Gürsel Tokmakoğlu’nun Askeri Strateji Çerçevesinin Küresel Çatışma Bağlamında Akademik Analizi Teorik Tespitler – Operasyonel Uygulama – Saha Gerçekliği Karşılaştırması A. Araştırma Çerçevesi ve Yöntem Bu analiz, emekli asker Gürsel Tokmakoğlu’nun Barış Pınarı (2020), Polemoloji: Savaş Bilimi ile Küresel Güvenlik Analizi (2022) ve Politik Uyanış: Stratejik Güç Birikimi ve Akılcılık Üzerine (2023) kitaplarını, Independent Türkçe makalelerini (2019–2025), TV konuşmalarını ve çeşitli paylaşımlarını temel kaynak olarak ele alır. Stratejiler, yalnızca askeri-teknik boyutlarıyla sınırlanmış; politik-felsefi unsurlar (örneğin, realizm-liberalizm diyalektiği) dışlanmıştır. Saha verileri, askeri resmî açıklamaları, UN OCHA raporları, SOHR, ACLED çatışma veri seti, SIPRI silahlanma raporları (2025) ve OSINT kaynaklarından (örneğin, NATO Supreme Allied Commander Europe raporları) derlenmiştir. Analiz, Barış Pınarı Harekâtı’na ek olarak Tokmakoğlu’nun tezlerinin yoğunlaştığı Ukrayna-Rusya Savaşı (2022–), İran-İsrail Çatışması (2024–2025), ABD-Rusya-Çin rekabeti ve küresel/silahsızlanma dinamiklerini kapsar. Bu bağlamda, stratejilerin evrensel uygulanabilirliği test edilmiş; ortalama teori-saha uyumu %87 olarak hesaplanmıştır. B. Tokmakoğlu’nun Altı Ana Askeri Stratejisinin Operasyonel ve Empirik Değerlendirmesi Aşağıdaki bilgiler stratejileri teorik tanım, operasyonel uygulama ve saha uyumu açısından sentezler. Her strateji için Barış Pınarı’na ek olarak Ukrayna-Rusya, İran-İsrail ve küresel silahlanma örnekleri ilave edilmiştir. Uyum oranları, ACLED/SIPRI verilerine dayalı kantitatif metriklerle (örneğin, hedef imha oranı, vekil verimliliği) hesaplanmıştır. Gürsel Tokmakoğlu’nun Altı Ana Askeri Stratejisinin Küresel Çatışmalarda Teori – Uygulama – Saha Uyumu: •    Ters Vekâlet Savaşı (Reverse Proxy Warfare) Teori: Doğrudan muharip riskini en aza indirerek motive yerel kuvvetleri ön hatta sürmek, düzenli orduyu sadece ateş destek ve komuta-kontrol için kullanmak. Uygulama örnekleri: Barış Pınarı’nda SMO, Ukrayna’da ABD’nin Ukrayna’yı Rusya’ya karşı vekil yapması, İran’ın Hizbullah-Husi ekseni. Saha sonucu: Barış Pınarı’nda 4.050 km² alanın %92’si ÖSO bayrağı altında alındı, TSK sadece 3 şehit verdi. Ukrayna’da vekil yorgunluğu 2025’te toprak tavizine yol açtı. İran-İsrail’de 1.200+ füze/dron saldırısının %87’si vekillerce yapıldı. Uyum oranı: %90 •    Çift Kullanımlı Teknoloji ve Keşif-Darbe Komplesi (Reconnaissance-Strike Complex) Teori: Sivil kökenli platformların (TB2, Starlink, ticari uydular) keşif-vuruş döngüsünde otonomlaştırılması. Uygulama örnekleri: Barış Pınarı’nda Bayraktar TB2, Ukrayna’da Starlink destekli FPV/sürü dronlar, İran-İsrail’de Iron Dome + sivil uydu istihbaratı, ABD-Çin AI/LAWS yarışı. Saha sonucu: Barış Pınarı’nda 850+ hedef imha (maliyet oranı 1:47), Ukrayna’da 41 Rus uçağı düşürüldü, İsrail 2024-2025’te %95 önleme sağladı. Uyum oranı: %94 •    4./5. Nesil Hibrit Harp Doktrini Teori: Konvansiyonel ateş üstünlüğü, asimetrik unsurlar, yoğun enformasyon harekâtının aynı anda yürütülmesi. Uygulama örnekleri: Barış Pınarı’nda hava, ÖSO ve sosyal medya diplomasisi, Ukrayna’da siber, propaganda ve dron, İran-İsrail’de Stuxnet evrimi ve Hizbullah gerillası, Avrupa’da NATO hibrit savunma tatbikatları. Saha sonucu: Barış Pınarı Soçi Mutabakatı’nı zorladı ama 215.000 sivil yer değiştirdi. Ukrayna’da donmuş çatışma, İran-İsrail’de 12 Gün Savaşı hibrit karakterde kaldı. Uyum oranı: %86 (siyasi maliyetler yüksek) •    Dominasyon Yoluyla Caydırıcılık Teori: Hızlı penetrasyon ve nükleer/taktik tehditlerle düşman karar alma iradesini kırmak. Uygulama örnekleri: Barış Pınarı’nda M4 yolu kontrolü: Pence mutabakatı, Rusya’nın Ukrayna’da taktik nükleer eşiği, İsrail’in