Add source Login
Voor het eerst te zien in Nederland: marmeren beeld van Michelangelo

Voor het eerst te zien in Nederland: marmeren beeld van Michelangelo

Voor het eerst is in Nederland een marmeren beeld van de renaissancekunstenaar Michelangelo (1475-1564) te zien. Vandaag opent in het Teylers Museum in Haarlem een grote tentoonstelling over de Italiaanse meester, met het beeld Apollo David als hoogtepunt. In de tentoonstelling staat zijn fascinatie voor het mannelijk lichaam centraal. De expositie De mannen van Michelangelo heeft als kern 22 originele Michelangelo-tekeningen die het oudste museum van Nederland al sinds 1790 in bezit heeft. Het museum kocht ze destijds in Rome uit de nalatenschap van koningin Christina van Zweden, samen met tekeningen van andere grootheden als Bernini en Rafaël. Voor die hele collectie werd destijds 10.000 gulden betaald. Hoe Michelangelo het mannelijk lichaam onderzocht "De tekeningen vormen het hart van de tentoonstelling," zegt conservator Terry van Druten. "Daarmee kunnen we laten zien hoe Michelangelo stap voor stap het mannelijk lichaam onderzocht, tekende en verbeeldde." Zijn onderzoek van het menselijk lichaam komt samen in de Apollo-David . "Het is bijzonder dat dit beeld nu voor het eerst naar Nederland komt", zegt kunsthistoricus Wouter Wagemakers van de Universiteit Leiden. "Het komt niet vaak voor dat zulke oude en kwetsbare beelden worden ingevlogen." Apollo-David Op de tentoonstelling zijn ook veertig bruiklenen te zien uit onder meer het British Museum in Londen, het Louvre in Parijs en het Uffizi in Florence. Het beeld Apollo-David is ook overgevlogen uit Florence, maar is niet van het Uffizi, maar van het Nationaal Museum Bargello Michelangelo begon rond 1530 aan het marmeren beeld in opdracht van de Florentijnse gouverneur Baccio Valori. De kunstenaar voltooide het nooit omdat hij Florence moest verlaten om in Rome aan het Laatste Oordeel in de Sixtijnse Kapel te werken. "De achterkant van het beeld is onaf", zegt Van Druten. "Daardoor kun je letterlijk zien hoe hij werkte om het ruwe blok marmer tot levend vlees in marmer om te vormen." Michelangelo was schilder, architect, dichter en beeldhouwer. Hij staat vooral bekend om zijn beheersing van de anatomie. Die kennis deed hij op door zelf lichamen te ontleden. "De kennis die hij had door deze ontledingen gaven zijn figuren overtuigingskracht", zegt kunsthistoricus Wagemakers. "Door het ontleden wist hij precies hoe spieren en pezen zich onder de huid bewegen. Dat maakt zijn beelden levensecht." Ook Leonardo's tijdgenoot Leonardo da Vinci deed anatomisch onderzoek. Samen behoorden zij volgens conservator Van Druten tot de eersten die deze kennis toepasten in hun kunst. Hoe Michelangelo toegang kreeg tot de lichamen is niet helemaal bekend. Vermoedelijk speelde zijn netwerk in ziekenhuizen een rol. "Het ontleden gebeurde in een tijd zonder koelkasten", legt Van Druten uit. "Dat moet dus een gruwelijk en vies werk zijn geweest." Maar waarom toont het werk van Michelangelo vooral mannen? "Michelangelo was diep religieus en zag het mannelijk lichaam als het hoogtepunt van de schepping, het dichtst bij God", zegt Van Druten. Tegelijk wijzen Michelangelo's brieven en gedichten erop dat hij waarschijnlijk op mannen viel. De beeldhouwer schreef liefdevolle verzen en schonk tekeningen aan jonge mannen, onder wie de edelman Tommaso dei Cavalieri. "Die persoonlijke gevoelens hebben ongetwijfeld meegespeeld in zijn kunst", denkt Van Druten. Michelangelo beeldde ook vrouwen af, vaak met gespierde en bijna mannelijke trekken. Volgens Wagemakers hangt dat samen met een discussie uit zijn tijd over hoe de ideale mens eruit zou zien. "Voor Michelangelo was het ideaal een combinatie van mannelijke en vrouwelijke kenmerken, een androgyne figuur. Dat stond voor goddelijke perfectie." "Hij wist heel goed hoe hij een vrouw als vrouw kon tekenen", zegt Wagemakers, "maar zijn keuze om vrouwen mannelijk weer te geven was bewust en religieus geïnspireerd. Daarnaast speelde praktisch mee dat vooral mannen werkzaam waren als model." Klassieke inspiratie De tentoonstelling toont ook hoe Michelangelo zich liet inspireren door de klassieke oudheid. "Dat zie je vooral terug aan de interesse van Michelangelo voor antieke beelden, de dynamische lichaamshoudingen en de emotionele expressie in het steen. Zoals bij het antieke beeld van de Laocoön, de priester van Appollo, dat in 1506 in Rome werd opgegraven", vertelt Wagemakers. Ook komen in de expositie hedendaagse thema's terug, zoals gender, seksualiteit en schoonheidsidealen. "Het mooie is dat het allemaal nog steeds relevant is", zegt Van Druten. "Hoe wij naar zijn mannen kijken, zegt ook iets over onze tijd." Risico Het museum is zich sinds de kunstroof in het Drents Museum in Assen des te meer bewust van het risico dat de komst van zo'n extreem waardevol kunstwerk met zich meebrengt. Een woordvoerder wil daar niet veel over zeggen, alleen dat "het goed geregeld is".

