Add source Login
Hoe verwerk je wateroverlast in een grote stad? De Denen weten het

Hoe verwerk je wateroverlast in een grote stad? De Denen weten het

De Deense hoofdstad Kopenhagen verandert in een "sponsstad" om zware regenval aan te kunnen. Ondergrondse wolkbreuktunnels, bassins en waterparken moeten overtollig water bij extreme regenbuien kunnen vasthouden en afvoeren. Zo moet worden voorkomen dat straten en kelders onderstromen. De uitgestrekte haven in Kopenhagen verandert 's zomers in een soort strand, waar bewoners zij aan zij zonnen, flaneren en een duik nemen in het kraakheldere water. Dat is de trots van ingenieur Jan Rasmussen, die zich met de waterkwaliteit van de haven bezighoudt. "We komen van ver", zegt hij. Tot midden jaren 90 was de haven in Kopenhagen sterk verontreinigd, waarbij rioolwater, olie en afvalwater van de industrie direct het water in stroomde. Het was zelfs verboden om er te vissen. De afgelopen jaren zijn in en rond Kopenhagen onder meer veertien ondergrondse waterbassins gebouwd die functioneren als reservebassins. Ze zorgen ervoor dat het riool- en waterzuiveringssysteem bij zware regenval niet overbelast raakt en dat er geen afvalwater meer direct de haven instroomt. "Maar er is meer nodig om ervoor te zorgen dat straten niet onderlopen en mensen hier in de haven kunnen blijven zwemmen", stelt Rasmussen. Wolkbreuktunnels Daarom worden er in de Deense hoofdstad ondergrondse "wolkbreuktunnels" gebouwd. Pal naast het stuk van de haven dat Islands Brygge heet, werken bouwvakkers in en rondom een groot gat, twintig meter onder de grond. Louise Grøndahl van het Deense drinkwatervoorzieningsbedrijf Hofor geeft een rondleiding, terwijl ze zich goed vasthoudt aan de stellage die naar de bodem van het gat leidt. Beneden aangekomen duikt een tunnel op, waar je met gemak in kunt lopen. Het is één van de vijf wolkbreuktunnels in Kopenhagen die zijn aangesloten op het rioolsysteem. "Ze werken als een grote tank", vertelt Grøndahl. "Bij extreme regenval wordt overtollig regenwater hiernaartoe geleid en vastgehouden, totdat er plaats is bij de waterzuiveringsinstallaties." Directe aanleiding voor de bouw van het Deense wolkbreuksysteem was de extreme regenval op 2 juli 2011, een dag die veel Denen zich herinneren. De Denen noemen het de "één-in-duizend-jaar-wolkbreuk". Putdeksels spoten omhoog, straten en kelders stonden vol met rioolwater en dode ratten dreven rond. Door stroomuitval moest het traumacentrum van het academisch ziekenhuis worden geëvacueerd en was de politie onbereikbaar. Later bleek dat een kwart van de medewerkers bij de riolering ziek was geworden door infecties, één medewerker overleed. De schade van de wolkbreuk liep op tot ruim 700 miljoen euro. Het jaar erna werd het wolkbreukplan op poten gezet. Kosten 1,8 miljard euro. Die worden deels gefinancierd via de algemene belastingen en deels via een speciale waterconsumptie-toeslag. "Het is goedkoper dan niets doen", zegt ingenieur Rasmussen, die de berekeningen maakte. Water vasthouden Even verderop bij de wolkbreuktunnel ligt het Enghavepark dat is omgebouwd tot het grootste waterpark van Denemarken. Het hele park kan razendsnel worden omgevormd tot een watertank, om grote hoeveelheden water vast te houden. "Er is plaats voor 23.000 kubieke meter water", zegt Grøndahl, wat gelijk staat aan ruim tien olympische zwembaden. Ze wijst op de betonnen poortjes, die driekwart van het park omheinen. "Deze betonnen muurtjes komen bij extreme regenval automatisch naar boven en vormen een soort dijk die het water tegenhoudt. In het Enghavepark is ook een voetbal- en hockeyveld gebouwd, drie meter onder de grond. Bij extreme regen verandert de verlaagde sportbaan in een bassin, waar het water wordt vastgehouden. De omliggende banken rondom vormen een soort aflopende regengoot, die het regenwater bij extreme weersomstandigheden naar het laagste punt leidt. Het bassin heeft vele functies. Grøndahl: "Behalve sportbaan is het ook een openluchttheater, met zitplaatsen rondom. En de banken zijn gewild bij skaters omdat ze naar beneden aflopen." Kust verstevigen Volgende uitdaging voor de Denen is de versteviging van hun lange kust. Denemarken heeft een kustlijn van bijna 9000 kilometer, zo'n twintig keer de Nederlandse kustlijn, en ze zijn jaloers op de Nederlandse Deltawerken. Ze bouwen graag en veel vlak langs de kust; het verstevigen van de kust is nu een lappendeken aan oplossingen. "De hele kust beschermen kan niet", zegt Rasmussen. "Daarom moeten we gaan kiezen. Het vliegveld in Kopenhagen en kasteel Kronborg liggen aan de kust en hebben hoge prioriteit. De vele zomerhuisjes vlak aan de Deense kust staan lager in de rangorde."