Add source Login
Jubileumjaar Amsterdam Marathon: groter dan ooit en veel verkeersoverlast

Jubileumjaar Amsterdam Marathon: groter dan ooit en veel verkeersoverlast

Ruim 30.000 deelnemers schieten vandaag uit de startblokken tijdens de Amsterdam Marathon. Door de vele afzettingen rondom het parcours en alle wegwerkzaamheden, moet je een bezoek aan de hoofdstad goed van tevoren plannen. NH houdt je vandaag live op de hoogte van het evenement. Het sportevenement bestaat deze editie 50 jaar, daarom duren de activiteiten twee dagen en doen er meer deelnemers mee dan ooit. In totaal komen dit weekend ruim 60.000 lopers in actie. Deelnemers aan de langere afstanden starten vandaag tussen 9.00 uur en 9.50 uur vanaf het Olympisch Stadion in Amsterdam-Zuid. De laatste finish is om 17.00 uur. Grote namen Dit jaar worden grote sportnamen verwacht. Onder anderen Tamirat Tola, olympisch kampioen van Parijs 2024, Joshua Cheptegei, olympisch kampioen op de 10.000 meter en ook oud-winnaar van de Giro d’Italia Tom Dumoulin zijn erbij. Naast de marathons die vandaag van start gaan, waren er gisteren onder andere ook de route van 7,5 kilometer, de Kids Run en de Heroes Run. Tekst gaat door onder de kaart. Vandaag worden 's ochtends vroeg hekken geplaatst langs de route waar wordt hardgelopen. Achter de hekken geldt een parkeer- en stopverbod. Eigenaren van verkeerd geparkeerde auto's krijgen een bekeuring en de auto kan worden weggesleept. Het verbod geldt van zaterdag 23.00 uur tot het moment dat alle hekken zijn weggehaald. Toegankelijkheid Een flink deel van de stad is afgesloten. Het complete overzicht vind je op de website van de organisatie van de marathon . In de straten van het parcours heeft het verkeer tot 45 minuten voordat de eerste deelnemer daar aankomt vrije doorgang. De straat wordt ongeveer 30 minuten na het passeren van de laatste deelnemer weer vrijgegeven voor het verkeer. De stad in- en uitrijden kan tijdens de marathon via de Nieuwe Hemweg-Spaarndammerdijk, Transformatorweg, Haarlemmerweg, Bos en Lommerweg, Jan van Galenstraat, Cornelis, Lelylaan-Overtoom, Aalsmeerweg-Haarlemmermeerstraat, Gooiseweg-Wibautstraat, IJtunnel, Constantijn Huygensstraat, Van Baerlestraat. Het Museumplein en het Concertgebouw blijven bereikbaar. Extra reistijd De A10 Zuid in de richting van Utrecht is grotendeels dicht vanwege hijswerkzaamheden bij station Amsterdam-Zuid. Ook zijn drie rijbanen van de A10 Zuid afgesloten. Deze afsluiting duurt tot maandagochtend 5.00 uur, de extra reistijd kan oplopen tot 60 minuten. Ook het treinverkeer van en naar station Zuid rijdt minder vaak dan normaal. Metrostation Amstelveenseweg is van 13.00 tot 18.00 uur afgesloten en er stoppen geen metro’s. Er is een aangepaste dienstregeling van kracht, raadpleeg daarom de actuele reisinformatie voor je op pad gaat met het openbaar vervoer.

Rob Kaman is de Johan Cruijff van het kickboksen: van Tom Cruise tot bankroven, zijn leven lijkt een Hollywood-script

Rob Kaman is de Johan Cruijff van het kickboksen: van Tom Cruise tot bankroven, zijn leven lijkt een Hollywood-script

Toen Mike Tyson het eens waagde het achterwerk van Rob Kamans vrouw te becommentariëren, kwam de kickbokslegende meteen in opstand. Toen Tom Cruise dacht dat hij op een bizar Hollywood-feestje met diezelfde vrouw te kunnen flirten, kwam een van ’s werelds beroemdste acteurs van een koude kermis thuis. En toen Jean-Claude Van Damme haar in plaats van werk zoete broodjes verkocht, stapte Kaman vanuit Amsterdam woedend het vliegtuig in om de actieheld de volgende dag in Los Angeles duidelijk te maken dat dit niet de bedoeling was.

