بهرام بیضایی؛ «ما به تهران نمی‌رسیم، ما همگی می‌میریم»

بهرام بیضایی نویسنده و کارگردان ایرانی در ششم دی‌ماه ۱۴۰۴در ۸۷ سالگی‌ چشم از دنیا فرو بست. او در بیش از شش دهه فعالیت، مرز میان نویسندگی، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، پژوهش و نظریه‌پردازی را از میان برداشت و هنری را پی گرفت که همواره در برابر سانسور، روایت‌های رسمی، ساده‌سازی تاریخ و حذف صداهای حاشیه‌ای ایستاده است. آقای بیضایی نه تاریخ‌نگار بود و نه مورخ سینما؛ اما آثارش، چه بر صحنه تئاتر و چه بر پرده سینما، نوعی دادگاه دائمی تاریخ‌اند. در این دادگاه، حقیقت نه امری قطعی، بلکه نتیجه کشاکش روایت‌هاست؛ و همین نگاه است که آثار او را همچنان زنده و قابل بازخوانی نگه داشته است. او در تمام دوران کاری‌اش چه پیش و چه پس از انقلاب، برای کار و فعالیت هنری با مشکل سانسور روبرو بود و این مشکلات تا پیش از خروج از ایران و سفری که بدون بازگشت بود ادامه داشت.