Het werk aan de terugkeer van drie gestrande ruimtevaarders aan boord van het ruimtestation Tiangong "verloopt voorspoedig", zegt het Chinese ruimtevaartbureau CMSA in een verklaring op zijn website. Over een plan of datum voor hun terugkeer wordt echter niet gesproken. De drie taikonauten, zoals Chinese ruimtevaarders vaak worden genoemd, hadden 5 november moeten terugkeren, maar hebben het ruimtestation nog niet verlaten. Mogelijk gooide schade door kleine stukjes ruimtepuin een paar uur voor vertrek roet in het eten. Daardoor kan de hittewerende buitenkant van hun terugkeercapsule, de Shenzhou-20, beschadigd zijn, of het parachutesysteem onklaar zijn geraakt. Het CMSA stelde de terugkeer daarom uit . Een projectteam heeft noodplannen in werking gesteld en allerlei simulaties, tests en veiligheidsbeoordelingen gedaan, schrijft CMSA. Op de grond worden "uitgebreide repetities uitgevoerd voor de terugkeer van de astronautenbemanning". Het bureau benadrukt dat het leven en de veiligheid van de bemanning op de eerste plaats komen. Het ruimtestation waaraan de mogelijk beschadigde capsule hangt verkeert in normale staat, meldt het bureau verder. De bemanning van Sheznhou-20 voert samen met drie andere taikonauten van de op 4 november gearriveerde Shenzhou-21 wetenschappelijke experimenten uit. Toch is een snelle terugkeer wel gewenst. Afgezien van het feit dat commandant Chen Dong en zijn medebemanningsleden Chen Zhongrui en Wang Jie al een half jaar in de Tiangiong verblijven, is het ruimtestation niet bedoeld voor een bemanning van zes voor langere tijd. De systemen voor de water- en zuurstofproductie moeten harder werken en de voorraad voedsel gaat er sneller doorheen. Levensbedreigend is het overigens niet. Er staat een extra Shenzhou klaar op een lanceercomplex om de drie op te halen, mocht het niet veilig worden geacht met hun eigen capsule. De Shenzhou-22-capsule zou in ruim acht dagen onbemand gelanceerd kunnen worden. Ook kan China een vrachtcapsule met voorraden sturen als dat nodig is. Ruimtevaartjournalist Andrew Jones volgt de Chinese ruimtevaart Spacenews.com. Hij vermoedt dat CMSA vooral wil uitstralen dat het agentschap de situatie onder controle heeft. "Ze laten weten dat ze de noodzakelijke maatregelen nemen, dat ze weten wat ze doen, ze proberen iedereen gerust te stellen." 'Ruimteafval grote zorg' Jones gaat ervan uit dat de gestrande taikonauten binnen afzienbare tijd wel weer terug zullen keren, met of zonder reddingsmissie. Hij waagt zich niet aan een datum, maar verwacht wel dat de astronauten in ieder geval nog voor het einde van het jaar terugkeren. De problemen met Shenzhou-21 hebben intussen een bredere discussie op gang gebracht. Al decennia wordt gewaarschuwd voor het gevaar van rondzwervend ruimteafval. "Er zijn steeds meer lanceringen. Ondanks allerlei maatregelen komen er steeds meer kleine stukjes ruimteafval bij het oude, soms al decennia rondzwervende puin." Zowel het ISS als het Chinese ruimtestation heeft daarvoor meermaals moeten uitwijken, maar de kleinste stukjes zijn moeilijk te detecteren terwijl ook die grote schade kunnen veroorzaken. Verschillende commerciële satellieten zijn de voorbije tientallen jaren geraakt. "Hopelijk maakt dit incident met de Shenzhou-20 nog eens duidelijk dat ruimteschroot echt een grote zorg is."