Στο γιορτινό τραπέζι , το να μη ρίξεις λάδι στη φωτιά είναι συχνά η πιο γενναία στάση. Το γιορτινό τραπέζι ξεκινά πάντα με τις καλύτερες προθέσεις. Φαγητό, κρασί, συγγενείς που έχουμε μήνες να δούμε, μια αίσθηση υποχρεωτικής χαράς. Και κάπου ανάμεσα στο δεύτερο ποτήρι και στο τρίτο πιάτο, η κουβέντα γλιστράει: πολιτική, χρήματα, σχέσεις, παιδιά, βάρος, εμβόλια, «πότε θα παντρευτείς». Aπαντάμε στο περιεχόμενο και όχι στο συναίσθημα «Γύρω από τα Χριστούγεννα, οι καβγάδες δεν είναι πιο σοβαροί — είναι απλώς πιο φορτισμένοι», λέει η Susan Quilliam, ψυχολόγος σχέσεων. «Το στρες και το αλκοόλ τα μεγεθύνουν όλα». Σύμφωνα με την ίδια, σχεδόν καμία σύγκρουση στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι δεν αφορά πραγματικά το θέμα που ακούγεται. «Δεν μαλώνουμε για την πολιτική ή για το αν κάποιος πήρε βάρος», εξηγεί. «Μαλώνουμε γιατί είμαστε κουρασμένοι, πιεσμένοι, φορτωμένοι προσδοκίες και παλιά οικογενειακά μοτίβα». Το λάθος που κάνουμε, λέει, είναι ότι απαντάμε στο περιεχόμενο και όχι στο συναίσθημα. Το πρώτο βήμα για να σταματήσεις μια ενοχλητική κουβέντα είναι να αναγνωρίσεις τι συμβαίνει μέσα σου. Αν νιώθεις την καρδιά να ανεβαίνει και το σώμα να σφίγγεται, δεν είναι η στιγμή να κερδίσεις μια συζήτηση. «Ο στόχος δεν είναι να έχεις δίκιο», λέει η Quilliam. «Ο στόχος είναι να κρατήσεις την ατμόσφαιρα ασφαλή». Αυτό σημαίνει ότι, αντί για αντίλογο, χρειάζεται επιβράδυνση. Μία από τις πιο αποτελεσματικές τακτικές είναι η αλλαγή επιπέδου. Όχι αλλαγή θέματος με αγωνία, αλλά αλλαγή πλαισίου. Αν κάποιος πετάξει μια προκλητική άποψη, αντί να απαντήσεις, μπορείς να πεις: «Ακούγεται ότι αυτό σε θυμώνει πολύ» ή «Βλέπω ότι σε νοιάζει έντονα». «Όταν αναγνωρίζεις το συναίσθημα, συχνά αποσυμπιέζεις την ανάγκη για σύγκρουση», λέει η ψυχολόγος. «Ο άλλος νιώθει ότι ακούστηκε». Άλλο χρήσιμο εργαλείο είναι το ήπιο όριο. Όχι επίθεση, όχι ειρωνεία. Μια απλή, καθαρή φράση: «Δεν θέλω να μιλήσουμε γι’ αυτό σήμερα» ή «Ας το αφήσουμε για άλλη στιγμή». Πολλοί φοβούνται ότι αυτό θα θεωρηθεί αγένεια. «Στην πραγματικότητα», λέει η Quilliam, «τα όρια μειώνουν την ένταση. Η επιθετικότητα την αυξάνει». Σημαντικό ρόλο παίζει και το χιούμορ — αλλά μόνο αν είναι ουδέτερο. Όχι σαρκασμός, όχι χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Ένα αστείο που στρέφει την προσοχή αλλού, μια παρατήρηση για το φαγητό, ένα σχόλιο για κάτι κοινό. «Το χιούμορ λειτουργεί σαν έξοδος κινδύνου», λέει. «Αρκεί να μην χρησιμοποιείται ως όπλο». Η Quilliam τονίζει ότι σε πολλές οικογένειες υπάρχουν «γνωστά μοτίβα»: ο θείος που προκαλεί, η θεία που κρίνει, ο γονιός που αναμοχλεύει παλιά. Το λάθος είναι να περιμένουμε ότι φέτος θα είναι αλλιώς. «Αν ξέρεις ότι κάποιος πάντα ανοίγει συγκεκριμένα θέματα, προετοιμάσου», λέει. «Η πρόληψη είναι πιο αποτελεσματική από την αντίδραση». Κάποιες φορές, η πιο ώριμη κίνηση είναι η αποχώρηση. Όχι θεατρικά, όχι με πόρτα που κλείνει. Ένα διάλειμμα για νερό, ένα τηλεφώνημα, μια βόλτα στο μπαλκόνι. «Η φυσική απόσταση ρίχνει την ένταση πολύ πιο γρήγορα από οποιοδήποτε επιχείρημα», λέει η Quilliam. Και προσθέτει: «Δεν είναι ήττα. Είναι αυτοπροστασία». Ένα ακόμα κρίσιμο σημείο είναι το αλκοόλ. «Τα Χριστούγεννα πίνουμε περισσότερο απ’ όσο αντέχουμε συναισθηματικά», σημειώνει. Το ποτό μειώνει τις αναστολές και αυξάνει την παρόρμηση. Αν νιώθεις ότι μια κουβέντα πάει να ξεφύγει, το να αφήσεις κάτω το ποτήρι μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό από οποιαδήποτε έξυπνη ατάκα. Τέλος, η Quilliam υπενθυμίζει κάτι απλό αλλά συχνά ξεχασμένο: δεν χρειάζεται να συμμετέχεις σε κάθε συζήτηση. «Η σιωπή δεν είναι αδυναμία», λέει. «Είναι επιλογή». Στο γιορτινό τραπέζι, το να μη ρίξεις λάδι στη φωτιά είναι συχνά η πιο γενναία στάση. Γιατί, όπως το θέτει η ίδια, «τα Χριστούγεννα δεν είναι τεστ επιχειρηματολογίας. Είναι δοκιμασία αντοχής στη συνύπαρξη». Και μερικές φορές, το πιο υγιές που μπορείς να κάνεις είναι απλώς να αλλάξεις θέση στο τραπέζι — ή θέμα κουβέντας — πριν χαλάσει ολόκληρη η γιορτή. Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr