„Ég man þetta ljóslifandi af því að þetta breytti mér pínu“

Axel Ingi Árnason hefur komið sem stormsveipur inn í íslenskt tónlistarlíf sem tónlistarmaður, tónlistarstjóri og kórstjóri. Nú er hann tekinn við sem forstöðumaður í Salnum í Kópavogi og nýtur sín vel í starfi. Felix Bergsson ræddi við Axel Inga í Fram og til baka á Rás 2 þar sem Axel Ingi sagði frá söngleikjum sem hafa haft áhrif á líf hans. Söngleikir séu fjölskyldunni mjög mikilvægir. „Ég og eiginmaður minn, Jóhann Frímann sem ég er svo heppinn að vera giftur, við eigum söngleiki rosa mikið saman.“ Þeir fara reglulega til útlanda að sjá sýningar og sonur þeirra, Víglundur, hefur tekið miklu ástfóstri við forminu líka. „Það er mjög fyndið þegar hann er farinn að syngja hástöfum með söngleikjum.“ Sendu unglingana eina á söngleik í London Axel Ingi ólst upp í Eyjarfjarðasveit rétt fyrir utan Akureyri. „Þetta var algjör gjöf, að fá að alast upp úti í sveit. Ég blóta því stundum að ég sé að ala son minn upp í borg óttans en það eru aðrir kostir sem fylgja því,“ segir Axel Ingi sem býr nú í Reykjavík. Það var í æsku sem ást Axels Inga kviknaði á söngleikjum og þá sérstaklega Phantom of the Opera sem hann sá í London á Englandi árið 2005. Hann var fjölskylduferð, með foreldrum sínum og litlu systur, sumarið fyrir menntaskóla. „Ég var algjört Disney-barn og elskaði Disney-söngleikina. Það var borðleggjandi að þegar við vorum í London þurfti ég að fara og sjá söngleik. Mamma og pabbi nenntu engan veginn að fara á eitthvað svona sjó.“ Foreldrar hans keyptu því miða fyrir þau systkinin, sem voru 15 og 12 ára, á Phantom of the Opera í leikhúsi drottningarinnar sem tók 1200 manns. „Þegar ég hugsa til baka þá dáist ég svo mikið að þessu, ég myndi ekki senda Víglund einan í Krónuna og hann er sjö ára.“ Minningin er enn ljóslifandi í huga hans. „Af því að þetta breytti mér pínu.“ Þau sátu á öðrum svölum og yfir salnum tróndi kristalsljósakróna. „Svo byrjar músíkin og ég held að ég hafi ekki dregið andann fyrr en hléið byrjaði. Í síðasta atriðinu fyrir hlé þá kviknar í leikhúsinu á sviðinu. Allt er í volli og ljósakrónin hrynur aðeins niður, svo sveiflast hún niður úr loftinu og lendir á sviðinu með braki og bramli. Og tjaldið niður.“ Axel Ingi segir engan hafa klappað, fólk stóð á öndinni. „Svo byrja allir að öskra. Þetta augnablik er það besta sem ég veit.“ Á kannski ekki heima á sviðinu heldur við píanóið Hann byrjaði í tónlistarnámi þegar hann var fimm ára, og var þá þegar farinn að spila á píanó. Stuttu síðar lærði hann svo að spila á klassískan kontrabassa. Hann segist fljótt hafa verið farinn að semja eigin tónlist og verið svo lánsamur að píanókennari hans leyfði honum að spila kvikmyndatónlist inn á milli og kenndi honum hljóma svo áhugi hans héldist á tónlistarnáminu. Í Menntaskólanum á Akureyri var hann í stjórn leikfélagsins þegar þau ákváðu að setja upp Kabarett. Þá var Axel Ingi tónlistarstjóri og útsetti músíkina fyrir hljómsveitina sem og hann fór með hlutverk Cliff á sviði. „Þar held ég að hafi komið svolítið í ljós að minn staður í leikhúsinu sé kannski ekki á sviðinu heldur frekar úti í sal eða á bak við píanóið.“ Nennti ekki hringja í fjölskylduna og segja þeim að Axel Ingi væri samkynhneigður Axel Ingi kom út úr skápnum 18 ára. „Ég kem út úr skápnum og eignast þá bara minn fyrsta kærasta. Við vorum saman í eitt ár og það var bara ótrúlega gaman.“ Það hafi verið tiltölulega lítið mál að koma út. „Ég kallaði mömmu inn á rúmstokk til mín og sagði henni frá þessu. Ég nennti ekki að gera meira mál úr þessu svo ég spurði hvort hún væri ekki til í að segja pabba þetta.“ Hún tók hlutverki sínu sem móðir samkynhneigðs manns mjög alvarlega og tilkynnti systkinum sínum og móður fréttirnar. Svo bað hún föður hans að gera slíkt hið sama sín megin. „Svo löngu seinna þá er afmæli í föðurfjölskyldunni og ég mæti með kærastann minn. Þá kemur systir pabba upp að mömmu og spyr: Þessi maður sem er með Axel, er þetta einhver vinur hans? Er Axel hommi?