Add source Login
'Google Maps' voor Romeinse Rijk gelanceerd: 'Wegennet met enorme impact'

'Google Maps' voor Romeinse Rijk gelanceerd: 'Wegennet met enorme impact'

Hoelang duurde 2000 jaar geleden de reis per ossenkar van Utrecht naar Rome? Of lopend van Nijmegen naar Keulen? Een nieuwe digitale atlas van het Romeinse Rijk laat dat in een oogwenk zien. De online atlas brengt bijna 300.000 kilometer aan wegen uit de antieke oudheid in kaart. De site met de kaart lijkt op een soort Romeinse Google Maps. Itiner-e heet het project, afgeleid van het Latijnse woord voor reis. Je kunt er routes op plannen en zien hoe het wegennet er rond 150 na Christus uitzag. "Het is voortgekomen uit een enorme frustratie", zegt Tom Brughmans van de universiteit van Aarhus in Denemarken tegen New Scientist . "Het is het meest raadselachtige onderwerp in de Romeinse archeologie. We hebben een spreekwoord dat zegt: alle wegen leiden naar Rome. Dus waarom kan ik in vredesnaam niet alle Romeinse wegen downloaden? Waar zijn ze?" Er waren wel digitale kaarten van het Romeinse Rijk, maar die waren niet zo uitgebreid. Brughmans en een aantal internationale collega's, ook uit Nederland, besloten het dus maar zelf te doen. Jarenlang werkten ze aan de atlas. Ze gebruikten aanwijzingen uit een berg studies naar het Romeinse wegennet en gingen zo de tracés van de oude heirbanen na, de verharde langeafstandwegen in het Romeise Rijk. Niet alleen de hoofdwegen, maar ook de kleinere wegen. Ook luchtfoto's, satellietbeelden en oude topografische kaarten kwamen eraan te pas. Er moet wel een voorbehoud worden gemaakt, waarschuwen de makers. Over de exacte loop van veel van de wegen bestaat nogal wat onzekerheid. Vooral over de secundaire wegen. Er zijn trajecten bij waarvan verondersteld wordt dat ze bestonden, maar waarvan dat niet zeker is. Op de kaart is die twijfel terug te vinden. Als je op een route klikt, wordt zichtbaar of de weg zeker, verondersteld of hypothetisch is. De heirbanen waren ontzettend belangrijk voor het Romeinse Rijk, zowel voor het snel verplaatsen van legers als voor de economie en voor het bestuur van het immense gebied. Maar hoe de wegen precies liepen, is soms gokken. Het begin en einde van een weg is vaak wel bekend, maar daartussen kan het variëren. Van maar 2,8 procent van het wegennet is zeker dat het zich op of vlak bij het originele tracé bevindt. De universiteit van Aarhus hoopt dat de online atlas niet alleen meer inzicht geeft in het Romeinse Rijk, maar ook bijdraagt aan de kennis over latere ingrijpende gebeurtenissen in Europa. Het vroege christendom, de volksverhuizingen en de enorme pandemieën die Europa overspoelden, zijn via het Romeinse wegennet verspreid, aldus Brughmans. Veel moderne wegen volgen nog altijd de loop van de veronderstelde Romeinse wegen. Niet onlogisch, vindt archeoloog Adam Pažout, ook betrokken bij de digitale atlas. "De Romeinen hebben een enorme impact gehad met dit wegennet."