Het parlement in Algerije heeft unaniem een wet aangenomen die het Franse koloniale verleden als misdaad bestempelt. Ruim 130 jaar lang was het land een Franse kolonie, totdat het begin jaren 60 onafhankelijk werd. Met de nieuwe wet eist het parlement ook officiële excuses en een schadevergoeding van Frankrijk voor de misdaden die zijn gepleegd tijdens de bezetting. Volgens parlementsvoorzitter Boughali is het een "mijlpaal" en een "duidelijke boodschap dat het nationale geheugen van Algerije niet kan worden uitgewist of onderhandelbaar is". Of die boodschap zal leiden tot excuses van Frankrijk is de vraag. Het laatste bezoek van de Franse president Macron aan het Noord-Afrikaanse land was in 2022. Toen riep hij op dat de twee landen naar de toekomst moesten kijken en de "pijnlijke geschiedenis achter zich laten". Sinds maart werd aan het wetsvoorstel gewerkt door een speciale commissie. Met de aangenomen wet naderen de landen het einde van een bewogen diplomatiek jaar, waarin de al slechte banden opnieuw een flinke deuk opliepen. Zo was er de nasleep van de arrestatie van de Algerijns-Franse schrijver Boualem Sansa en de uitzetting van diplomaten uit beide landen. Meer dan een eeuw Franse kolonisatie Ruim 130 jaar was Algerije een kolonie van Frankrijk. Die koloniale tijd eindigde in een acht jaar durende onafhankelijkheidsoorlog tussen Frankrijk en het Algerijnse Nationale Bevrijdingsfront (FLN). Tussen 1954 en 1962 vielen honderdduizenden doden en sloegen nog eens honderdduizenden mensen op de vlucht naar Frankrijk. Het aantal doden aan Franse kant wordt geschat op 17.500, dat aan de kant van het FLN op 300.000. De schattingen over het totale aantal omgekomen Algerijnse burgers lopen uiteen van 350.000 tot 1,5 miljoen. Na de bloedige oorlog erkende Frankrijk in 1962 de onafhankelijkheid van Algerije. Sindsdien is de relatie tussen de twee altijd gespannen geweest. De wet bestaat uit vijf hoofdstukken en bevat onder meer een lijst van de misdaden die Frankrijk zou hebben begaan in de koloniale tijd. Het gaat om geestelijke en lichamelijke martelingen, verkrachtingen, ontvoeringen, uitbuiting, buitengerechtelijke executies, het systematisch plunderen van grondstoffen en het uitvoeren van kernproeven. In de jaren 60 voerde Frankrijk zeventien nucleaire tests uit in de Algerijnse Sahara. In het wetsvoorstel wordt van Frankrijk ook geëist dat het de radioactieve locaties opruimt. Verheerlijking Ook stelt de nieuwe wet de verheerlijking van kolonialisme strafbaar. Uitspraken, tekeningen of gebaren die het Franse kolonialisme prijzen of rechtvaardigen worden als misdaad gezien en kunnen leiden tot een gevangenisstraf van vijf tot tien jaar en een geldboete. In het wetsvoorstel staat omschreven hoe de Franse agressie tegen Algerije wordt beschouwd "als het begin van een systematisch, racistisch en koloniaal project dat meer dan 132 jaar duurde". Het doel is niet om "wraak te nemen of om oude wonden te openen", maar om de "historische waarheid te onthullen". Het Algerijnse parlement roept de Franse staat op om juridische verantwoordelijkheid te nemen voor haar daden, op basis van verschillende beginselen van het internationaal recht. Toch lijkt de strafbaarstelling vooral een symbolische stap voor het land. De lang gekoesterde wens van Algerije - een officieel excuses van de Franse staat - lijkt er nog niet te komen. In 2017 noemde Macron de gebeurtenissen tijdens de Algerijnse onafhankelijkheidsoorlog "een misdaad tegen de menselijkheid". Hij zei toen ook al de bladzijde om te willen slaan en daar is het vooralsnog bij gebleven.