"De tijd van vrouwen is gekomen." Het was de campagneslogan van Claudia Sheinbaum in aanloop naar de Mexicaanse presidentsverkiezingen in 2024. Sheinbaum zou de eerste vrouwelijke president van Mexico worden, een belangrijke gebeurtenis in een land waar de machocultuur nog altijd domineert. Vrouwen van alle generaties zagen in haar een voorbeeld. Het hoogste ambt van het land was niet langer alleen aan mannen voorbestemd. Ruim een jaar later is Sheinbaum niet alleen een voorbeeld van wat vrouwen willen worden, ze is ook een voorbeeld geworden van wat vrouwen willen stoppen. Dat komt doordat haar nu zelf is overkomen wat zoveel Mexicaanse vrouwen meemaken: seksueel geweld. Toen Sheinbaum vorige week van het presidentiële paleis naar een ministerie verderop in het centrum van Mexico-Stad liep, werd de populaire president staande gehouden door aanhangers die met haar op de foto wilden. Op beelden is te zien dat een man Sheinbaum van achter benadert, zijn arm om haar heen slaat, haar borsten betast en haar nek kust, tot een medewerker van de president ingrijpt. Later reageerde de president op het voorval, die op het moment zelf niet doorhad wat er gebeurde. "Ik maak dit nu als vrouw mee, maar het is iets wat alle vrouwen in ons land meemaken", zei ze. Zeven op de tien Wat Sheinbaum overkwam, is verre van uniek voor veel Mexicaanse vrouwen. Uit onderzoek blijkt dat zeven op de tien vrouwen van boven de 15 jaar ooit slachtoffer worden van seksueel geweld. Sheinbaum liet weten aangifte te doen . "Als ik de misdaad niet aangeef, wat betekent dat dan voor de rest van de Mexicaanse vrouwen?" zei ze. Daarnaast lanceerde ze een plan waarmee seksuele intimidatie in iedere staat van Mexico strafbaar gesteld zou moeten worden. Ook moeten aanklagers en rechters bijgeschoold worden over geweld tegen vrouwen. Hoewel het online steunbetuigingen regent voor de president, is er ook een bittere nasmaak voor veel feministische collectieven in het land. Mexico is een land waar dagelijks zeker tien vrouwen slachtoffer worden van femicide, waar veel geweldsmisdrijven tegen vrouwen niet vervolgd worden en waar vrouwen überhaupt geen aangifte durven te doen uit angst voor represailles. María de la Luz Estrada is een van de meest prominente vrouwenrechtenactivisten in Mexico. Volgens haar is er sinds het aantreden van Sheinbaum weinig verbeterd op het gebied van vrouwenrechten. "Je kan wel mooie publiciteitscampagnes hebben, vrouwen aanmoedigen om aangifte te doen, maar de waarheid is dat met name in de armere buurten vrouwen niet serieus worden genomen." Huiselijk geweld is voor veel mensen in Mexico onderdeel van het dagelijks leven, zegt De la Luz Estrada. "Met name bij verdwijningen en bij vrouwenmoord moet direct gekeken worden naar het geslacht van het slachtoffer. Dat gebeurt niet. Daders komen versneld vrij omdat autoriteiten zeggen dat femicide een soort liefdesdrama is. En daar heeft deze president niets aan veranderd." Vooruitgang onder Sheinbaum Sinds het aantreden van Sheinbaum zijn er wel degelijk programma's en wetten ingevoerd die het leven van Mexicaanse vrouwen moeten verbeteren. Zo is ongelijke betaling op de werkvloer ongrondwettelijk geworden. Er is een nieuw pensioenstelsel voor vrouwen. Er moet een opvangsysteem komen waardoor alleenstaande vrouwen kunnen werken terwijl voor hun kinderen wordt gezorgd. En in steeds meer gemeenten en wijken zijn zogeheten puntas violetas opgericht, waar vrouwen een veilige haven kunnen vinden op het moment dat zij last hebben van intimidatie. De la Luz Estrada vindt het hare van de maatregelen van de regering. "Vrouwen moeten geen veilige havens nodig hebben. Het zijn de daders die harder aangepakt moeten worden", zegt ze. "En het zijn de autoriteiten, van de rechters tot de aanklagers tot de politici die ons land besturen, die vrouwengeweld serieuzer moeten gaan nemen." Een ander unicum onder Sheinbaum was de oprichting van een ministerie voor Vrouwenzaken. Ingrid Gómez Saracibar is de eerste staatssecretaris op dit ministerie en ze houdt zich bezig met de preventie van geweld tegen vrouwen. Gómez Saracibar erkent dat er nog een lange weg is te gaan. "We proberen alle gemeenten in het land te bezoeken, om te horen waar vrouwen mee zitten en wat ze nodig hebben. Maar met name in plattelandsgebieden is er een machocultuur die heel moeilijk te doorbreken is. Dat gaat niet veranderen met één vrouwelijke president."