Jeugdautoriteit: jon­geren met lichte problemen komen te vaak bij jeugdzorg terecht

Er komen nog te veel jon­geren in de jeugdzorg terecht met lichte problemen, bijvoorbeeld stress of een teneergeslagen gevoel. Dat concludeert de Jeugdautoriteit in een rapport waar de Trouw en Volkskrant over schrijven. De situatie is volgens de jeugdautoriteit onhoudbaar. Volgens de Jeugdautoriteit is een principiële discussie nodig over welke problemen nog onder de jeugdzorg vallen en welke elders in de samenleving opgelost kunnen worden. "Het lijkt een beetje alsof de jeugdzorg soms de weg van de minste weerstand is geworden", zegt Annemiek Van der Laan, directeur van de Jeugdautoriteit tegen de NOS. "15 jaar geleden maakte een op de twintig jongeren gebruik van jeugdzorg, vandaag is dat een op de zeven." Uit de Stand van de Jeugdzorg 2025 blijkt dat het aantal jongeren dat gebruikmaakt van jeugdzorg sinds 2015 sterk is gestegen, vooral bij lichte vormen van zorg zoals hulp bij opvoeding, stress of dagbesteding. Het gebruik van zware, complexe zorg is daarbij nauwelijks afgenomen. Sinds de decentralisatie zijn de kosten van jeugdzorg meer dan verdubbeld, en de groei van lichte zorg wordt mede toegeschreven aan de exponentiële toename van aanbieders door marktwerking. 'Er zijn grenzen nodig' Tegelijkertijd wachten veel jongeren met complexe problemen lang op behandeling. Grote instellingen kampen met personeelstekorten, en een op de vijf draait verlies. De Jeugdautoriteit benoemt drie patronen die vooruitgang belemmeren: er worden onvoldoende keuzes gemaakt over wat onder jeugdzorg valt, er wordt te veel gewacht op afspraken van anderen, en het ongemakkelijke gesprek over verwachtingen en grenzen van de zorg wordt te weinig gevoerd. Volgens de toezichthouder moeten gemeenten zelf keuzes maken en kunnen veel verbeteringen al zonder grote hervormingen of stelselwijzigingen worden doorgevoerd. "Gemeenten gaan erover wat ze wel en niet aan jeugdhulp aanbieden", zegt Van der Laan. "Het vergt lef om als gemeente te zeggen: 'Wij vergoeden dit en dit niet meer', want de kans is groot dat de buurgemeente het wel doet. Dan helpt het ook heel erg als landelijke partijen zoals de Jeugdautoriteit dat ook ondersteunen en zeggen: 'er zijn grenzen nodig'." Laatste editie Er zijn ook positieve ontwikkelingen: sommige gemeenten proberen problemen integraal aan te pakken en oplossingen buiten de jeugdzorg te vinden. In Veendam wordt bij aanmeldingen gekeken welke ondersteuning in het netwerk van ouders, school of buurt mogelijk is. In Woudenberg werken gemeente, onderwijs en kerk samen om problemen op te lossen buiten de jeugdzorg. De Stand van de Jeugdzorg 2025 is de laatste editie van de Jeugdautoriteit. Vanaf 2026 neemt de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) de taken over en gebruikt de inzichten uit dit rapport als vertrekpunt. Wat is de Jeugdautoriteit? De Jeugdautoriteit (JA) is een Nederlandse overheidsinstantie die tot taak heeft problemen met de jeugdhulp te signaleren en te helpen oplossen. De instantie richt zich op continuïteitsproblemen en op het signaleren en voorkomen van (financiële) problemen. De Jeugdautoriteit verving op 1 januari 2019 de Transitie Autoriteit Jeugd en is onderdeel van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.