De bijnamen van Volendam: "Van wie bin jij 'r ien?"

De bijnamen van Volendam: "Van wie bin jij 'r ien?"

Vraag in Volendam naar Jan Schilder en er staan er een stuk of 300 op. Maar zeg je Jan Vik, dan weet iedereen wie je bedoelt. In het vissersdorp is een bijnaam belangrijker dan je echte naam, ook als die toevallig Geile Japie is. "De bijnaam van mijn opa was Krieltje, omdat hij zo klein van stuk was. Ikzelf ben wat groter, dus mij noemen ze Kriel", zegt Hein Tol, in het praathuis op de Volendamse Dijk. Of de naam is afgeleid van de krielkip, of van de kleine aardappel, weet Tol niet precies. "Ik heb wel m'n hele leven in de patat gezeten", zegt hij. Naast hem zit Jonk van Pé, die zijn bijnaam 'Pe' te danken heeft aan zijn chagrijnige grootvader. "Hij had er tijdens het vissen schijnbaar vaak 'de pee' in, een afkorting van ergens de pest in hebben", zegt Jonk. "Ik ben nooit chagrijnig, maar als je die naam eenmaal hebt, heb je hem voor altijd." 1900 bijnamen De eerste bijnamen dateren van 1811, toen Napoleon iedereen verplichtte een vaste achternaam aan te nemen, vertelt Jan Schilder, of beter bekend als Jan Vik. Vik spendeert veel tijd aan onderzoek naar Volendamse bijnamen en heeft er tot dusver zo'n 1900 opgespoord, waarvan de herkomst niet altijd evident is. Een bijnaam kan ontstaan door uiterlijk, karakter, beroep, of door een opvallende gebeurtenis, legt Vik uit. Vaak blijft die bijnaam dan generatie op generatie in de familie. Zo is Carla van de viskraam op de Dijk 'er een van Gerie', verwijzend naar de zus van haar moeder. "Alle kinderen die na Gerie werden geboren, zoals mijn moeder Aaf, werden er 'eentje van Gerie'", zegt ze. Daar kun je ook flinke pech mee hebben, vertelt Carla terwijl ze een bakje kibbeling klaarzet voor een toerist. "Mijn man had een collega, met de bijnaam De Warme Drol. Die was daar niet blij mee." De herkomst is niet altijd te achterhalen, zoals in het geval van Krelis Kes, bij Volendammers bekend als 'een Doede'. Zijn familie had vroeger een lampenwinkel vlak bij het Praathuisje. "Maar wat het betekent? Geen idee, het is gewoon zo." Zoek maar eens naar Jan Schilder Bijnamen zijn niet alleen een Volendamse traditie, maar ook praktisch, legt Vik uit. "Namen als Tol, Visser en Veerman komen heel vaak voor, omdat de gemeenschap altijd relatief gesloten is geweest." Daarnaast werden kinderen vaak vernoemd naar hun grootouders. Zo kreeg de eerste zoon vaak de naam van de vader van vaderskant, en de tweede naar de vader van moederskant. Dan konden twee broers zomaar dezelfde voor- en achternaam delen. Jan Vik: "Als je in Volendam naar Jan Schilder zou vragen dan zeggen ze 'daar zijn er hier 300 van'. Dan is het wel handig als je de bijnaam kent van degene die je zoekt." Dan nog komt het ook weleens voor dat twee personen dezelfde bijnaam krijgen, zegt Carla. "Zoals geile Japie en Japie Geil. Dat zijn twee verschillende mensen." Ook de overgrootouders van Nico Runderkamp vernoemden hun kind naar een oom, met de naam Klaas. Maar oom Klaas had een bakkerij, dus Klaas, die ook nog eens klein van stuk was, werd al snel Bakkertje genoemd. Toen hij veel later een slagerij begon, ging ook zijn bijnaam mee. Nu, 83 jaar later heet de slagerij van Volendam nog steeds Bakkertje. "Wij zijn er nog altijd trots op", zegt eigenaar Nico.

