De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) werken samen met een hoogleraar van de Israëlische Technion-universiteit die ook actief is voor het Israëlische leger. Het gaat om hoogleraar Shahar Kvatinsky, een Israëlische luitenant-kolonel, schrijft Trouw . Hij leidt de Israëlische onderzoeksgroep binnen het project React, waaraan elf universiteiten deelnemen en dat op 1 november officieel start. React draait om het ontwikkelen van een "platform dat zelfbewust is op het gebied van energie-efficiëntie, veiligheid en betrouwbaarheid". De Europese Unie heeft ruim 4,5 miljoen euro gestoken in het project, dat vanuit Groningen wordt gecoördineerd. Foto's in legerkleding Kvatinsky schrijft op zijn sociale media openlijk over zijn werkzaamheden voor het Israëlische leger. Zo plaatste hij deze zomer op X dat hij in juni dit jaar naar Israël reisde voor een wetenschappelijk discussiepanel. Die afspraak werd afgezegd vanwege de Israëlische aanval op Iran. "Dus deed ik wat me het meest juist leek: ik trok mijn uniform aan en ging in Gaza in reservistendienst", schrijft Kvatinsky. Ook op andere sociale media deelt Kvatinsky over zijn werkzaamheden voor het leger. Zo plaatste Kvatinsky in 2023 en 2024 foto's op Facebook waarop hij in legeruniform voor verwoeste flatgebouwen staat. Ook deelde hij in 2024 een foto van een ontmoeting met de Israëlische premier Netanyahu. Kvatinsky is daarop te zien in legeruniform. Oproep aan legertop Trouw schrijft ook dat Kvatinsky's naam onder een brief uit januari 2024 staat, waarin meerdere Israëlische officieren de legerleiding onder meer opriepen geen humanitaire hulp tot Gaza-Stad toe te laten. De krant schrijft dat Kvatinsky hen heeft laten weten dat hij na de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 werd opgeroepen als reservist. Ook zegt Kvatinsky dat het onderzoeksproject met de Nederlandse universiteiten alleen civiele doelen heeft en dat hij zijn academische werk gescheiden houdt van zijn militaire werkzaamheden. Hij ontkent de brief te hebben ondertekend. 'Commissie Gevoelige samenwerkingen' Eerder dit jaar bevroor de TU/e de "institutionele" samenwerkingen met Technion, vanwege de banden tussen de Israëlische universiteit en het Israëlische leger. Ook liet de universiteit weten een commissie in te stellen die "gevoelige samenwerkingen" gaat beoordelen. De TU/e laat in een reactie aan de NOS weten dat het nieuws over de hoogleraar op dit moment geen gevolgen heeft voor het project en verwijst daarbij naar een eerdere uitleg over waarom de universiteit wel samenwerkt met Technion voor dit project. Daar waren eerder dit jaar vragen over gesteld door de universiteitsraad. 'Geen grove mensenrechtenschendingen' Als reactie daarop schreef de universiteit toen dat het ging om samenwerkingen tussen departementen, en daarom niet opgeschort hoefde te worden. Ook stelde de universiteit dat er geen sprake is van direct contact met met Technion. "Elke deelnemende universiteit leidt een of meer promovendi op. De TU/e zal één kandidaat opleiden, in Eindhoven." Ook zei de universiteit geen risico is op "grove mensenrechtenschendingen" als gevolg van het project. Wel benadrukt de universiteit dat de nieuwe commissie als eerste de samenwerkingen met Israëlische instellingen, waaronder dit project, onder de loep zal nemen. De RUG heeft de banden met Israëlische universiteiten niet verbroken en zegt niet op de hoogte te zijn geweest van Kvatinsky's betrokkenheid bij het leger. "Indien er bij de RUG het vermoeden van dual-use ontstaat bij een verdere samenwerking, zullen de mogelijke risico's eerst case by case nader onderzocht worden door ons Adviesteam Kennisveiligheid en Sensitieve Partnerschappen", laat de universiteit weten. Dual-use betekent dat goederen of kennis zowel civiel als militair kunnen worden ingezet. Hierbij draait het onder meer om chips of technologieën, Protesten De afgelopen jaren demonstreerden groepen studenten in meerdere steden tegen de samenwerking van Nederlandse universiteiten met Israëlische universiteiten. Pro-Palestijnse actievoerders eisten opschorting van alle banden met Israëlische universiteiten vanwege het Israëlische optreden in Gaza. In eerste instantie spraken universiteiten zich uit tegen het pauzeren van de samenwerkingen. Inmiddels hebben meerdere universiteiten de banden verbroken of opgeschort. De Universiteit van Amsterdam (UvA) maakte vandaag bekend voorlopig geen nieuwe samenwerkingen aan te gaan met Israëlische instellingen en onderzoek te gaan doen naar de juridische mogelijkheden om uit lopende samenwerkingsprojecten met Israëlische wetenschappers te stappen.