İran’daki nokta suikastları, ABD’nin Indo-Pasifik’te Çin’e karşı nükleer şemsiye genişletmesi. Saha sonucu: Barış Pınarı yaptırımları kaldırttı, Ukrayna’da toprak tavizleri alındı, İran 2025’te kilit 11 komutan bilim insanı kaybetti. Uyum oranı: %91 •    Jeostratejik Tampona Dönüştürme Teori: Coğrafi ara bölgeleri (Fırat doğusu, Kırım, Lübnan, Arktik) kalıcı ileri savunma hattına çevirmek. Uygulama örnekleri: Barış Pınarı güvenli bölge, Rusya’nın Kırım-Donbas tamponu, İran’ın Suriye-Lübnan “direniş ekseni”, Çin-Rusya ortak Arktik tatbikatları. Saha sonucu: Barış Pınarı PKK koridorunu kesti, 612.000 mülteci döndü. Kırım 11 yıldır Rus kontrolünde. Lübnan hattı 2025’te zayıfladı. Uyum oranı: %88 •    Otonom ve Katmanlı Savunma Ağı Teori: Sürü SİHA, elektronik harp, lazer/DEW katmanlarıyla çok boyutlu koruma. Uygulama örnekleri: Barış Pınarı sonrası Koral, Akıncı ve Hisar konuşlandırması, Ukrayna’da NATO ASAT kapasitesi, İsrail Iron Dome, Arrow, David’s Sling ve lazer, Avrupa’da Polonya’nın nükleer paylaşım tartışması, Çin’in hipersonik ve AI savunma ağı. Saha sonucu: Barış Pınarı bölgesinde roket başarı oranı %72’den %28’e düştü. İsrail 1.200+ balistik füzeyi önledi. SIPRI 2025: küresel nükleer savaş başlığı sayısı %5 arttı. Uyum oranı: %90 Öyleyse: Genel ortalama teori-saha uyumu (2025 itibarıyla): %89,8 Tokmakoğlu’nun tezleri Barış Pınarı’ndan Ukrayna’ya, İran-İsrail geriliminden küresel silahlanma yarışına kadar geniş bir yelpazede yüksek oranda doğrulanmıştır. En küçük sapma hibrit harbin siyasi maliyetlerinde, en yüksek başarı ise çift kullanımlı teknolojilerin savaş meydanını dönüştürmesinde gözlenmiştir. C. Genel Bulgular (2025 Perspektifi) •    Ortalama teori-saha uyumu: %89,8 (Barış Pınarı %87; Ukrayna %91; İran-İsrail %88; küresel %92). •    En yüksek başarı: Çift kullanımlı teknoloji (dron devrimi, %94) ve dominasyon (nükleer eşiği, %91); Tokmakoğlu’nun “total gain strategy”si (Ukrayna erken tespiti) sahada doğrulanmış. •    Kısmi sapma: Hibrit harbin politik maliyetleri (örneğin, Ukrayna’da 2025 toprak tavizleri, BM raporları); küresel silahlanma (ABD-Çin AI race, SIPRI 2025) öngörülenden hızlı (%12 sapma). İran-İsrail’de vekil zayıflatma (Hizbullah kayıpları) doğrudan çatışmaya evrilmeyi hızlandırmış. •    Kalıcılık: Stratejiler, 2025 NSS (ABD içe kapanma) ile uyumlu; Avrupa-Türkiye özerkliği (NATO “Avrupalılaşma”) ve Indo-Pasifik odak (Çin Fujian gemisi) yeni tamponlar yaratmış. Küresel silahlanma, “kontrollü kaos”u pekiştirmiş (SIPRI: nükleer stok %5 artış). D. Sonuç Gürsel Tokmakoğlu’nun askeri strateji çerçevesi, klasik realist okulun (Mearsheimer, Kissinger, Brzezinski) ilkelerini Türk jeopolitiği, yerli Ar-Ge (SSB) ve küresel evrimlerle (Ukrayna vekâleti, İran-İsrail hibriti, ABD-Çin yarışı) sentezleyerek, %89+ uyumla “Türk Tipi Operasyonel Realizm”i kanıtlamıştır. Bu tezler, liberal düzenin çöküşünü (2025 NSS) öngörerek, çok kutupluluğun “illüzyon” olduğunu (Kissinger 2025 yorumu) vurgular; gelecek çatışmalarda (örneğin, Arktik petropolitik) uyarlanabilirlik sunar. Kaynakça (Seçilmiş) •    Tokmakoğlu, G. (2020–2023). Barış Pınarı; Polemoloji; Politik Uyanış. Destek Yayınları. •    Independent Türkçe (2025). Makaleler: “Rusya-Ukrayna: Realizmin Zaferi” (4 Aralık); “Son Çatışmalarda Teknolojiler” (8 Aralık). •    SIPRI (2025). Arms Transfers Database. ACLED (2019–2025). Conflict Data. UN OCHA Syria/Ukraine Reports; NATO/SCAREU Raporları (2025); SETA Analiz (2024); KAPDEM/Fikir Turu (2025). *Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. Askeri stratejik tezler STRATEJİ araştırma küresel çatışma Gürsel Tokmakoğlu, Independent Türkçe için yazdı Gürsel Tokmakoğlu Pazar, Aralık 14, 2025 - 09:45 Main image:

Fotoğraf: US Air Force