Deze Castricummer wilde Sobibor bevrijden - en moest dat met de dood bekopen

Deze Castricummer wilde Sobibor bevrijden - en moest dat met de dood bekopen

Mede dankzij een dappere actie van Castricummer Jozeph Jacobs konden in 1943 ongeveer driehonderd Joodse gevangen ontsnappen uit het Poolse vernietigingskamp Sobibor. Jacobs maakte dat zelf alleen niet mee: hij draaide op voor een eerdere ontsnappingspoging en werd vermoord. "De andere gevangenen wisten: als Jacobs zijn mond opendoet, gaan wij er ook aan. Maar dat deed hij niet", vertelt onderzoeksjournalist Rosanne Kropman. Zij doet al sinds 2014 onderzoek naar kamp Sobibor en schreef er het boek 'Het donkerste donker, een geschiedenis van Sobibor' over. Jozeph Jacobs belandde in de lente van 1943 in het vernietigingskamp, nadat hij in Nederland door de Sicherheitsdienst was opgepakt met een vals persoonsbewijs. Door zijn acties in het vernietigingskamp zou hij de geschiedenisboeken ingaan als verzetsheld. Toch was zijn naam ongeveer tachtig jaar lang onbekend. Tot Kropman hem twee jaar geleden identificeerde als de geheimzinnige 'Nederlandse kapitein', de bijnaam die de Poolse gevangenen in Sobibor hem gaven vanwege Jacobs' tijd bij de marine. Tekst loopt door onder de foto. Sobibor was op 14 oktober 1943 namelijk het toneel van de grootste opstand van de Holocaust. Ongeveer driehonderd Joden ontsnapten die dag, waarvan vijftig tot honderd de oorlog hebben overleefd. Die opstand leidde ook direct tot de sluiting van het kamp. Jacobs, die werd geboren in Amsterdam-Oost, was op dat moment al dood. "Maar uit de getuigenissen van de mensen die de Holocaust hebben overleefd, blijkt dat hij een paar maanden eerder een vergelijkbaar plan had dat in oktober 1943 daadwerkelijk is uitgevoerd", vertelt Kropman. "Ook hij had het idee om de SS'ers te vermoorden om daarna de andere bewakers van het kamp te overtuigen om de Joden te laten ontsnappen." Zware represailles Maar de ontsnappingspoging van Jacobs werd verraden. "Dat zorgde voor zware represailles. Toen het de SS ter ore kwam dat er plannen waren gesmeed om te ontsnappen, hebben ze meteen een appel georganiseerd." Alle gevangen werden opgesteld op de binnenplaats van het kamp. Toen hebben ze gevraagd wie de ontsnapping wilde organiseren. Op dat moment stapte Jacobs naar voren. "Hij heeft gezegd: 'Ik was het, en ik handelde alleen'", aldus Kropman. Maar dat was niet zo. De kapitein werkte samen met de Poolse Joden. "Toch heeft hij volgehouden dat hij de enige was met het idee om te ontsnappen. De SS geloofde daar niks van, dus ze hebben dezelfde avond bijna alle zeventig Nederlandse mannen vermoord." Tekst loopt door onder de foto. De enige Nederlander die die avond overleefde, was kunstschilder Max van Dam. Hij moest namelijk nog een portret van een SS'er afmaken. "De Poolse Joden hebben doodsangsten uitgestaan tijdens dat appel", denkt de schrijfster. "Zij wisten: als Jacobs zijn mond opendoet, gaan wij er ook aan. Maar dat deed hij niet. En zij konden later wel ontsnappen met een vergelijkbaar plan." Jacobs werd daarom door de Polen geroemd om zijn moed en dapperheid. Het is niet helemaal duidelijk hoeveel tijd er tussen de dood van Jacobs en de daadwerkelijke opstand zat. Kropman denkt dat de Nederlander in het late voorjaar of de vroege zomer van 1943 is vermoord. De laatste plek waar Jacobs in vrijheid woonde was in Castricum, om precies te zijn aan de Nuhout van der Veenstraat. Op die plek wordt komende dinsdag een struikelsteen ter nagedachtenis aan hem onthuld. Dat is meer dan terecht, vindt Kropman. "Dat hij de Poolse gevangen niet verraden heeft, is een enorm dappere daad geweest. Met enorme gevolgen voor de geschiedenis. Ik denk dat Jozeph Jacobs een hele belangrijke voorloper is geweest van de opstand die wel is gelukt."