Αν ο βασιλιάς Αντίοχος Δ΄ Επιφανής μπορούσε να ταξιδέψει στον χρόνο και να βρεθεί στο Χανουκά του 2025, πιθανότατα θα παρακολουθούσε με δυσφορία τη θερμή υποδοχή του Έλληνα πρωθυπουργού στο Ισραήλ. Η ιστορική ειρωνεία είναι εμφανής: ο άνθρωπος που συνδέθηκε με τη σύγκρουση που γέννησε τη Γιορτή των Φώτων «αντικρίζει» σήμερα έναν Έλληνα ηγέτη ως στενό εταίρο του εβραϊκού κράτους. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε στην Ιερουσαλήμ τις τελευταίες ώρες του Χανουκά, όπου συναντήθηκε με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Benjamin Netanyahu και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης. Οι τρεις ηγέτες επανέλαβαν δημοσίως τη δέσμευσή τους για εμβάθυνση της συνεργασίας σε ασφάλεια, ενέργεια και τεχνολογία, επιβεβαιώνοντας ότι ο άξονας Ισραήλ–Ελλάδας–Κύπρου έχει πλέον στρατηγικό χαρακτήρα. Το editorial της Jerusalem Post υπογραμμίζει ότι αυτή η τριμερής σχέση δεν προέκυψε από ιδεολογική σύμπτωση, αλλά από σκληρές γεωπολιτικές πραγματικότητες. Στα τέλη της δεκαετίας του 2000, καθώς οι σχέσεις Ισραήλ–Τουρκίας επιδεινώνονταν ραγδαία υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, το Ισραήλ αναγκάστηκε να επαναπροσδιορίσει τη θέση του στην Ανατολική Μεσόγειο. Ελλάδα και Κύπρος –χώρες με μακρά εμπειρία εντάσεων με την Άγκυρα– εξελίχθηκαν σταδιακά σε φυσικούς εταίρους. Η ενέργεια αποτέλεσε το αρχικό σημείο σύγκλισης. Οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου έδωσαν ώθηση σε σχέδια αγωγών, εξαγωγών και ηλεκτρικών διασυνδέσεων, φέρνοντας το Ισραήλ πιο κοντά στην Ευρώπη μέσω δύο κρατών-μελών της ΕΕ. Ωστόσο, όπως σημειώνει το editorial, μεγάλα έργα όπως ο EastMed αποδείχθηκαν οικονομικά και τεχνικά δύσκολα, ενώ οι παγκόσμιες αγορές ενέργειας μεταβλήθηκαν. Αυτό που τελικά εδραίωσε τη σχέση ήταν η ασφάλεια. Κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, εκπαίδευση ισραηλινών πιλότων στον ελληνικό εναέριο χώρο, ανταλλαγή πληροφοριών και θεσμοθετημένες αμυντικές συμφωνίες δημιούργησαν ένα πλέγμα συνεργασίας με βάθος χρόνου. Οι ανησυχίες όλων συγκλίνουν: η Ελλάδα στο Αιγαίο, η Κύπρος σε ένα διχοτομημένο νησί με ισχυρή τουρκική στρατιωτική παρουσία, το Ισραήλ απέναντι στην αυξανόμενη επιρροή της Άγκυρας σε Συρία, Γάζα και Ανατολική Μεσόγειο. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι πρόσφατες δηλώσεις Νετανιάχου περί «φαντασιώσεων ανασύστασης αυτοκρατοριών», μια σαφής –αν και έμμεση– αιχμή προς την Τουρκία. Το μήνυμα του Ισραήλ, όπως το αποτυπώνει η Jerusalem Post , είναι ότι η τριμερής συνεργασία προσφέρει σταθερότητα, αποτροπή και σαφή προσανατολισμό σε μια περιοχή που δοκιμάζεται από επιθετικότητα και αστάθεια. Το editorial καταλήγει ότι η σύνοδος της Ιερουσαλήμ σηματοδοτεί το επόμενο επίπεδο μιας σχέσης που δοκιμάστηκε και άντεξε. Ελλάδα και Κύπρος στάθηκαν στο πλευρό του Ισραήλ σε δύσκολες στιγμές – και τώρα, σε μια «νέα γεωπολιτική φάση», όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ανοίγεται ένα παράθυρο ευκαιρίας για τη διαμόρφωση μιας νέας αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Ο Αντίοχος Δ΄, αν παρακολουθεί, μάλλον «αναπαύεται ανήσυχος». Διαβάστε επίσης: Ανθελληνική και αντισραηλινή κάλυψη της Τριμερούς από Τουρκικά ΜΜΕ