Από πτήσεις με «απόρρητο» προορισμό μέχρι κρουαζιέρες όπου τα λιμάνια αποκαλύπτονται σταδιακά, όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες φαίνεται να πληρώνουν πρόθυμα για το προνόμιο του να μην ξέρουν πού πηγαίνουν. Η ιδέα του ταξιδιού χωρίς γνωστό προορισμό θα φαινόταν, μέχρι πρόσφατα, είτε παράλογη είτε πολυτελής ιδιορρυθμία. Σήμερα, όμως, τα λεγόμενα mystery trips κερδίζουν έδαφος και επαναφέρουν στο προσκήνιο κάτι που ο σύγχρονος τουρισμός είχε σχεδόν εξαλείψει: την αίσθηση της αυθεντικής έκπληξης. Από πτήσεις με «απόρρητο» προορισμό μέχρι κρουαζιέρες όπου τα λιμάνια αποκαλύπτονται σταδιακά, όλο και περισσότεροι ταξιδιώτες φαίνεται να πληρώνουν πρόθυμα για το προνόμιο του να μην ξέρουν πού πηγαίνουν. «Η απόλυτη αίσθηση περιπέτειας και αβεβαιότητας» Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα ήρθε νωρίτερα φέτος, όταν 170 επιβάτες επιβιβάστηκαν σε πτήση της Scandinavian Airlines από την Κοπεγχάγη χωρίς καμία ιδέα για τον τελικό προορισμό. Το μόνο δεδομένο ήταν ότι θα ταξίδευαν εντός της Ζώνης Σένγκεν για ένα Σαββατοκύριακο. Τίποτα άλλο. Τα εισιτήρια, διαθέσιμα αποκλειστικά σε μέλη του προγράμματος πιστότητας, εξαντλήθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά. Ο σκηνοθέτης και συγγραφέας Gabriel Leigh περιέγραψε την εμπειρία ως «την απόλυτη αίσθηση περιπέτειας και αβεβαιότητας, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο». Στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα Η πτήση, με την ονομασία Destination Unknown, λανσαρίστηκε για πρώτη φορά το 2024 με προορισμό-έκπληξη την Αθήνα και γνώρισε τέτοια απήχηση ώστε επαναλήφθηκε λιγότερο από έναν χρόνο αργότερα. Σύμφωνα με τον Aron Backström, αντιπρόεδρο πιστότητας και προϊόντων της SAS, «οι σημερινοί ταξιδιώτες αναζητούν κάτι πέρα από το παραδοσιακό πρόγραμμα· θέλουν να ξαναβρούν τον ενθουσιασμό του αγνώστου και να ξεφύγουν από την υπερβολικά οργανωμένη εμπειρία». Ενδεικτικό της απόλυτης μυστικότητας είναι ότι ούτε το πλήρωμα καμπίνας γνώριζε τον προορισμό – μόνο οι δύο πιλότοι στο πιλοτήριο. Η τάση αυτή δεν είναι τυχαία. Σύμφωνα με έρευνα της Booking.com, το 52% των ταξιδιωτών δηλώνει ότι θα ενδιαφερόταν να κλείσει ένα ταξίδι όπου ο προορισμός αποκαλύπτεται μόνο κατά την άφιξη. Σε έναν κόσμο ατελείωτων επιλογών, η διαδικασία του σχεδιασμού μπορεί να αποδειχθεί εξουθενωτική. Η κλινική κοινωνική λειτουργός Alex Swales επισημαίνει ότι ο άνθρωπος παίρνει καθημερινά περισσότερες από 30.000 αποφάσεις. «Το ταξίδι ενθαρρύνει από τη φύση του την περιέργεια και το παιχνίδι, αλλά όταν προστίθεται το στοιχείο του μυστηρίου, δημιουργούνται νέες νευρωνικές διαδρομές», λέει. Μελέτη του 2016, δημοσιευμένη στη National Library of Medicine, έχει δείξει ότι η αυθόρμητη συμπεριφορά μπορεί να μειώσει το άγχος και να βελτιώσει την ψυχική υγεία. Πέρα από την ψυχολογία, υπάρχει και ο καθαρός ενθουσιασμός. Κατά τη διάρκεια της πτήσης της SAS, οι πιλότοι έδιναν γρίφους και ενδείξεις, ενώ οι επιβάτες συζητούσαν ασταμάτητα. Η αποκάλυψη ήρθε με την προσγείωση στη Σεβίλλη. «Σπάνια συμμετέχω σε πακέτα ή οργανωμένα ταξίδια», τόνισε ο Leigh. «Αλλά εδώ ήταν αλλιώς: ανακαλύπταμε όλοι μαζί την πόλη και μοιραζόμασταν την ίδια έκπληξη». Η λογική του μυστηρίου έχει περάσει και στη θάλασσα. Η Windstar Cruises εμπνεύστηκε την ιδέα έπειτα από μια απρόσμενη αλλαγή πορείας λόγω καιρού στη Γαλλική Πολυνησία. Οι επιβάτες αγκάλιασαν την αυθόρμητη εξερεύνηση, και έτσι γεννήθηκε η πρώτη σκόπιμη mystery cruise. Το Star Legend ξεκίνησε και ολοκλήρωσε οκταήμερο ταξίδι από την Αθήνα, με τους επιβάτες να λαμβάνουν στοιχεία για κάθε επόμενο λιμάνι δύο βράδια πριν την άφιξη. Τελικά, το πλοίο κατέπλευσε στην Απουλία και την Καλαβρία της νότιας Ιταλίας, λιμάνια που δεν βρίσκονταν στο συνηθισμένο ρεπερτόριο της εταιρείας. Η επιτυχία ήταν τέτοια ώστε πολλοί επιβάτες έκλεισαν θέση για το επόμενο mystery ταξίδι του 2026 πριν καν αποβιβαστούν. «Υπάρχει ξεκάθαρα μια αυξανόμενη όρεξη για αυτό που αποκαλούμε "μια σκόπιμη αυθόρμητη κίνηση"», εξηγεί η Jess Peterson, διευθύντρια εμπειρίας προορισμών της Windstar. Αντίστοιχες ιδέες υιοθετούν και άλλες εταιρείες, όπως η Fred Olsen Cruise Lines και η Uniworld, που ενσωματώνουν τμήματα-έκπληξη σε μεγάλες κρουαζιέρες. Για όσους το απόλυτο άγνωστο προκαλεί άγχος, υπάρχουν και πιο «ήπιες» εκδοχές. Η Lufthansa επιτρέπει στους επιβάτες να κλείνουν ταξίδι-έκπληξη και να μαθαίνουν αμέσως τον προορισμό μετά την πληρωμή, επιλέγοντας θεματικές όπως «ήλιος» ή «πολιτισμός» και εξαιρώντας συγκεκριμένες πόλεις. Παράλληλα, τα mystery trips περνούν και στο ιδιωτικό επίπεδο. Ταξιδιώτες οργανώνουν εκπλήξεις για φίλους και συγγενείς, ζητώντας μόνο προϋπολογισμό και γενικές προτιμήσεις. Influencers όπως ο Kevin Droniak προωθούν μια σχεδόν πλήρη απουσία προγράμματος, υποστηρίζοντας ότι η ελάχιστη προετοιμασία μειώνει το άγχος και αυξάνει την απόλαυση. Για εταιρείες όπως η SAS, ωστόσο, το αυθόρμητο του ταξιδιού έχει όρια. Τα mystery ταξίδια απαιτούν πολύπλοκο συντονισμό: αποχαρακτηρισμένα σχέδια πτήσης, ειδική εκπαίδευση προσωπικού, κάρτες επιβίβασης με κωδικό XXX αντί για προορισμό και απενεργοποιημένο Wi-Fi για να μη «αποκαλυφθεί» η πορεία. Το αν το Destination Unknown θα επιστρέψει ξανά παραμένει –ταιριαστά– άγνωστο. Όπως το συνοψίζει ο Backström, «είναι ένας παιχνιδιάρικος τρόπος να εξερευνήσεις τον κόσμο και μια υπενθύμιση ότι το ίδιο το ταξίδι μπορεί να είναι εξίσου συναρπαστικό με τον προορισμό». Διαβάστε περισσότερα στο iefimerida.gr