Gjatë Luftës së Ftohtë, shumë vende evropiane ishin të mbushura me bunkerë bërthamorë nëntokësorë për të mbrojtur civilët në rast sulmi. Megjithatë, pas rënies së Murit të Berlinit, shumë prej tyre u çmontuan, u transformuan në muze ose thjesht u braktisën, transmeton Telegrafi. Grupi i gjuetarëve të bunkerëve Subterranea Britannica sugjeron se dikur në Mbretërinë e Bashkuar kishte më shumë se 280 strehimore bërthamore nëntokësore. "Mendoj se është e drejtë të thuhet se vetëm një numër shumë i vogël është tani në përdorim", i thanë ata Euronews, transmeton Telegrafi. "Nga ato që janë jashtë përdorimit, pak, nëse ka, mund të rikthehen në jetë. Dizajnet e vjetra ka të ngjarë të jenë joefektive kundër armëve moderne bërthamore", shtuan ata. Duke folur për Euronews, studiuesja e bunkerëve të Luftës së Ftohtë, Simona Bravaglieri, sugjeron se shumë strehimore të vjetra tani mund të shërbejnë për mbrojtje nga fatkeqësitë natyrore ose rreziqet që lidhen me klimën, por përjashtoi një përdorim të ri për qëllime ushtarake. A është një bunker privat më i shtrenjtë se një apartament me një dhomë gjumi? Mes tensioneve gjeopolitike në rritje, mungesa e rrjeteve të gjera të bunkerëve ka krijuar një treg të ngrohtë për strehimore personale në vende si Italia, Spanja, Gjermania, Suedia dhe Mbretëria e Bashkuar. Por investimi i kërkuar nuk duhet të merret lehtë. Versionet më themelore (zakonisht nën 10m²) variojnë midis 3,000 dhe 5,000 euro për m², afërsisht sa çmimi për m² i një studioje moderne ose një apartamenti me një dhomë gjumi në një qytet evropian me madhësi mesatare. Premtimi është mbrojtja kundër kërcënimeve bërthamore, biologjike dhe kimike. Karakteristikat kryesore përfshijnë një strukturë thelbësore betoni të përforcuar (mure 30 cm të trasha), dyer të blinduara rezistente ndaj rrezatimit dhe një sistem ventilimi ajri. Televizor dhe gaz lotsjellës: Çfarë përfshihet në versionet premium? Në anën më të shtrenjtë, një bunker 140m² që ofron komoditete "shtëpie të vërtetë" si një dhomë ndenjeje dhe një televizor 40 inç mund të arrijë çmime prej 1 milion eurosh, tha Il Mio Bunker i Italisë për Euronews. Në Mbretërinë e Bashkuar, Burrowed LTD shet "bunkerë luksozë të parafabrikuar" që kushtojnë deri në 181,000 euro me një gjatësi maksimale prej rreth 16 metrash. Ato kanë një derë hermetike, një ngrohës elektrik, një rezervuar uji të freskët, një kuzhinë të plotë, shtretër depozitimi dhe një gjenerator energjie diellore, ndër të tjera. Ndërkohë, BunkerBauer i Gjermanisë ofron një bunker 9.6m² për 79,000 euro, i cili, përveç mbikëqyrjes me video, detektorëve të lëvizjes dhe alarmeve infrazëri, përfshin edhe një lëshues gazi lotsjellës. Në Suedi, 170,000 euro do të ishin të mjaftueshme për një bunker 54m² të aftë të strehojë të paktën gjashtë persona, me një kuzhinë dhe një gjenerator dizel të përfshirë. Victor Angelier, themelues i Kompanisë Nuclear Bunker, me bazë në Suedi, tha se klientët e tij janë të interesuar në strehimore private sepse nuk ndihen mjaftueshëm të sigurt me "sigurinë qeveritare". "Nuk ka hapësirë të mjaftueshme për numrin e civilëve", vuri në dukje ai, duke shtuar se shumica e klientëve të tij janë nga Polonia, Suedia dhe Holanda. Angelier tha se vuri re një rritje të klientëve pas fillimit të pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia në vitin 2022. Incidenti i së mërkurës që përfshinte dronët rusë në Poloni ngjalli interes të ri, tha ai. Cili është vendi më i sigurt në Evropë në rast sulmi bërthamor? Në Evropë, vetëm një numër i vogël vendesh i kanë mbajtur aktive objektet e tyre të bunkerëve. Sistemi më i gjerë i bunkerëve bërthamorë në kontinent është në Zvicër, i vetmi vend ku detyrimi për të siguruar strehimore bërthamore për të gjithë popullsinë është i sanksionuar me ligj. Rreth 60 vjet pas miratimit të ligjit, Zvicra aktualisht ka rreth 9,000 strehimore publike dhe rreth 360,000 bunkerë privatë. Kapaciteti i tyre total është afërsisht 9.3 milion njerëz - i mjaftueshëm për të mbuluar të gjithë popullsinë prej rreth 9 milion. Rreth 100,000 nga strehimoret e vogla të vendit, të ndërtuara rreth 40 vjet më parë dhe të afta të strehojnë deri në shtatë persona, po rinovohen për shkak të sistemeve të vjetruara të ventilimit. Plani është që ato të zëvendësohen me strehimore më të mëdha publike. Programi pritet të kushtojë 235 milionë euro. Strehat publike zvicerane aktualisht mund të akomodojnë midis 200 dhe 5,000 persona. Disa nga objektet më të mëdha përfshijnë strehën Beaulieu në Lozanë dhe tunelin Sonneberg pranë Lucernës. Ky i fundit fillimisht mund të strehonte 20,000 persona, por tani mund të akomodojë vetëm rreth një të dhjetën e kësaj shume. Cilat vende të tjera evropiane kanë rrjete aktive bunkerësh? Suedia është një vend tjetër që ka investuar shumë në përgatitjen bërthamore. Ka afërsisht 64,000 strehimore me hapësirë të mjaftueshme për rreth 7 milionë njerëz. Më e madhja është strehimorja Klara në Stokholm, e cila mund të presë deri në 8,000 njerëz në kohë lufte. Çështja merret jashtëzakonisht seriozisht në vend. Agjencia Suedeze e Emergjencave Civile (MSB) ka nisur një plan prej 9 milionë eurosh për të rritur inspektimet dhe për të siguruar që strehimoret të mund të jenë funksionale brenda 48 orëve nëse është e nevojshme. Simona Bravaglieri thotë se Suedia gjithashtu arriti ta rikthejë në funksion bunkerin Elefanten të Stokholmit, 17 vjet pasi ishte çmontuar. Finlanda fqinje gjithashtu ka një rrjet bunkerësh aktivë. Sipas të dhënave të vitit 2022, përpara se vendi të anëtarësohej në NATO, Finlanda kishte 50,500 strehimore bërthamore, shumica dërrmuese e të cilave (85%) janë në pronësi private. Sipas Ministrisë së Brendshme finlandeze, kjo është e mjaftueshme për të mbrojtur 4.8 milionë civilë. /Telegrafi/ - YouTube www.youtube.com