Kilise içinde Karamanlıca alfabesinin ne işi var?

Konya'nın Sille bölgesinde bulunan Aya Elenia Kilisesi, Anadolu'nun en eski Hristiyan ibadethanelerinden biri olarak tarihsel önemini koruyor. Yapı, Bizans'tan Osmanlı'ya uzanan çok katmanlı geçmişi, Karamanlıca yazıtları ve dikkat çekici ikonografik unsurlarıyla öne çıkıyor. Kilisenin iç mekânında yer alan yazıtlar, Yunan alfabesiyle yazılmış ancak Türkçe okunan Karamanlıca örnekleriyle dikkat çekiyor. Bu yazıtların dördüncü satırında geçen “Mahmud” ifadesi, Osmanlı Sultanı II. Mahmud'a işaret ediyor. Tarihsel kayıtlara göre II. Mahmud, 1833 yılında Aya Elenia Kilisesi'nin tamiratını üstlenerek yapının onarılmasını sağladı. Bu durum, Osmanlı döneminde gayrimüslim ibadethanelerine yönelik devlet yaklaşımını göstermesi bakımından da önem taşıyor. Aya Elenia Kilisesi'nin kökeni ise erken Bizans dönemine uzanıyor. Yapının, 327 yılında Bizans İmparatoru I. Konstantin'in annesi Helena tarafından yaptırıldığı kabul ediliyor. O dönemde Konya'nın, Hristiyanlar için önemli bir hac güzergâhı üzerinde bulunması ve bölgede yoğun bir Hristiyan nüfusun yaşaması, Helena'nın burada bir kilise inşa edilmesini istemesinde etkili oldu. Bu özelliğiyle Aya Elenia Kilisesi, Anadolu'nun en eski kiliselerinden biri olarak değerlendiriliyor.Kilise içindeki ikonografik unsurlar da yapının dikkat çeken yönleri arasında yer alıyor. Yüzü kapalı şekilde tasvir edilen bir melek figürünün, Hristiyan ikonografisinde önemli bir yere sahip olan Başmelek Mikail olduğu belirtiliyor. Aynı mekânda Mikail'in bu kez Roma askeri figürü biçiminde, elinde kılıçla betimlendiği başka bir tasvir de bulunuyor. Bu farklı betimlemeler, dönemin dini ve siyasi sembolizmine dair önemli ipuçları sunuyor. Yapı içinde görülen, masa benzeri taş unsur ise kilise ayinlerinde kullanılan litürjik bir eleman olan altar olarak tanımlanıyor. Özellikle 19. yüzyılda aktif biçimde kullanıldığı belirtilen altar, kilisenin ibadet pratiğine dair somut veriler sunuyor. Karamanlıca yazıtları, Bizans kökenli mimarisi, Osmanlı dönemine ait onarım izleri ve zengin ikonografisiyle Aya Elenia Kilisesi, Konya'nın çok kültürlü tarihini bir arada yansıtan nadir yapılardan biri olmayı sürdürüyor. Hem tarihçiler hem de ziyaretçiler için önemli bir durak olan yapı, Anadolu'nun dinler ve medeniyetler arası geçişken geçmişine ışık tutuyor.