διάχυσης της αστρονομίας της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης, Δρ. Φιόρη Αναστασία Μεταλληνού, παρουσίασε χθες μια τεκμηριωμένη επιστημονική άποψη για το φαινόμενο που εδώ και αιώνες κινείται μεταξύ πίστης και επιστήμης. Άστρο της Βηθλεέμ: Τι λέει η αστροφυσική για το ουράνιο φαινόμενο Η προσέγγιση της αστροφυσικής δεν επιχειρεί να ερμηνεύσει το θαύμα, αλλά να εξετάσει αν ο ουρανός της εποχής θα μπορούσε να φιλοξενήσει ένα γεγονός ικανό να ερμηνευθεί ως καθοδηγητικό σημάδι. Όπως ανέφερε στο iefimerida η αστροφυσικός Δρ Μεταλληνού και όπως εξήγησε χθες στην ομιλία της στην Χίο, το πρώτο κρίσιμο βήμα είναι η αποσαφήνιση του ιστορικού χρόνου της Γέννησης του Ιησού. «Το ημερολόγιο που χρησιμοποιούμε σήμερα δεν αποτελεί απόλυτο οδηγό ακρίβειας για την αρχαιότητα. Έτσι για να κατανοήσουμε τον Αστέρα της Βηθλεέμ, πρέπει πρώτα να καθορίσουμε το χρονικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εμφανίστηκε και μετά να συγκρίνουμε τις παρατηρήσεις με γνωστά ουράνια φαινόμενα. Η ακριβής χρονολόγηση της γέννησης του Ιησού παραμένει ένα ανοιχτό πεδίο στην επιστημονική κοινότητα. Ενώ ο Διονύσιος ο Μικρός, το 532 μ.Χ., όρισε το έτος γέννησης στο 1 μ.Χ., σύγχρονοι ιστορικοί το τοποθετούν μεταξύ 7 π.Χ. και 3 π.Χ. Ακόμη και η καθιέρωση των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου δεν βασίστηκε σε επιστημονικούς υπολογισμούς, αλλά σε επιθυμία να αντικατασταθεί μια παλαιότερη ειδωλολατρική γιορτή», εξηγεί η Δρ. Μεταλληνού. Ποια φαινόμενα μπορούν να εξηγήσουν το Άστρο της Βηθλεέμ; Η μοναδική γραπτή πηγή που αναφέρεται ρητά στο Άστρο είναι το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Εκεί, η περιγραφή του ουράνιου φαινομένου παρουσιάζει δύο χαρακτηριστικά που για την αστρονομία είναι καθοριστικά. «Το Άστρο κινείται και σε κάποια στιγμή φαίνεται να σταματά. Αυτή η λεπτομέρεια δεν είναι ποιητική· είναι παρατηρησιακή», τονίζει η Δρ. Μεταλληνού και προσθέτει ότι «αυτό μας επιτρέπει να αποκλείσουμε πολλά φαινόμενα που συχνά αναφέρονται, αλλά δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτή τη διπλή συμπεριφορά». Σύμφωνα με τους επιστήμονες που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, οι διάττοντες αστέρες και οι εντυπωσιακές βολίδες απορρίπτονται εύκολα, καθώς η διάρκεια τους είναι ελάχιστη. Οι κομήτες, αν και παραμένουν ορατοί για μεγάλα χρονικά διαστήματα, φέρουν ένα βαρύ πολιτισμικό φορτίο. «Στην αρχαιότητα, οι κομήτες θεωρούνταν κακοί οιωνοί. Συνδέονταν με συμφορές και ανατροπές, όχι με τη γέννηση ενός βασιλιά», επισημαίνει η αστροφυσικός του Εθνικού Αστεροσκοπείου. Η έρευνα, σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, συγκλίνει σε ένα φαινόμενο γνωστό στους αρχαίους ουρανοπαρατηρητές που ήταν οι σύνοδοι πλανητών. «Οι πλανήτες ήταν οι “περιπλανώμενοι αστέρες” της αρχαιότητας. Η κίνησή τους, οι αλλαγές πορείας και οι στιγμές όπου φαίνονται να σταματούν, είχαν μελετηθεί με μεγάλη προσοχή», αναφέρει η Δρ. Μεταλληνού και εξηγεί «ιδιαίτερη βαρύτητα έχει η τριπλή σύνοδος Δία και Κρόνου που σημειώθηκε την περίοδο 7–6 π.Χ. στον αστερισμό των Ιχθύων, ένα φαινόμενο σπάνιο και εντυπωσιακό ακόμη και με τα σημερινά δεδομένα. Όταν οι δύο φωτεινοί πλανήτες πλησίασαν σε εξαιρετικά μικρή γωνιακή απόσταση, δημιουργήθηκε η οπτική εντύπωση ενός μοναδικού, λαμπρού ουράνιου σώματος. Ένα τέτοιο φαινόμενο θα είχε τεράστια σημασία για τους αστρονόμους της εποχής. Δεν είναι τυχαίο ότι αντίστοιχες καταγραφές υπάρχουν σε βαβυλωνιακά αστρονομικά και αστρολογικά κείμενα, γεγονός που ενισχύει το ενδεχόμενο οι τρεις Μάγοι να ήταν εκπαιδευμένοι παρατηρητές του ουρανού». Το Άστρο της Βηθλεέμ σε παιδιά και γονείς Σήμερα, η τεχνολογία επιτρέπει στους επιστήμονες να αναπαραστήσουν με ακρίβεια τον ουρανό του παρελθόντος, επιβεβαιώνοντας υπολογισμούς που ξεκίνησαν αιώνες πριν. Η Δρ Μεταλληνού υπενθυμίζει ότι ένα ανάλογο, αν και λιγότερο εντυπωσιακό, γεγονός παρατηρήθηκε τον Δεκέμβριο του 2020 που ήταν η σύνοδος Δία και Κρόνου. Όπως εξήγησε και στην ομιλία της η Δρ Μεταλληνού η επιστημονική έρευνα δεν επιχειρεί να απομυθοποιήσει την πίστη, αλλά να φωτίσει το φυσικό της υπόβαθρο. Σήμερα αναμένεται να βρεθεί στο 4ο Δημοτικό Σχολείο Χίου όπου θα μιλήσει για το Άστρο της Βηθλεέμ σε παιδιά και γονείς. Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr