ترکیب عوامل. آلودگی هوا مانند پازلی است که تکه‌های متعددی دارد. در برخی شهرها این تکه‌ها به شکلی کنار هم قرار گرفته‌اند که سرعت آلودگی افزایش می‌یابد؛ از شرایط آب‌وهوایی و جغرافیایی گرفته تا تراکم جمعیت، حجم تردد، صنایع اطراف، کیفیت سوخت، کمبود فضای سبز و مدیریت شهری. فهم دقیق این عوامل به ما کمک می‌کند علت تفاوت شهرها را درک کنیم و راه‌حل‌هایی متناسب با شرایط هر منطقه ارائه دهیم. آلودگی هوا دیگر موضوعی نیست که تنها در کتاب‌های علمی، گزارش‌های زیست‌محیطی یا جلسات تخصصی مطرح شود. این مسئله امروز به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره مردم بسیاری از شهرهای جهان تبدیل شده است. شهرهایی که هر روز صبح با آسمانی خاکستری از خواب بیدار می‌شوند و شب را با هشدارهای آلودگی، سرفه‌های خشک و ماسک‌های آلوده به پایان می‌رسانند. اما پرسش مهم این است که چرا در برخی شهرها آلودگی هوا با سرعت بیشتری افزایش می‌یابد و منابع آلوده‌کننده با شدت بیشتری در جو باقی می‌مانند؟ این سؤال ساده به نظر می‌رسد، اما پاسخ آن شبکه‌ای پیچیده از عوامل طبیعی، انسانی، اقتصادی، جغرافیایی و تکنولوژیک را دربر می‌گیرد که هر کدام به‌نوبه خود نقش مهمی در این پدیده دارند. برای پاسخ دقیق‌تر به این پرسش، لازم است ابتدا نگاهی به مفهوم آلودگی هوا بیندازیم. آلودگی هوا زمانی رخ می‌دهد که گازها، ذرات معلق و مواد شیمیایی خطرناک در جو به سطحی برسند که برای سلامت انسان، جانوران و حتی پوشش گیاهی زیان‌آور باشد. این مواد می‌توانند از منابع مصنوعی مانند خودروها و کارخانه‌ها وارد هوا شوند یا منشأ طبیعی داشته باشند؛ مانند گردوغبار یا دود حاصل از آتش‌سوزی جنگل‌ها. با این حال موضوع مهم این است که تمام شهرها به یک اندازه دچار این مشکل نمی‌شوند. برخی شهرها مانند تهران، پکن، دهلی‌نو یا مکزیکوسیتی بسیار مستعد آلودگی هستند، درحالی‌که شهرهایی مثل هلسینکی یا ولینگتون معمولاً آسمانی تمیز و قابل‌تنفس دارند.