در بازخوانی دقیق‌تر بحران کنونی اقتصادی و معیشتی، نمی‌توان از کنار مفهوم «بی‌دولتی» به‌سادگی عبور کرد. هرچند برخی مقامات دولتی، ازجمله جعفر قائم‌پناه، معاون اجرائی رئیس‌جمهور و فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، بر عذرخواهی از مردم و نیز به‌ رسمیت شناختن صدای اعتراضات و منتقدان تأکید می‌کنند، اما این ادبیات، در غیاب کنش مؤثر حکمرانی، خود به بخشی از مسئله تبدیل شده است. در بازخوانی دقیق‌تر بحران کنونی اقتصادی و معیشتی، نمی‌توان از کنار مفهوم «بی‌دولتی» به‌سادگی عبور کرد. هرچند برخی مقامات دولتی، ازجمله جعفر قائم‌پناه، معاون اجرائی رئیس‌جمهور و فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت، بر عذرخواهی از مردم و نیز به‌ رسمیت شناختن صدای اعتراضات و منتقدان تأکید می‌کنند، اما این ادبیات، در غیاب کنش مؤثر حکمرانی، خود به بخشی از مسئله تبدیل شده است. شنیدن صداها و اذعان به نارضایتی‌ها، زمانی معنا پیدا می‌کند که به تصمیم، اقدام و مسئولیت‌پذیری منجر شود؛ در غیر این صورت، صرفا کارکردی تسکینی و موقتی خواهد داشت. حتی به نظر نمی‌رسد تغییر رئیس بانک مرکزی هم دوای درد باشد؛ چرا‌که تفاوت وضعیت امروز با دوره‌های پیشین صرفا در شدت بحران‌های اقتصادی خلاصه نمی‌شود، بلکه در غیبت نشانه‌های روشن از حضور فعال دولت در میدان تصمیم‌سازی است. افزایش قیمت‌ها، رکود تورمی و فشار بر معیشت مردم، در گذشته نیز سابقه داشته، اما همواره نوعی «دولتِ در حال اقدام»، ولو به شکل ظاهری قابل مشاهده بود؛ حتی اگر آن اقدامات صوری ناکارآمد یا پرهزینه تلقی می‌شدند. امروز، آنچه بیش از هر چیز به چشم می‌آید، فقدان ابتکار، تعلیق تصمیمات کلان و واگذاری عملی میدان به روندهای فرساینده است؛ وضعیتی که می‌توان از آن با عنوان بی‌دولتی یاد کرد. بی‌دولتی لزوما به معنای فقدان ساختار یا نهاد نیست، بلکه ناظر بر غیبت اراده اجرائی و ناتوانی در تبدیل قدرت رسمی به سیاست مؤثر است. ادامه این وضعیت، خطر انتقال بحران از حوزه اقتصاد به سطوح عمیق‌تر اجتماعی را در پی دارد. هشدار اصلی این است که ادبیات همدلانه بدون اقدام، نه‌تنها راه‌حل نیست، بلکه می‌تواند شکاف میان جامعه و دولت را عمیق‌تر کند. بازگشت دولت به نقش فعال خود، از مسیر تصمیمات شفاف، سخت و مسئولانه، تنها راه مهار این روند و جلوگیری از تشدید بحران است. برای بررسی دقیق‌تر ریشه‌های شکل‌گیری بحران‌ها و ابر‌بحران‌های فعلی در کشور و همچنین واکاوی راه‌های عبور از این وضعیت، به گفت‌وگویی با حسین مرعشی نشسته‌ایم تا از منظر دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، ابعاد مختلف این شرایط و راهکارهای پیش‌رو مورد بررسی قرار گیرد.