Verzet tegen fascisme begint met deze poster voor je raam

Verzet tegen fascisme begint met deze poster voor je raam

Fascisme versla je samen. Sluit je vandaag aan bij het verzet tegen de haat. Begin klein: deel, download en print jouw poster en hang hem voor je raam. De poster is ontworpen door Max Kisman (voor De Correspondent). Fascisme krijgt ruimte door een hardnekkige misvatting: dat jij het niet kunt stoppen. Dat klopt niet, schrijf ik op dit platform en in mijn boek Dit is fascisme . Het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun De Correspondent en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid! Zakelijk lid worden is ook mogelijk, dit kan al vanaf 5 medewerkers. Steun ons en vraag direct een zakelijk lidmaatschap aan. Wil je eerst kennismaken met onze verhalen? Schrijf je dan in voor de proefmail en ontvang een selectie van onze beste verhalen in je inbox.

De Grote Verkiezingsshow: een rechtsdraaiend gesprek met machete-liberaal Dilan Yeşilgöz

De Grote Verkiezingsshow: een rechtsdraaiend gesprek met machete-liberaal Dilan Yeşilgöz

Geen politiek gepruttel over peilingen en poppetjes, maar gewoon een goed gesprek over de inhoud. In de vijfde aflevering van De Grote Verkiezingsshow met Jesse Frederik en Maite Vermeulen: VVD-lijsttrekker Dilan Yeşilgöz over kerncentrales, een migratiesaldo van nul en de vraag of het economische plan van de VVD verder gaat dan ‘alles behouden wat er al is’. Luisteraars! Ditmaal een interview met Dilan Yeşilgöz van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie. Ze kwam net uit een interview met NRC gerend, waarna haar Fitbit ‘intensieve activiteit’ aangaf. En toen kwamen wij ook nog even doorzagen: ‘Bij hoeveel zetels bent u, mevrouw Yesilgöz, nou van plan om...’ GEINTJE! Het werd niet zo’n interview, natuurlijk. Het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun De Correspondent en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid! Zakelijk lid worden is ook mogelijk, dit kan al vanaf 5 medewerkers. Steun ons en vraag direct een zakelijk lidmaatschap aan. Wil je eerst kennismaken met onze verhalen? Schrijf je dan in voor de proefmail en ontvang een selectie van onze beste verhalen in je inbox.

Hoe het voelt als je stad wordt weggevaagd

Hoe het voelt als je stad wordt weggevaagd

Ik was een van de mensen die Rafah hadden moeten ontvluchten. De vernietiging van complete steden is een beproefd oorlogswapen van onderdrukkers. Het gaat om meer dan stenen: wie een stad sloopt, ontwortelt de mensen die er zijn opgegroeid. Krijgen zij ooit weer vaste grond onder hun voeten? De beelden in dit artikel tonen Rafah van voor 7 oktober 2023 en zijn gemaakt door verschillende Palestijnse fotografen. Het beeld hierboven is gemaakt door Hatem Omar. In een filmpje zie je hoe een oudere vrouw de deur kust van haar huis in Sheikh Radwan, een wijk in Gaza-Stad. Ze staat op het punt naar het zuiden te vluchten. Huilend zegt ze: Het maken van dit verhaal kost tijd en geld. Steun De Correspondent en maak meer verhalen mogelijk voorbij de waan van de dag. Dankzij onze leden kunnen wij verhalen blijven maken voor zoveel mogelijk mensen. Word ook lid! Zakelijk lid worden is ook mogelijk, dit kan al vanaf 5 medewerkers. Steun ons en vraag direct een zakelijk lidmaatschap aan. Wil je eerst kennismaken met onze verhalen? Schrijf je dan in voor de proefmail en ontvang een selectie van onze beste verhalen in je inbox.