Patiëntenorganisaties waarschuwen: goede zorg wordt iets voor de rijken

Iedereen die ziek wordt in Nederland moet ook in de toekomst kunnen rekenen op efficiënte behandelingen en de nieuwste medicijnen. Dat schrijven zestien patiëntenorganisaties in een brandbrief aan de politiek. De organisaties vrezen voor "situaties waarin alleen de rijkste Nederlanders met bijvoorbeeld kanker, alzheimer, reuma of een andere ziekte in aanmerking komen voor zo'n behandeling". Aanleiding voor de brief is dat zes partijen het basispakket in de zorg willen bevriezen. Het gaat om VVD, D66, SGP, ChristenUnie, Volt en JA21. Door weinig tot geen nieuwe behandelmethoden meer op te nemen in het basispakket van de zorgverzekering kan de overheid kosten besparen. Volgens het Centraal Planbureau (CPB), dat de plannen van de partijen doorrekende, levert dat op lange termijn een besparing van 7,7 miljard euro op . Maar economen zijn niet onder de indruk van de plannen. Weinig verschil "Als er nieuwe en efficiëntere behandelingen en medicijnen op de markt komen, dan zullen ook beleidsmakers willen dat die in het basispakket zitten", zegt David Bolscher, zorgeconoom bij ABN Amro. Als voorbeeld noemt hij de nieuwe medicijnen tegen obesitas. Het slikken van deze dure medicijnen heeft vaak een reeks positieve gezondheidseffecten, zoals lagere bloeddruk, minder pijnklachten en verhoogde vruchtbaarheid. Zo kan het vergoeden van een duur medicijn toch goedkoper zijn voor de overheid dan het behandelen van een aantal andere klachten. Op dit moment bepaalt het Zorginstituut welke medicijnen en behandelingen worden gedekt door de basisverzekering. Als het basispakket wordt bevroren, kunnen politici in de Tweede Kamer er straks alsnog voor stemmen om nieuwe medicijnen en behandelingen in de basisverzekering op te nemen. Dat zullen ze ook doen, denkt Bolscher. "Ik verwacht dat evenveel nieuwe behandelingen in het basispakket zullen belanden als nu. Dan vraag je je natuurlijk af of je hiermee überhaupt geld gaat besparen." Bolscher waarschuwt ook dat het wel of niet vergoeden van bepaalde zorg daardoor een politieke kwestie wordt. "Ik vraag me af of we dat moeten willen." Ook het CPB constateerde in zijn doorrekening dat het op slot zetten van het basispakket op termijn nadelige gevolgen kan hebben voor patiënten: dat niet iedereen toegang krijgt tot de meest efficiënte behandelingen en dat vooral mensen met geld goede zorg en medicijnen kunnen betalen. 'Volstrekt uitgesloten' Toch hoeven patiëntenorganisaties zich geen zorgen te maken, zegt Marcel Canoy, hoogleraar gezondheidseconomie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. "Het is volstrekt uitgesloten dat het basispakket wordt bevroren", concludeert hij. Volgens hem stellen de partijen dit nu voor, omdat het een manier is om geld over te houden voor iets anders in de begroting. En dat is hard nodig, helemaal nu Nederland enorm moet investeren in defensie. Canoy: "Het is prima dat een aantal partijen kritischer wil kijken naar het basispakket. Maar als ze alleen maar goed uit de verf willen komen in de berekeningen voor de verkiezingen , dan zegt dat weinig over wat de plannen betekenen in de praktijk."