“ „Það sem er svo fallegt við þetta er að pabbi er ekkert mikið fyrir að tala að óþörfu. Aðspurður sagði hann bara að honum fyndist þetta ekki skipta neinu máli, þau myndu vita þetta þegar hann eignaðist kærasta og nú vissu þau þetta.“ Hann hafi einfaldlega ekki nennt að taka upp símann til að segja fólki frá þessu. Fenginn inn á fölskum forsendum Söngleikurinn Góðan daginn faggi með Bjarna Snæbjörnssyni hefur slegið í gegn, bæði á Íslandi og utan landsteinanna. Axel Ingi samdi tónlistina og segir að reynslan sé engri lík. „Þetta var ævintýri og þvílík gjöf að fá að vera með í því með Bjarna.“ Bjarni og Gréta Kristín Ómarsdóttir, leikstjóri og besta vinkona Axels Inga, höfðu unnið eitthvað saman áður og tekist vel til vina. Þeir Bjarni þekktust þó ekkert. „Svo þegar þau fara inn í þessa vegferð og það er ljóst að þetta vildi verða söngleikur þá tala þau við mig.“ Hann segir þau þó hafa fengið sig inn á kolröngum forsendum. „Þau lugu beinlínis að mér,“ segir hann og hlær. „Upprunalega átti þetta að vera fyndinn og hress kabarett. Hann ætlaði að vera í dragi og þetta átti að vera stúdía um hinseginleikann. Nema svo fær hann taugaáfall í ferlinu og sýningin fær á sig miklu dramatískari tón og verður það sem hún er í dag.“ „Þegar ég kem inn þá er ég bara að fara að semja eitthvað grín og djók. En svo verður þetta miklu alvarlegra og skemmtilegra stykki út af þessari atburðarás – sem er í rauninni hjartað í sýningunni.“ Axel Ingi er með Bjarna á sviðinu allan tímann. „Ég er þarna til staðar fyrir hann og er bara mjög þakklátur fyrir að hafa fengið að vera við hliðina á honum. Því þetta var oft, og sérstaklega fyrst, erfitt fyrir hann og fólkið í salnum líka. Það voru ekkasogin stundum í salnum. Það er verið að gera upp erfiða hluti í þessari sýningu.“ Verkið var frumsýnt á Hinsegin dögum 2021 og var sýnt í Þjóðleikhúskjallaranum mun lengur en nokkurt þeirra bjóst við. Upphaflega voru aðeins átta sýningar settar á dagskrá. Eftir það fóru þau um landið með verkið og sýndu unglingum. Svo fóru þau aftur í kjallarann og héldu lokasýningu á Stóra sviðinu ásamt söngleikjakór Axels Inga, Viðlagi. „Það var alveg stórkostlegt. Þá hélt ég að það væri kominn punktur eftir sýninguna.“ Það reyndist ekki vera því þá þýddu þau verkið yfir á ensku og fóru með það til Skotlands á Edingburgh Fringe þar sem þau sýndu 28 daga af 30. Því mælir Axel Ingi ekki með fyrir geðheilsuna, þó að þetta hafi verið skemmtileg og gefandi upplifun. Sumarið eftir fóru þau til Færeyja og þá hélt Axel Ingi að kominn væri annar lokapunktur. En þá voru þeir fengnir inn í Afturámóti í Háskólabíói í sumar. Nú er hópurinn á leið inn í Borgarleikhúsið með Skammarþríhyrninginn, nýtt verk um dystópíska framtíð þar sem hinseginleikinn hefur verið þurrkaður út. Gjöf inn í lífið að kynnast þessu fólki Undanfarin ár hefur Axel Ingi verið í kórnum Viðlagi sem hann stofnaði eftir að honum var sagt upp sem flugþjóni til sex ára í heimsfaraldrinum. „Mér leiddist svo mikið að ég fór í tvöfalt háskólanám; menningarstjórnun á Bifröst og ritlist í HÍ. Ég hugsaði að það væru samt enn þá einhverjir klukkutímar þarna á milli. Ég var líka með tveggja ára barn á þessum tíma.“ Hann ákvað því að stofna söngleikjakór, hélt prufur og tók inn 20 manns til að byrja með. Allt fyrsta árið hittust þau aðeins í gegnum fjarskiptabúnað. Síðan hafa þau haldið nokkra tónleika og voru síðan með sýninguna Við erum hér í Tjarnarbíói í fyrra við góðar viðtökur. „Þessi hópur er ótrúlegur og þetta hefur verið svo mikil gjöf inn í mitt líf að hafa fengið að kynnast þessu fólki öllu.“ Í bígerð er heill söngleikur og fleiri tónleikar. Axel Ingi hefur alltaf elskað söngleiki og rifjar upp áhrif þeirra á líf sitt, sérstaklega sem ungur maður. Hann kom út úr skápnum þegar hann var 18 ára. Föður hans fannst það ekki skipta neinu máli og nennti ekki að láta neinn í fjölskyldunni vita. Rætt var við Axel Inga Árnason í Fram og til baka á Rás 2. Viðtalið má finna í spilaranum hér fyrir ofan.