رژیم بدون گلوتن؛ سلامت واقعی یا مد گذرا؟

اگرچه رژیم بدون گلوتن برای مبتلایان به بیماری سلیاک و کسانی که به گندم حساسیت دارند، یک ضرورت است، متخصصان می‌گویند حذف گلوتن برای افراد سالم نه‌تنها مزیت ثابت‌شده‌ای ندارد، بلکه می‌تواند به کمبود مواد مغذی ضروری و انتخاب‌های غذایی نامناسب منجر شود. از طرفی پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد بسیاری از فوایدی که به رژیم بدون گلوتن نسبت داده می‌شود، در حقیقت ناشی از کاهش مصرف غذاهای فوق‌فراوری‌شده است، نه کنار گذاشتن خودِ گلوتن. گلوتن پروتئین اصلی است که در همه انواع گندم، جو، چاودار یافت می‌شود. گلوتن همان چیزی است که بافت جویدنی مطلوب غذاهایی مثل پیتزا و پاستا را فراهم می‌کند و باعث بافت کشسانی بهتر و طعم خوشایندتر آن‌ها می‌شود. رژیم بدون گلوتن به معنی حذف این غلات یا هر ماده مشتق‌شده از آن‌ها است. بسیاری از افراد تلاش می‌کنند رژیم غذایی خود را با تمرکز بر یک یا چند گروه غذایی یا ماده مغذی خاص (مانند پروتئین) یا حذف برخی غذاها (مثلا گوشت، لبنیات یا گلوتن) سالم‌تر کنند، اما پرسش این است که این حذف‌ها و تغییرات در رژیم غذایی، واقعا چقدر مفیدند؟ چه کسانی باید رژیم غذایی بدون گلوتن را رعایت کنند؟ به‌ گزارش پریونشن، برخی مشکلات سلامتی وجود دارند که افراد را به پیروی از رژیم بدون گلوتن ملزم می‌کند. مهم‌ترین آن‌ها بیماری سلیاک است. اگر فردی سلیاک داشته باشد، مصرف گلوتن می‌تواند باعث آسیب به روده کوچک او شود و علائمی مانند اسهال، نفخ، گاز زیاد و کمبود ریزمغذی‌ها را ایجاد کند. بر اساس اطلاعات کتابخانه ملی پزشکی آمریکا، تنها درمان سلیاک پیروی مادام‌العمر از رژیم بدون گلوتن است که می‌تواند از بروز علائم و سایر مشکلات سلامتی مرتبط با این بیماری جلوگیری کند. علاوه بر سلیاک، افرادی که به گندم آلرژی دارند یا دچار حساسیت غیرسلیاک به گلوتن‌اند، نیز باید از گلوتن پرهیز کنند. گندم یکی از هشت آلرژن غذایی اصلی است، اما آلرژی به گندم نسبتا نادر است. طبق گزارش‌ها، تعداد افرادی که به صدف دریایی حساسیت دارند، چهار برابر بیشتر از افراد دارای آلرژی به گندم است و حساسیت به شیر یا بادام‌زمینی هم سه برابر شایع‌تر است. از طرفی حدود دوسوم کسانی که در کودکی آلرژی به گندم دارند، در بزرگسالی دیگر این آلرژی را ندارند، به‌ طوری‌ که تنها ۱ درصد بزرگسالان همچنان به گندم حساسیت دارند. افراد دارای حساسیت غیرسلیاک به گلوتن دسته سومی‌اند که هنگام خوردن گندم دچار علائم گوارشی می‌شوند، اما نتیجه آزمایش سلیاک یا آلرژی گندم آن‌ها منفی است. Read More This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field) آیا رژیم بدون گلوتن سالم‌تر است؟ متخصصان می‌گویند اگر به لحاظ پزشکی به پیروی از رژیم بدون گلوتن الزام ندارید، حذف گلوتن از رژیم غذایی به معنی داشتن یک رژیم‌ غذایی سالم‌تر نیست، زیرا با این کار ممکن است دریافت برخی مواد مغذی ضروری موجود در گندم کاهش یابد. غذاهای حاوی گندم منبع فیبر، ویتامین‌های گروه ب، آهن و منیزیم‌اند و بدون جایگزین‌های مناسب، افراد معمولا در دریافت این مواد مغذی دچار کمبود می‌شوند. از طرفی حذف کامل یک گروه غذایی بدون دلیل پزشکی مثل آلرژی یا بیماری خودایمنی، معمولا به سلامت کلی آسیب می‌زند. علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند محصولات بدون گلوتن موجود ممکن است کم‌کیفیت‌تر از نمونه‌های گلوتن‌دار باشند. یک مطالعه منتشرشده در مجله غذاهای گیاهی برای تغذیه انسان (Plant Foods for Human Nutrition) نشان داد که محصولات بدون گلوتن نسبت به محصولات مشابه حاوی گلوتن، به‌طور متوسط پروتئین بسیار کمتر و قند و کالری بیشتری دارند و معمولا هم گران‌ترند. همچنین تحقیقات نتوانسته‌اند برای رژیم بدون گلوتن، فراتر از درمان علائم سلیاک، فوایدی نشان دهند. مثلا یک مرور علمی که ۲۷ مطالعه روی افراد مبتلا به سلیاک و بدون سلیاک را بررسی کرد، هیچ اثر معنی‌داری را روی وزن، دور کمر یا میزان چربی بدن پیدا نکرد. آیا رژیم بدون گلوتن فایده‌ای هم دارد؟ سوال اینجا است که اگر رژیم بدون گلوتن این‌ همه پیامد‌های منفی دارد، چرا در سال‌های اخیر این‌قدر محبوب شده است؟ متخصصان می‌گوید اگرچه درست است که برخی افراد با حذف گلوتن واقعا احساس می‌کنند حالشان بهتر شده، دلیل این موضوع معمولا خود گلوتن نیست، بلکه کاهش مصرف غذاهای فوق‌فراوری‌شده‌ای است که غالبا حاوی گلوتن‌اند، مانند چیپس، شیرینی‌ها و غلات صبحانه شیرین. مصرف کمتر کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و افزودنی‌ها ممکن است حال برخی افراد را بهتر کند یا سلامت قلبی‌ــ‌متابولیک آن‌ها را بهبود دهد، اما این هم زمانی حاصل می‌شود که افراد بشقاب خود را با غذاهای طبیعی بدون گلوتن پر کنند، نه اینکه محصولات فراوری‌شده معمولی را با نسخه‌های فراوری‌شده بدون گلوتن جایگزین کنند. میوه‌ها و سبزیجات همراه با گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات، حبوبات، مغزها و دانه‌های بدون طعم‌دهنده، همگی غذاهایی متعادل و به‌طور طبیعی بدون گلوتن‌اند. اگر روی مصرف آن‌ها تمرکز کنید، آثار آن‌ را احساس خواهید کرد، اما یادتان باشد این فواید احتمالا بیشتر به‌ دلیل آن چیزهایی است که می‌خورید، نه آن چیزهایی که نمی‌خورید. بهداشت و درمان سلامت جسمی سلامت جسمانی بیماری تغذیه تاثیر مواد غذایی نان گلوتن مواد غذایی بدون گلوتن رژیم غذایی متخصصان می‌گوید اگرچه درست است که برخی افراد با حذف گلوتن واقعا احساس می‌کنند حالشان بهتر شده، دلیل این موضوع معمولا خود گلوتن نیست، بلکه کاهش مصرف غذاهای فوق‌فراوری‌شده‌ای است که غالبا حاوی گلوتن‌اند، مانند چیپس، شیرینی‌ها و غلات صبحانه شیرین ایندیپندنت فارسی دوشنبه, دِسامبر 29, 2025 - 09:30

عکس تزیینی‌ــ زنی از خوردن نان امتناع می‌‌کند‌ــ Canva

بهداشت و درمان related nodes: رژیم روزه‌داری مغز و روده را دگرگون می‌کند شربت سرفه یا لیمو و عسل؟ بیشتر وقت‌ها آب و صبر کافی است قارچ، خوراکی رایجی که بدون تغییر سبک زندگی سلامت قلب را تقویت می‌کند SEO Title: رژیم بدون گلوتن؛ سلامت واقعی یا مد گذرا؟ Inner related node: رژیم روزه‌داری مغز و روده را دگرگون می‌کند شربت سرفه یا لیمو و عسل؟ بیشتر وقت‌ها آب و صبر کافی است قارچ، خوراکی رایجی که بدون تغییر سبک زندگی سلامت قلب را تقویت می‌کند copyright: