Bankat dhe institucionet financiare po përballen me një valë në rritje mashtrimesh dhe pastrimi parash, si dhe me një presion në rritje për të vazhduar me shtrëngimin e rregulloreve financiare. Pavarësisht rritjes së shpenzimeve deri në 10% në vit në disa tregje të zhvilluara midis viteve 2015 dhe 2022, industria financiare zbulon vetëm rreth 2% të flukseve globale të krimit financiar, sipas Interpolit. Tani, disa besojnë se Al mund të ndihmojë në lehtësimin e barrës. Në Norvegji, startup-i fintech Strise ka ndërtuar një platformë të Al që skanon regjistrat publikë dhe raportet e medias për të identifikuar rreziqet e mundshme të pastrimit të parave në kohë reale. Agjenti me Al është projektuar për të verifikuar aplikimet e reja për hapjen e llogarive në institucionet financiare që i nënshtrohen legjislacionit evropian kundër pastrimit të parave, siç janë bankat, kompanitë e sigurimeve dhe shërbimet e pagesave. Nëse keni hapur ndonjëherë një llogari bankare online, do t'ju jetë kërkuar të plotësoni të dhëna të tilla si adresa dhe profesioni juaj dhe t'i përditësoni ato një herë në vit. Kjo është pjesë e procesit "Njih Klientin Tënd" (KYC), një kërkesë ligjore e hartuar për të verifikuar se kush janë klientët dhe nga vijnë paratë e tyre. Tradicionalisht, kontrollet KYC janë mbështetur në ekipe analistësh të përputhshmërisë që shqyrtojnë bazat e të dhënave, dosjet e korporatave dhe raportet e lajmeve për të konfirmuar pronësinë, për të gjurmuar lidhjet dhe për të identifikuar rreziqet e mundshme. Këto kontrolle kanë për qëllim të ndalojnë kriminelët të përdorin bankat legjitime për të lëvizur para të pista. Por ato janë të ngadalta dhe të shtrenjta. “Tani mund të keni një Al që mbledh informacion dhe e bashkon atë në një mënyrë krejt të re”, tha Marit Rodevand, bashkëthemeluese dhe CEO e Strise. “Nëse mund të dallosh një kompani të dyshimtë në momentin e integrimit, mund ta parandalosh që ajo të hapë një llogari bankare dhe të integrohet në zgjidhje financiare”, shtoi ajo. Sistemi me Al i Strise identifikon automatikisht shenja paralajmëruese, të tilla si lidhjet me individë të sanksionuar, juridiksione me rrezik të lartë ose figura të lidhura politikisht që mund të jenë të cenueshme ndaj korrupsionit. Për shembull, analistët që përdorin këtë sistem mund të shohin shenja paralajmëruese tek individët në listat e sanksioneve dhe politikanët që mund të jenë “shumë me ndikim” ose “më të ndjeshëm ndaj korrupsionit” dhe “pastrimit të parave”, sipas Robin Lycka, një arkitekte zgjidhjesh në Strise. Strise thotë se institucionet financiare që përdorin platformën e saj kanë qenë në gjendje të identifikojnë dhe refuzojnë kompanitë me risk të lartë në mënyrë më efikase, duke rritur kapacitetin e tyre të trajtimit të rasteve deri në dhjetëfish pa shtuar staf. Në një demonstrim, Strise tregoi një portofol kompanie ku shfaqeshin shenja paralajmëruese për një pronësi të mundshme nga oligarkët rusë. “Pasi të keni atë informacion, mund të zgjidhni nga një nivel portofoli nëse doni apo jo ta përfundoni atë integrim me klasifikimin e llogaritur të rrezikut”, tha Lycka. Në një portofol tjetër, sistemi sinjalizoi një kompani me seli në Estoni të lidhur me dy individë të cilët ishin dënuar për një nga mashtrimet më të mëdha me kriptomonedha në histori, me vlerë 560 milionë dollarë. Platforma gjithashtu mund të gjenerojë raporte dhe përmbledhje të gjetjeve të saj, duke përdorur modele të mëdha gjuhësore (LLM) për të përpiluar narrativa të riskut për paraqitjet rregullatore, një detyrë që më parë kërkonte orë të tëra shkrimi manual. Ndryshe, Bashkimi Evropian po finalizon aktualisht një Autoritet gjithëpërfshirës Kundër Pastrimit të Parave (AMLA) në Frankfurt dhe një direktivë në të gjithë BE-në që do të hyjë në fuqi në vitin 2027 "për të luftuar pastrimin e parave dhe financimin e terrorizmit". Stanislaw Tosza, profesor në Universitetin e Luksemburgut, tha se reforma sjell një “fushë të re përgjegjësie”. “Shkalla gjithnjë në zgjerim e detyrimeve kundër pastrimit të parave (AML), e kombinuar me rrezikun në rritje të sanksioneve për mosrespektim, e bën Al një mjet tërheqës për subjektet e detyruara që kërkojnë të menaxhojnë këto përgjegjësi në rritje”, tha Tosza. Ai shtoi se sipas ligjit të BE-së për mbrojtjen e të dhënave, kërkohet një shkallë e caktuar mbikëqyrjeje njerëzore “kur sistemet e automatizuara marrin vendime që ndikojnë ndjeshëm te njerëzit”. Strise thotë se klientët e saj kanë qenë në gjendje të zvogëlojnë pozitivët e rremë, që ndodh kur një sistem sinjalizon diçka si të dyshimtë edhe pse është plotësisht e ligjshme, me "30 deri në 40% me monitorim të automatizuar të klientëve". Por ekspertët paralajmërojnë se, ndërsa automatizimi mund të zvogëlojë numrin e pozitivëve të rremë, ai gjithashtu mund t'i bëjë gabimet më të vështira për t'u zbuluar ose kundërshtuar. /Telegrafi/